Wyspy Brytyjskie: Archipelag w Europie
Wyspy Brytyjskie (ang. British Isles, irl. Éire agus an Bhreatain Mhór, wal. Ynysoedd Prydain; 2) – megaregion fizycznogeograficzny Europy Zachodniej.
Grupa wysp w północno-wschodniej części Atlantyku, położona na północny zachód od kontynentalnej Europy, oddzielona od niej kanałem La Manche i Cieśniną Kaletańską. W skład megaregionu Wyspy Brytyjskie wchodzą dwie prowincje: Irlandia (21) i Wielka Brytania (22).
 | |
| Megaregion | Wyspy Brytyjskie |
|---|---|
| Zajmowane jednostki administracyjne | |
Wyspy Brytyjskie obejmują dwie główne wyspy: Wielką Brytanię (209 331 km²) i Irlandię (84 406 km²) oraz ponad pięć tysięcy mniejszych wysp, wśród których największe i najbardziej znane to Hebrydy (7 555 km²), Szetlandy (1 466 km²), Orkady (975 km²), Anglesey (714 km²), Man (572 km²), Arran (427 km²), Wight (381 km²), Bute (122,2 km²) oraz Wyspy Scilly (16,3 km²). Łączna powierzchnia Wysp Brytyjskich wynosi 315 134 km².
Wyspy Brytyjskie leżą w całości na europejskim bloku kontynentalnym, od którego zostały oddzielone przez płytkie morza epikontynentalne dopiero w czwartorzędzie. Leżą w strefie fałdowań kaledońskich (Szkocja, Walia, północna Irlandia) i hercyńskich (Anglia, południowa Irlandia). Po uprzednim zrównaniu górotwory kaledońskie i hercyńskie w okresie fałdowań alpejskich zostały pocięte uskokami, zdyslokowane, przekształcone w zręby i zapadliskowe obniżenia.
Klimat Wysp Brytyjskich jest umiarkowany morski, kształtuje się pod przemożnym wpływem Oceanu Atlantyckiego, a szczególnie Prądu Zatokowego.
Wyspy Brytyjskie należą obecnie do dwóch państw: Irlandii i Wielkiej Brytanii. Położona na Morzu Irlandzkim wyspa Man posiada odrębny status polityczny i prawnie nie jest częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej ani Unii Europejskiej (zobacz: Ustrój polityczny Wyspy Man)
| Wyspy Brytyjskie (liczbami oznaczono mniejsze wyspy: 1 – Arran, 2 – Anglesey, 3 – Wight, 4 – Scilly) |
 |
Zobacz też
Bibliografia
- Słownik geografii świata. Tom I. A-M, Wiedza Powszechna, Warszawa 1977
This article uses material from the Wikipedia Polski article Wyspy Brytyjskie, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.