ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ (ସୂର୍ଯ୍ୟ ସ୍ତମ୍ଭ) ଏକ ଷୋହଳ ପାର୍ଶ୍ୱ ବିଶିଷ୍ଟ ୩୪ ଫୁଟ (୧୦ ମିଟର) ଉଚ୍ଚ ଗୋଟା କଳା ମୁଗୁନି ପଥର ସ୍ତମ୍ଭ ଅଟେ, ଯାହାର ଶୀର୍ଷରେ ଅରୁଣଙ୍କର (ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ସାରଥୀ) ମୂର୍ତ୍ତି ରହିଛି । ଏହା ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ସିଂହଦ୍ୱାର (ପୂର୍ବପଟ ଦ୍ୱାର)ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦ ଫୁଟ (୬.୧ ମିଟର) ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସ୍ତମ୍ଭରେ ସାମରିକ ଦୃଶ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆକୃତିରେ ଖୋଦିତ ଏକ ଭବ୍ୟ ମୂଳଦୁଆ ରହିଛି । ଏହାର କ୍ୟାପିଟାଲକୁ ପଦ୍ମ ପାଖୁଡ଼ିର ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳାଦ୍ୱାରା ଅଳଙ୍କୃତ କରାଯାଇଛି । ସ୍ତମ୍ଭ ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ମୁଦ୍ରାରେ ଅରୁଣଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ରହିଛି । ସ୍ତମ୍ଭଟି ପ୍ରାୟ ୩୪ ଫୁଟ (୧୦.୫ ମିଟର) ଉଚ୍ଚତାରେ ରହିଛି ।
ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ | |
---|---|
Religion | |
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ | ହିନ୍ଦୁ |
ଦେବାଦେବୀ | ଅରୁଣ |
Location | |
ସ୍ଥାନ | ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ପୁରୀ, ଓଡ଼ିଶା |
ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି | 19°48′18″N 85°49′04″E / 19.8050°N 85.8179°E |
Architecture | |
ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା | ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବ - ଦ୍ୱିତୀୟ |
Specifications | |
ଉଚ୍ଚତା (ସର୍ବୋଚ୍ଚ) | 34 ft (10 m) |
ଉପାଦାନ | କଳା ମୁଗୁନି ପଥର |
ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଇତିହାସ ମାଦଳ ପାଞ୍ଜି ହିସାବରେ, ଭୋଇ ରାଜା ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବ ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ କୋଣାର୍କ (ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର)ରୁ ମରାଠା ଗୁରୁ 'ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ଗୋସାଇଁ' ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭକୁ ଆଣି ସିଂହଦ୍ୱାର ସମ୍ମୁଖରେ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ୧୮୧୫ ମସିହା ଅପ୍ରେଲ ୨୬ ତାରିଖରେ କଲିନ୍ ମାକେଞ୍ଜିଙ୍କ କଳାକାରମାନେ ପୁରୀ ସ୍ତମ୍ଭର ଏକ ରେଖାଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ତ୍ରୈମାସରେ କୋଣାର୍କରୁ ପୁରୀକୁ ଏହି ସ୍ତମ୍ଭ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି । କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରର ମୂଳ ମନ୍ଦିର ଧ୍ୱଂସ ପରେ ସେଠାରେ କୌଣସି ଦେବାଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜାକରାଯାଉ ନାହିଁ । ବୈଦିକ କାଳରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ସହ ସମାନ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ । ତେଣୁ ପୁରୀର ବିଷ୍ଣୁ-ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିବା ଯଥେଷ୍ଟ ଉପଯୁକ୍ତ ଥିଲା।
ଅପରପକ୍ଷରେ ଆଉ କେତେକଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରଥମ ନରସିଂହ ଦେବ ୧୩୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଏହାକୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.