ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ red-vented cockatoo, ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ନାମ Cacatua haematuropygia) ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏକ ଅତି ସଙ୍କଟାପନ୍ନ ପକ୍ଷୀ ପ୍ରଜାତି । ଏହି ପକ୍ଷୀର ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ନାମ ସବୁ ହେଲା କାଟାଲା, ଆବୁକେ, ଆଗେ ଓ କାଲାଙ୍ଗେ । ଆକାରରେ ଏହି ପକ୍ଷୀ ଗୋଫିନ୍ କାକତୁଆ ପରି କିନ୍ତୁ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆର ଲାଞ୍ଜରେ ଲାଲ୍ ରଙ୍ଗର ପର ଥାଏ ।
ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ | |
---|---|
ଫିଲିପାଇନ୍ସର ପଲାୱାନର ଏକ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ ପକ୍ଷୀ | |
Conservation status | |
Critically Endangered (IUCN 3.1) | |
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
ସାମ୍ରାଜ୍ୟ: | ପ୍ରାଣୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ |
ଗୋଷ୍ଠୀ: | ବାଇଲାଟେରିଆ |
ପର୍ବ: | କୋର୍ଡାଟା |
ଶ୍ରେଣୀ: | ଏଭସ |
Order: | Psittaciformes |
Family: | Cacatuidae |
Genus: | Cacatua |
Subgenus: | Licmetis |
ଜାତି: | C. haematuropygia |
ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ | |
Cacatua haematuropygia ଫିଲିପ୍ ଲୁଡ୍ୱିଗ୍ ଷ୍ଟାଟିୟସ୍ ମ୍ୟୁଲର୍ (୧୭୭୬) |
ଏହି ପକ୍ଷୀର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେହ ଧଳା ରଙ୍ଗର । କେବଳ ଲାଞ୍ଜର ନିମ୍ନାଂଶରେ ଲାଲ୍ ରଙ୍ଗର ପର ରହିଥାଏ ଓ ଲାଞ୍ଜର ଅଗ୍ର ଧଳା ରଙ୍ଗର ହୋଇଥାଏ । ଲାଞ୍ଜର ତଳ ପଟେ ଓ ଡେଣାର ତଳ ପଟେ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ପର ରହିଥାଏ । ଏହି କାକତୁଆର ଶରୀରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୧୨ ଇଞ୍ଚ (୩୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର) ଓ ଏହାର ପ୍ରସାରିତ ଡେଣାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୮.୬ ଇଞ୍ଚ (୨୨ ସେଣ୍ଟିମିଟର) ।
ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରକାରର ମିମେଇବା କାକଳି ରାବ ରହିଛି । ଏହାଛଡ଼ା ଏହି ପକ୍ଷୀ ଏକ ଖିଙ୍କାରିବା ଓ ହ୍ୱିସିଲ୍ ମାରିବା ପରି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ସାଧାରଣତଃ ଅନ୍ୟ କାକତୁଆମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ ଶାନ୍ତ ବା କମ୍ ରାବ ପକାଏ । ଛତା କାକତୁଆ ଓ ମୋଲୁକାନ କାକତୁଆ ଏହାଠାରୁ ବହୁ ଅଧିକ ରାବିଥାନ୍ତି ।
ପୂର୍ବେ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ ଉତ୍ତର ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଲୁଜନ୍ ଦ୍ୱୀପକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଛୋଟ ବଡ଼ ଦ୍ୱୀପରେ ବ୍ୟାପ୍ତ ଥିଲେ । ୧୯୯୦ ଦଶନ୍ଧିର ଆରମ୍ଭ ବେଳକୁ ବଣୁଆ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆଙ୍କ ସର୍ବମୋଟ ସଂଖ୍ୟା ୧୦୦୦ରୁ ୪୦୦୦ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଇଥିଲା । ୨୦୦୮ ମସିହା ବେଳକୁ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇ ୧୦୦୦ରୁ କମ୍ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଅବଶିଷ୍ଟ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଲାୱାନ୍, ତାୱିତାୱି, ମିଣ୍ଡାନାଓ ଓ ମାସବେଟ ପ୍ରଭୃତି ଦ୍ୱୀପରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି । ୧୯୯୮ ମସିହାରୁ କାଟାଲା ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆଙ୍କ ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରକଳ୍ପ ଚଳାଇ ଆସିଛି । ପାଲାୱାନରେ ଏହି ପକ୍ଷୀ ବହୁତ ସଂଖ୍ୟାରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି ଯେଉଁଠାରେ କାଟାଲା ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ପରିଚାଳନା କରୁଛି । ପାଲାୱାନର ନାରା ଓ ପ୍ୱେର୍ଟୋ ପ୍ରିନ୍ସେସା ନଗରପାଳିକା ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବଂ ବିଶେଷ କରି ରାସା ଦ୍ୱୀପରେ ଜଙ୍ଗଲରେ ପ୍ରାୟ ୧୮୦ଟି ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ ପକ୍ଷୀ ରହିଛନ୍ତି । ପାଲାୱାନ ଉପକୂଳରେ ଏକ କୋଇଲା ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ର ନିର୍ମାଣ କରାଯିବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ଏହି ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।
ମାନିଲା ନଗରର ଆଣ୍ଟୋନିଓ ଡି ଡ୍ୟୋସ୍ଙ୍କ ବର୍ଡ୍ସ ଇଣ୍ଟର୍ନ୍ୟାସନାଲରେ ଅନେକ ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆଙ୍କୁ ପଞ୍ଜୁରୀ ମଧ୍ୟରେ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ରଖାଯାଇଛି ।
ଏହି ପକ୍ଷୀର ସ୍ଥିତି ଅତି ସଙ୍କଟାପନ୍ନ (critically endangered) । ଅବୈଧ ପକ୍ଷୀଧରା ଓ ପକ୍ଷୀ ବ୍ୟବସାୟ ଯୋଗୁଁ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ୧୯୯୭ରେ ମାନିଲାରେ ଏହି ପକ୍ଷୀର କ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ଅତି ଉଚ୍ଚ ଥିଲା (ପକ୍ଷୀ ପିଛା ପ୍ରାୟ ୧୬୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର୍) । ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ପକ୍ଷୀ ଓ ଶାବକମାନଙ୍କୁ ଧରି ନିଆଯାଏ ଓ ବ୍ୟବସାୟ କରାଯାଏ । ପରିବାସ କ୍ଷୟ ଓ ଶସ୍ୟ ନଷ୍ଟକାରୀ ପ୍ରଜାତି ବୋଲି ଶିକାର କରିବା ଏହି ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସର ଅନ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ।
ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ ଏକ ସାମାଜିକ ପକ୍ଷୀ ପ୍ରଜାତି । ଏମାନେ ଦଳରେ ଏକତ୍ରିତ ଭାବେ ବିଚରଣ କରନ୍ତି, ଖାଦ୍ୟ ଖୋଜନ୍ତି ଓ କାକଳି ରାବ କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ମାର୍ଚ୍ଚରୁ ଜୁଲାଇ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳନ ଋତୁରେ ଏମାନେ ଯୋଡ଼ା ଯୋଡ଼ା ହୋଇ ଏବଂ ଦଳରୁ ପୃଥକ ଭାବେ ରହନ୍ତି ।
ଏମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମଞ୍ଜି, ଫଳ, ଫୁଲ, କଢ଼ ଓ ଫୁଲର ମହୁ ଆହରଣ କରନ୍ତି । ଆବଶ୍ୟକତା ହେଲେ ଏମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଆଂଶିକ ପାଚିଥିବା ଧାନ, ମକା ପ୍ରଭୃତି ବିଭିନ୍ନ ଶସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଖାଆନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ ଲୋକେ ଏମାନଙ୍କୁ ଶସ୍ୟ ନଷ୍ଟକାରୀ ପକ୍ଷୀ ଶ୍ରେଣୀରେ ପରିଗଣନା କରିଥାନ୍ତି ।
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ଫିଲିପିନ୍ କାକତୁଆ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.