മെറ്റ്ഫോർമിൻ: രാസ സംയുക്തം

അമിതവണ്ണവും, പൊണ്ണത്തടിയുമുള്ള രോഗികളുടെ പ്രമേഹനിയന്ത്രണത്തിനാണ് മെറ്റ്ഫോർമിൻ കൂടുതലായും ഉപയോഗിക്കുന്നത്. പ്രസവസമയത്തുള്ള പ്രമേഹത്തിനും മുൻകരുതലോടെ മെറ്റ്ഫോർമിൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. അണ്ഡാശയ സിസ്റ്റ് സിൻഡ്രോം പോലുള്ള ഇൻസുലിൻ-പ്രതിരോധ രോഗമുള്ളവർക്കും മെറ്റ്ഫോർമിൻ ചികിത്സയ്ക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. കരളിന്റെ ഗ്ലൂക്കോസ് നിർമ്മിതി നിയന്ത്രിക്കുന്നതുവഴിയാണ് മെറ്റ്ഫോർമിൻ പ്രമേഹം നിയന്ത്രിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നത്. ഇത് വായിലൂടെ കഴിക്കുന്ന മരുന്നാണ്. 1922 ആണ് കണ്ടുപിടി.ച്ചത്. ഫ്രഞ്ച് ഫിസിഷ്യനായ ജീൻ സ്റ്റേർൺ ആണ് 1950 കളിൽ ആദ്യമായി മനുഷ്യരിൽ ഇത് പരീക്ഷിച്ച് തുടങ്ങിയത്. അവശ്യമരുന്നുകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ മെറ്റ്ഫോർമിനും ലോകാരോഗ്യ സംഘടന ഉൾപ്പെടുത്തീട്ടുണ്ട്. വായിലൂടെ കഴിക്കുന്ന മരുന്നുകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ ഏറ്റവും പ്രചാരമുള്ള പ്രമേഹ ഔഷധമാണിത്.

മെറ്റ്ഫോർമിൻ

Systematic (IUPAC) name
N,N-Dimethylimidodicarbonimidic diamide
Clinical data
Pronunciation	/mɛtˈfɔːrm[invalid input: 'ɨ']n/, met-FAWR-min
Trade names	Glucophage, other
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a696005
License data	US FDA: metformin
Pregnancy category	AU: C US: B (No risk in non-human studies)
Routes of administration	oral
Legal status
Legal status	AU: S4 (Prescription only) CA: ℞-only UK: POM (Prescription only) US: ℞-only
Pharmacokinetic data
Bioavailability	50–60%
Protein binding	Minimal
Metabolism	Not by liver
Biological half-life	4-8.7 hours
Excretion	Urine (90%)
Identifiers
CAS Number	657-24-9 Y
ATC code	A10BA02 (WHO)
PubChem	CID 4091
IUPHAR/BPS	4779
DrugBank	DB00331
ChemSpider	3949 Y
UNII	9100L32L2N Y hydrochloride: 786Z46389E
KEGG	D04966 Y
ChEBI	CHEBI:6801 Y
ChEMBL	CHEMBL1431 Y
Chemical data
Formula	C4H11N5
Molar mass	129.16364 g/mol
SMILES CN(C)C(=N)NC(=N)N
InChI InChI=1S/C4H11N5/c1-9(2)4(7)8-3(5)6/h1-2H3,(H5,5,6,7,8) Key:XZWYZXLIPXDOLR-UHFFFAOYSA-N Y

 

ഡൈമീതൈൽ അമീൻ ഹൈഡ്രോക്ലോറൈഡും 2-സയനോഗ്വാനിഡീനും തമ്മിൽ പ്രതിപ്രവർത്തിക്കുമ്പോഴാണ് മെറ്റ്ഫോർമിൻ ഉണ്ടാകുന്നത്. ഈ രീതിയിലാണ് വ്യാവസായിക അടിസ്ഥാനത്തിൽ മെർഫോർമിൻ നിർമ്മിക്കുന്നത്. ഗുളിക രൂപത്തിൽ കഴിക്കുന്ന മെറ്റ്ഫോർമിനിന്റെ 60 ശതമാനത്തോളം ശരീരത്തിൽ അവശോഷണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. വൃക്കയിലെ ട്യുബുലാർ വിസജനം (tubular secretion) വഴിയാണ് മെറ്റ്ഫോർമിൻ ശരീരത്തിൽ നിന്നും പുറന്തള്ളപ്പെടുന്നത്.

കരളിലെ ഗ്ലൂക്കോസ് ഉല്പാദനം തടയുക വഴിയാണ് മെറ്റ്ഫോർമിൻ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. പ്രമേഹമുള്ളവരിൽ ഗ്ലൂക്കോസ് ഉല്പാദനത്തിന്റെ ശരാശരി മൂന്നിലൊന്നു ഭാഗം മെറ്റ്ഫോർമിനു നിയന്ത്രിക്കാൻ സാധിക്കുന്നു.

ഇൻസുലിനൊപ്പവും, മറ്റ് ഹൈപ്പോഗ്ലൈസീമിക ഔഷധങ്ങൾക്കൊപ്പവും മെറ്റ്ഫോർമിൻ നൽകുന്നു. ടൈപ്പ് 1 പ്രമേഹം ചികിത്സിക്കാൻ മെറ്റ്ഫോർമിൻ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നില്ല. പ്രമേഹമുള്ളവരിൽ ഹൃദയാഘാതം, പക്ഷാഘാതം എന്നിവ വരാനുള്ള സാധ്യത മെറ്റ്ഫോർമിൽ കുറയ്ക്കുമെന്ന് പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു. സ്ത്രീകളിൽ മാസമുറ ക്രമപ്പെടുത്താൻ മെറ്റ്ഫോർമിനു കഴിയുമെന്ന് പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു.

പേശിവേദന, തരിപ്പ്, ശ്വാസതടസ്സം, ഓക്കാനം, ഛർദ്ദി എന്നിവ അപൂർവ്വമായുണ്ടാകുന്ന പാർശ്വഫലങ്ങളാണ്.