Sidney Poitier (20.
febrúar 1927 – 6. janúar 2022) var bahamsk-bandarískur leikari, leikstjóri og sendiherra. Poitier varð árið 1963 fyrstur svartra karlmanna til að vinna Óskarsverðlaun sem besti leikarinn, en hann vann fyrir hlutverk sitt í kvikmyndinni Liljur vallarins (e. Lilies of the Field).
Sidney Poitier | |
---|---|
Upplýsingar | |
Fæddur | 20. febrúar 1927 Miami, Flórída, Bandaríkjunum |
Dáinn | 6. janúar 2022 (94 ára) Los Angeles, Kaliforníu, Bandaríkjunum |
Ár virkur | 1946–2009 |
Maki | Juanita Hardy (g. 1950; sk. 1965) Joanna Shimkus (g. 1976) |
Börn | 6 |
Helstu hlutverk | |
Noah Cullen í The Defiant Ones (1958) Homer Smith í Lilies of the Field (1963) Virgil Tibbs í In the Heat of the Night (1967) | |
Óskarsverðlaun | |
Besti karlleikari í aðalhlutverki fyrir Lilies of the Field (1963) Heiðursverðlaun fyrir framlög til bandarískrar kvikmyndagerðar (2001) | |
Grammy-verðlaun | |
Besta skífa í óbundnu máli fyrir The Measure Of A Man (2000) |
Sidney Poitier fæddist í Miami í Flórída árið 1927 og var sonur innflytjenda frá Bahamaeyjum. Faðir hans var eigandi tóbaksræktunarbúgarðs í Nassá. Sidney Poitier gekk í skóla í Nassá en flutti aftur til Miami þegar hann var fimmtán ára gamall. Hann flutti þaðan til New York-borgar og vann þar sem uppvaskari.
Þegar Poitier var sautján ára gamall laug hann um aldur sinn og skráði sig í landgöngulið Bandaríkjahers. Hann gegndi tveggja ára þjónustu í hernum en tók síðan að sér ýmis borgaraleg störf, meðal annars sem öryggisvörður á bílastæðum, byggingarverkamaður, vörubílstjóri og hafnarverkamaður. Eftir þessi störf ákvað Poitier að svara auglýsingu eftir leikara hjá blökkumannaleikfélaginu American Negro Theater í New York en eftir prufur var honum hafnað þar sem hann talaði með Kyrrahafseyjahreim sem var New York-búum illskiljanlegur.
Á næstu árum vann Poitier að því að losna við bahamska hreiminn með því að hlusta á útvarp og endurtaka það sem sagt var. Hann var á endanum ráðinn sem dyravörður og sviðsmaður hjá American Negro Theater en hann vann sig fljótt upp í að leika aukahlutverk í sýningum leikhússins og fór síðan að taka að sér aðalhlutverk. Árið 1948 birtist Poitier í aðalhlutverki á Broadway í uppsetningu á Lýsiströtu.
Poitier birtist árið 1950 í fyrstu kvikmynd sinni, No Way Out. Hann varð á næstu árum fyrstur bandarískra blökkumanna til að hasla sér völl sem eiginleg kvikmyndastjarna, en svartir leikarar höfðu áður aðallega birst í aukahlutverkum sem undirsátar hvítra aðalleikara. Allt fram á áttunda áratuginn var Poitier svo til eini blökkumaðurinn sem hlaut aðalhlutverk sem leikari í Hollywood-kvikmyndum. Ímynd Poitiers í þessum myndum var gjarnan sem friðelskandi og geðþekk persóna sem fórnar sjálfum sér í þágu hvítra og leiðir hjá sér kynþáttafordóma þeirra í sinn garð.
Árið 1963 birtist Poitier í kvikmyndinni Liljur vallarins (e. Lilies of the Field) sem Homer Smith, þúsundþjalasmiður sem fellst á að hjálpa fimm nunnum sem hafa flúið frá Austur-Þýskalandi að byggja kapellu í eyðimörkinni í Arizona. Með hlutverki sínu í myndinni hlaut Poitier Óskarsverðlaun sem besti karlleikari í aðalhlutverki og varð þar með fyrstur svartra leikara til að vinna verðlaun í þessum flokki. Árið 1968 mældist Poitier vinsælasti leikari Bandaríkjanna í skoðanakönnun Gallup.
Í byrjun áttunda áratugarins flutti Poitier til Bahamaeyja, þar sem hann kom sér upp glæsiheimili í Nassá. Hann hafði þá nýlega skilið við fyrstu eiginkonu sína, Juanitu Hardy, sem hann hafði kynnst þegar hún vann sem dansari í leikhúsinu í New York.
Poitier var virkur sem leikari fram á efri ár. Eftir að hann hætti að birtast í kvikmyndum vann hann sem sendiherra Bahamaeyja í Japan frá 1997 til 2007. Poitier lést þann 6. janúar 2022, þá 94 ára að aldri.
This article uses material from the Wikipedia Íslenska article Sidney Poitier, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Efnið er aðgengilegt undir CC BY-SA 4.0 nema annað komi fram. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Íslenska (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.