Ռոզեթյան արձանագրություն, ռոզեթյան քար, Ալեքսանդրիայից ոչ հեռու գտնվող Ռոզետա քաղաքում (այժմ՝ Ռաշիդ) հայտնաբերված գրանոդիորիտե արձանագրություն՝ հին եգիպտերեն (հիերոգլիֆ կամ մեհենադրոշմ և հանրամատչելի դեմոտիկյան գրերով) և հին հունարեն նույնիմաստ արձանագրություններով բազալտե սալաքար։ Հայտնաբերել է նապոլեոնյան բանակի սպա Պիեր Ֆրանսուա Բուշարը՝ Եգիպտոսում, ռազմական ամրաշինության ժամանակ (1799 թ.), Ռոզեթ (այժմ՝ Ռաշիդ) քաղաքի (Նեղոսի դելտայի բազկին) մոտ։
Տեսակ | հնագիտական առարկա, Überrest? և bilingual inscription? |
---|---|
Ստեղծվել է | մ. թ. ա. 196 |
Rosetta Stone Վիքիպահեստում |
Պահպանվում է Բրիտանական թանգարանում (Լոնդոն)։ Արձանագրությունը երեք նույնիմաստ տեքստերով է, այդ թվում՝ երկու հին եգիպտական հիերոգլիֆներով և մեկ հին հունարենով։ Հին հունարենը բավականին հասկանալի էր լեզբավաններին, այդ իսկ պատճառով վերջինս ելակետ դարձավ մյուս երկու հիերոգլիֆները վերծանելու համար։ Բնագրերը (փորագրվել են մ․թ․ա․ 196-ին) եգիպտական քրմերի երախտագիտական մաղթանքներ են Պտղոմեոս V Եպիփանեսին (իշխել է մ․թ․ա․ 204—180 թթ.)։ Եգիպտական բնագրերը փորձել են վերծանել ֆրանսիացի արևելագետ Սիլվեստր դը Սասին, շվեդ դիվանագետ Յոհան Դավիդ Օկերբլադը և անգլիացի ֆիզիկոս Թոմաս Յունգը։ 1822 թվականին մեհենադրոշմ բնագիրը վերծանել է Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոնը՝ սկիզբ դնելով եգիպտական մեհենադրոշմ գրությունների ուսումնասիրմանը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոզետայի քար» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ռոզետայի քար, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.