Լապարասկոպիա (հին հունարեն՝ λαπάρα — աճուկ, որովայն + հին հունարեն՝ σκοπέω — նայում եմ ), ժամանակակից վիրաբուժության մեթոդ, որի ընթացքում ներքին օրգանների վրա վիրահատությունները կատարվում են փոքր (սովորաբար 0.5-1.5 սմ) բացվածքների միջոցով , մինչդեռ ավանդական վիրաբուժության մեջ մեծ կտրվածքներ են պահանջվում։ Լապարասկոպիան սովորաբար իրականացվում է որովայնի կամ կոնքի խոռոչի օրգանների վրա։
Լապարասկոպիկ վիրաբուժության հիմնական գործիքը լապարասկոպն է՝ կազմված ոսպնյակ ունեցող տելեսկոպիկ խողովակից, որը սովորաբար կցվում է տեսախցիկին։ Ժամանակակից լապարասկոպները հագեցված են թվային մատրիցաներով և ապահովում են պատկերի բարձր որակ։ Խողովակը միացված է նաև օպտիկական մալուխին՝ լուսավորված «սառը» լույսի աղբյուրից (հալոգենային կամ քսենոնային լամպ)։ Որովայնի խոռոչը սովորաբար լցվում է ածխածնի երկօքսիդով (ածխաթթու գազ), որն ապահովում է բավականաչափ տեսանելիություն և տարածություն գողծողություն իրականացնելու համար։ Փաստացի, փորը փչվում է փուչիկի նման, իսկ որովայնի պատը բարձրանում է ներքին օրգանների վրայով գմբեթի նման։ Լապարասկոպիկ եղանակով կատարվող վիրահատությունների սպեկտրը շատ լայն է. խոլեցիստէկտոմիայից և հերնիոպլաստիկայից (ճողվածքի վերականգնում) մինչև գաստրէկտոմիա (ստամոքսահատում), պանկրեատոդուոդենալ ռեզեկցիա և հաստ ու ուղիղ աղիքների վրա կատարվող միջամտություններ։
Հանգիստ տրավմատիզմը և կարճ ժամանակահատվածները (6-7 օր), վիրահատությունից հետո արագ վերականգնումը, ցավոտ ցենսացիաների բացակայություն, ոչ մի հետվիրահատական ցավեր, որոնք դիտարկվում են, օրինակ, լապարոտոմիայում և կտրվածքի հետ կապված այլ խոռոչային վիրահատություններում։ Սպիտակուցների անցումը վերականգնվում է նաև արագ, հիվանդը լապարոսկոպիկ վիրահատությունից հետո, կարողանում է ուտել ինքնուրույն ավելի վաղ։
Լապարոսկոպիկ վիրաբուժությունը հաջողությամբ փոխարինեց բաց վիրաբուժությանը, քանի որ պատկերը շատ ավելի մեծ է, քան այն, ինչ տեսնում է վիրաբույժը աչքերով (ժամանակակից լապարոսկոպիկ սարքավորումները տալիս են ավելացում մինչև 40 անգամ, այսինքն, վիրահատությունը կատարվում է գրեթե որպես մանրադիտակի տակ), օգտագործվող օպտիկան թույլ է տալիս նայել գործող օբյեկտին տարբեր օղակներից (տարբեր ուղղություններով), ինչը շատ ավելի մեծ հնարավորություն է տալիս վերանայելու, քան ավանդական վիրահատությունները։
Թեպետ լապարոսկոպիկ վիրաբուժությունը հիվանդների բուժման արդյունքներով ակնհայտ առավելություններ ունի, սակայն նման վիրահատությունների կատարման մեխանիզմը շատ ավելի բարդ է վիրաբույժի տեսակետից, համեմատած ավանդականների՝ բաց վիրահատությունների հետ։
Լապարասկոպիկ վիրահատություններ կատարվում են շատ բարդ իրավիճակներում՝ ծայրահեղային վիրահատություն, որովայնի խոռոչում բարորակ և չարորակ ուռուցքների դեպքում, ճարպակալման վերջին աստիճանում։ Դրանց իրականացումը պահանջում է լավ նախապատրաստում վիրահատող բժիշկների կողմից։ Միևնույն ժամանակա նման միջամտությունները պահպանում են հիվանդի ցածր տրավմատիկ լապարասկոպիկ մուտքը։ Առողջացումը ավելի հեշտ է տեղի ունենում։
Լապարասկոպիկ մուտքը օգտագործվում է նաև դիսկետոմիայի և սպոնդիլոդեզի վիրահատությունների համար։
Լապարասկոպիկ բարդ վիրահատություններից է նաև գաստրոպանկրեատդոտուոդենալային ռեզերվումը՝ ենթաստամոքսային գեղձի գլխիկի չարորակ ուռուցքի դեպքում։
Ավանդական լապարոսկոպիկ վիրաբուժությունը, առանց բժշկական պատկերների օգտագործման, չի կարող արդյունավետորեն կատարել այնպիսի վիրահատություններ, որոնցում անհրաժեշտ է տեսնել օրգանների ներքին կառուցվածքը։ Օրինակ, եթե երիկամային, լյարդի կամ ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի ուռուցքը գտնվում է մարմնի ներսում, այլ ոչ թե մակերեսի վրա, վիրաբույժը չի կարողանում տեսնել ուռուցքը որովայնի անցքերի միջոցով։ Հետևաբար, վերջին տարիներին լաբորատոր վիրահատությունը տարածվել է նրա համար, որ վիզուալիզացիան իրականացվում է հիբրիդային վիրահատարններում։ Բժշկական պատկերների որակը, օպերացիոն սենյակում անմիջական պատկերներ ստանալու հնարավորությունը և վիրահատության ընթացքում վիրաբուժական գործիքների ճշգրիտ ուղղելու հնարավորությունը նպաստում են այս մոտեցման տարածմանը:Վիրահատությունը կատարվում է հետևյալ ձևով
1․Համակարգչային տոմոգրաֆիայի կամ մագնիսառեզոնանսային տոմոգրաֆիայի օգնությամբ, որոշվում է ուռուցքի գտնվելու վայրը երիկամներում, լյարդում կամ ենթաստամոքսային գեղձում
2․Անգիոգրաֆիկ սարքավորումների օգնությամբ օպերատիվորեն որոշվում է ուռուցքի դիրքը և վիրահատությունից առաջ համալրվում է ստացված տեղեկատվությամբ `հաշվարկված համակարգչային տոմոգրաֆիայի կամ մագնիսառեզոնանսային տոմոգրաֆիայի միջոցով
3․Ուռուցքի 3-դ մոդելը փոխանցվում է էնդոսկոպին
4․Լապարասկոպիկ վիրաբուժության ընթացքում վիրաբույժը տեսնում է իրողությունը էնդոսկոպի վրա, օգտագործելով լայնածավալ տեխնոլոգիան,որոշում ուռուցքի դիրքը, որը անտեսանելի է օրգանի մակերևույթում
Լապարոսկոպիկ վիրահատության նոր փուլ էր մասնագիտացված ռոբոտների օգտագործումը, առավել հայտնի է մեկը, որը կոչվում է «daVinci»: Այս ռոբոտը հագեցած է միկրո գործիքներով, շատ փոքր է, քան ստանդարտ լապարոսկոպիկ գործիքները, ինչպես նաև ունի մանրանկարչական տեսախցիկ, որը վերարտադրում է գույները, եռաչափ պատկերը, այնպես, կարծես իրական ժամանակում է։ Վիրաբույժի շարժումները փոխանցվում են ռոբոտին դեպի միկրո-գործիքների հարթ շարժումները, որոնք կարող են շարժվել բոլոր ուղղություններով։ Նրանց օգնությամբ վիրահատությունը շատ ավելի ճշգրիտ է, պահպանելով նյարդերի և արյան անոթների փխրունությունը։ Ռուսաստանում լապարասկոպիկ վիրահատությունները գործառնական վիճակագրության մեծ մասն են զբաղեցրել։
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Լապարասկոպիա, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.