Osmium

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an osmium, le samhla Os agus àireamh atamach 76. 'S e meatailt trastach cruaidh, brisg is trom agus an eileamaid as dlùithe. Tha e na bhall a' bhuidhinn platanum.

Osmium
Criostalan de dh'osmium.
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	Os
Àireamh	76
Buidheann	8, iarann
Ùine	6
Bloca	d
Seòrsa	Meatailt trastach
Buadhan stuthach
Dath	Airgead-gheal-liath
Teothachd leaghaidh	3306 K ​(3033 °C, ​5491 °F)
Teothachd goilidh	5285 K ​(5012 °C, ​9054 °F)
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	190.23(3)[1]
Comh-dhealbhadh atamach	[Xe] 4f14 5d6 6s2
Cor ogsaideachaidh	+1, +2 , +3, +4, +5, +6, +7, +8 −1, −2
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	840
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	1600
v t e

Tha a ainm a' dol às an fhacal Greugach ὀσμή, no fàileadh air sgàth 's gu bheil osmium ceithir-ogsaid na cho-thàthadh beòthail.

Tha 7 iosatòpaichean nàdarra, ¹⁸⁴Os, ¹⁸⁷Os, ¹⁸⁸Os, ¹⁸⁹O, ¹⁹⁰O is ¹⁹²O (seasmhach) agus ¹⁸⁵Os (le leth-bheatha 2 × 10¹⁵ bliadhna).

Ann an 1803 lorg Smithson Tennant osmium còmhla ri iridium ann an clach-platanum à Aimearaga a Deas.^[2]

Cleachdar osmium ann an aloidhean agus osmium ceithir-ogsaid (OsO₄) ann an ceimigeachd fhàs-bheairteach mar stuth-ogsaidicheaidh.

1. ↑ Tomadan atamach bun-tomasach (Beurla)
2. ↑ Tennant, Esq., FRS, Smithson (1804): “XVI. On two metals, found in the black powder remaining after the solution of platina,” ann an: Royal Society (Foills.): Phil. Trans. R. Soc. Lond., leabhar 94, td. 411–418. doi:10.1098/rstl.1804.0018.