Mikroskopioa (grezieratik: μικρόν, mikron, txikia + σκοπεῖν, skopei, begiratu) begi hutsez ikusi ezin daitezkeen gauza txiki-txikiak begiratu eta aztertzeko tresna optikoa da.
Lehen erabiltzaileen artean Zacharias Janssen (1590) eta Galileo Galilei (1609) aipatzen dituzte. Anton van Leeuwenhoek-ek mikroskopio optiko sinplea asmatu zuen 1674an eta Ernst Ruskak mikroskopio elektronikoa 1931an.
Lehen mikroskopioen laguntzaz, XVII. mendean zelulak aurkitu ziren. Horrela, 1860an Matthias J. Schleiden, Theodor Schwan eta Rudolf Virchow zientzialariek teoria zelularra proposatu zuten. Teoriak honela dio:
Mikroskopio optikoak, argiaren uhin-luzera ikusgaiak erabiltzen dituelako, mikroskopio mota errazena eta hortaz erabiliena da. Azken ikerketen arabera, mikroskopio sinpleenek, baita leiar txikiak dituztenek ere, irudi izugarri gardenak eman zizkieten zientzialari aitzindariei. Gaurko mikroskopio elkartuek, hau da, leiar hurrenkerak dituztenak, zientzia arlo ugaritan dira erabilgarri, batez ere biologia eta geologian.
Mikroskopioaren zatiak:
Ikusten den irudia, lagina baino handiagoa da eta alderantziz dago.
Mikroskopio elektronikoak argi izpiak erabili ordez elektroi izpiak erabiltzen ditu. Elektroiek, argi ikusgaiak baino uhin-luzera askoz txikiagoa dutena, bereizmen handiko irudiak ahalbidetzen ditu. Honetan, optikoan baino 200 aldiz handiagoa ikusten da irudia. Gailuaren tamaina ere askoz handiagoa ere bada.
Elektroi izpiak hutsetik igaro behar du, aire molekulek izpia sakabanatu baitezakete. Azeleragailu batekin, elektroi-kanoitik ekoizten diren elektroien abiadura handitzen da. Elektroi hauek eremu elektromagnetikoei esker nahi den lekura bidaltzen dira. Hauek lagina zeharkatu eta atomoekin topo egitean ibilbidea aldatzen dute. Lagina, kobrezko sare baten gainean jartzen da.
Mikroskopioaren zatiak: Elektroi kanoia, elektroi izpia eta lagina.
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Mikroskopio, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.