Հռովմէական Թուանշաններ

Նշանները

Թիւերը գրառելու համար կը կիրառուեն լատինական այբուբենի որոշ տառերու տեսքով նշաններ, որոնք ունեն իրենց արժէքները՝

Պորիս Ելցինի ինքնագիրին տակ 10 Նոյեմբեր 1988: Ամիսը նշուած է հռովմէական նշաններով

Նշան	I	V	X	L	C	D	M
Արժէքը	1	5	10	50	100	500	1000
Եունիքոտային կարգը	U+2160	U+2164	U+2169	U+216C	U+216D	U+216E	U+216F

Թիւերու Համակարգը

Հռովմէական թիւերուն համակարգը ոչ դիրքային հաշուարկման համակարգ մըն է։ Թիւերը կը գրառուեն նշաններու կրկնութեան միջոցաւ՝ III=3, XX=20 եւ այլն։ Եթէ փոքր արժէքով նշանը մեծէն յետոյ է, ապա անոր կը գումարուէ, իսկ եթէ առաջ է, ապա՝ կը հանուէ՝ VII=5+2=7, CM=-100+1000=900 եւ այլն։

Տասնային հաշուարկման համակարգէն հռովմէականի տարբերութիւններէն մեկն այն է, որ տասնային համակարգի մէջ թիւերու մեծացմանը զուգահեռ աճում է ատոնք արտայայտող թուանշաններու քանակը՝ միանիշէն դառնալով երկնիշ, եռանիշ եւ այլն, իսկ հռովմէական համակարգին մէջ ատանկ չէ։ Զորօրինակ՝ քառանիշ 2015 թիւը հռովմեական թուանշաններով գրելիս անիկա կը ստանայ նույնպէս քառանիշ MMXV տեսքը, իսկ ահա անկէ զգալիորէն փոքր եռանիշ 847-ի հռովմէական DCCCXLVII գրառումը բաղկացած է ինը նիշերէն։
Եթե տասնային համակարգին մէջ թիւի գրառման ատենը կը գրուէ տասնային կարգերն արտայայտող թիւերու (տասնաւորներ, հարիւրաւորներ, հազարաւորներ եւ այլն) միայն առաջին թուանշանները, ապա հռովմէականի պարագային ատոնք կը գրուեն ամբողջութեամբ, զորօրինակ՝

3694=3000+600+90+4=MMMDCXCIV, MMM=3000, DC=600, XC=90, IV=4

Լատինագիր գրուածքներուն մէջ թիւերը տարբերակելու համար երբեմն անոնք վարէն եւ վերէն կը գծանշուեն Կաղապար:Overline

Կիրառութիւններ

Ողիմպիական խաղերու կարգաթիւերու համար, զորօրինակ՝ Ռիոյ տէ Ժանէյրոյի XXXI ողիմպիական խաղեր
Ազատութեան արձանի վրայ բռնուած գիրքին 1776 թուականը գրուած է MDCCLXXVI:
Ռուսական մշակոյթին մաս կը կազմէ ամսուայ կարգահամարը հռովմէական նիշերով գրելու:

Տես նաեւ

Արաբական Թիւեր

Արտաքին յղումներ

Հռովմէական Նշաններու Փոխարկում (անգլերէն)

Ծանօթագրութիւններ

This article uses material from the Wikipedia Արեւմտահայերէն article Հռովմէական թուանշաններ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Արեւմտահայերէն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.