শিশু

বৈবাহিক জীৱনত কোনো ব্যক্তিৰ যদি পূৰ্ব সংসাৰৰ কোনো সন্তান থাকে তেনেহ'লে নুতন সংসাৰত ভূমিষ্ঠ শিশুটি আৰু পূৰ্বৰ সন্তানক পৰস্পৰৰ সতীয়া বুলি কোৱা হয়। মাক-দেউতাক উভয়ৰে মৃত্যুঁজনিত কাৰণত শিশুক ঘাট-মাউৰা বুলি কোৱা হয় আৰু মাক-দেউতাকৰ পৰিচয় নোহোৱা শিশুক অনাথ বা জহৰা বোলে।

 

শিক্ষাৰ সুযোগ লাভ কৰা শিশুৰ অন্যতম মৌলিক অধিকাৰ। অধিকাংশ দেশতেই সামাজিক দায়িত্বৰ অংশৰূপে তথা অভিভাৱকৰ দিকনিৰ্দেশনা আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ বাধ্যতামূলক শিক্ষানীতিৰ প্ৰভাৱত শিশু সকল বিদ্যালয়লৈ যায়। , কম বয়সৰ শিশু সকল প্লে-গ্ৰুপত আনন্দ ও খেলাৰ চলেৰে শিক্ষাগ্ৰহণ কৰে এই প্ৰক্ৰিয়াই শৈশৱকালীন প্ৰাথমিক শিক্ষাক আলোকিত ও আনন্দময় কৰি তোলে। কিন্তু অনুন্নত দেশ বা পশ্চাদমুখী দেশত শিশুসকলে মাজে সময়ে বা প্ৰায়ে মাক-দেউতাকৰ সৈতে শ্ৰমকাৰ্যত অংশগ্ৰহণ কৰে অৰ্থ উপাৰ্জনত জড়িত হ'ব লগত পৰে। ই শিশুৰ অধিকাৰ খৰ্ব কৰে। শিশুকাল খেলা-ধূলা আৰু পঢ়া-শুনাৰ সময়। এয়ে শিশুৰ অধিকাৰ।

 

ষোড়শ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ইংলেণ্ডৰ মানুহৰ গড় আয়ু আছিল মাত্ৰ ৩৫ বছৰ। ইয়াৰ প্ৰধান কাৰণ আছিল জন্মগ্ৰহণকাৰী দুই-তৃতীয়াংশ শিশু ৪ বছৰ বয়সফ পূৰ্বেই মৃত্যুৰ কবলত পৰে। কিন্তু শিল্প বিপ্লৱৰ সময়ত অত্যন্ত নাটকীয়ভাবৱে শিশুৰ গড় আয়ু বৃদ্ধি পাইছিল।

জনসংখ্যাৰ চিত্ৰ জড়িত স্বাস্থ্য বিশেষজ্ঞই জানোৱা মতে শিশু মৃত্যুৰ হাৰ ১৯৯০-ৰ দশকতকৈ যথেষ্ট কমিবলৈ আৰম্ভ কৰে। মাত্ৰ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰতেই ৫ বছৰৰ কমবয়সী শিশুৰ মৃত্যু ৪২% কমি যায়। আকৌ মালয়েছিয়াৰ হাৰ আছিল প্ৰায় ৭০%।

বিকাশ এক অবিৰত প্ৰক্ৰিয়া। যি জন্মৰ পৰা চলি থাকে। বিকাশ হৈছে এনে এক প্ৰক্ৰিয়া, যাৰ দ্বাৰা কোনো এটা বস্তু বা কোনো জীৱৰ বৃদ্ধি বা পৰিৱৰ্তন ঘটে আৰু পূৰ্বতকৈ আগবাঢ়ি যায়। বিকাশৰ বিভিন্ন স্তৰবোৰ বয়স অনুসৰি সকলোৰে বাবে প্ৰায় একেই, ইয়াৰোপৰি বিকাশৰ প্ৰধান কাৰক দুটাও শিশুৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত একেই। এই প্ৰধান অভ্যন্তৰীণ আৰু বাহ্যিক কাৰক সমূহক আকৌ বিভিন্ন ভাগত ভগাব পাৰি।

বিকাশৰ কাৰক

• বংশগত কাৰক (Biological/Hereditary Factors): শিশুৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত বংশগত কাৰকে বিশেষভাৱে প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে। মাতৃ গৰ্ভত থিতাপি লোৱাৰ সময়ৰ পৰাই শিশুৱে কিছুমান বংশগত বৈশিষ্ট্য জিনৰ জৰিয়তে লাভ কৰে।
• মনোবৈজ্ঞানিক কাৰক (Psychological Factors): শিশুৰ বৃদ্ধি আৰু বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত মানসিক আৰু সামাজিক কাৰকে ক্ৰিয়া কৰে। শিশুৰ মানসিকতাত পৰিৱেশে প্ৰভাৱ পেলায়। পৰিৱেশৰ পৰা শিশুৱে নিজৰ আচৰণ শিকে, কথা ক'বলৈ শিকে, নিজস্ব দৃষ্টিভংগী গঢ়ি তোলে। সামাজিক নীতি বোৰ শিকে। মানসিক বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত শিশুক সহযোগিতা আৰু মৰম-চেনেহৰ প্ৰয়োজন।
• পৰিৱশগত কাৰক (Environmental Factors): শিশুৰ বংশগত আৰু মানসিক বৈশিষ্ট্য বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত পৰিৱেশে প্ৰভাৱ পেলায়। মাতৃৰ গৰ্ভত থিতাপি লোৱা পৰিৱেশৰ পৰা আৰম্ভ কৰি জন্মৰ পাছত লাভ কৰা বাহ্যিক পৰিৱেশে বিকাশ আৰু বাঢ়নত ক্ৰিয়া কৰে।