Demokratiya Indeksi
The Economist guruhi tomonidan tuzilgan demokratiya indeksi – dunyodagi demokratiyaning sifatini oʻlchash indeksi.
Ushbu miqdor va qiyosiy baholash asosiy ahamiyati demokratik huquqlar va demokratik institutlarga qaratilgan. Ushbu demokratiya indeksida demokratiyani baholash metodologiyasi „Economist Intelligence Unit“ning (Economists Group) qismi boʻlgan, Britaniyada joylashgan xususiy kompaniya, „The Economist“ haftalik gazetasini nashr etadi. Indeks beshta turkumga toʻplangan 60 ta koʻrsatkichga asoslangan va ular ommaviy fikrlar, fuqarolik erkinliklari va siyosiy madaniyatni oʻlchab oladi. Hisob maʼlumotlari va reytingdan tashqari, indeks har bir mamlakatni toʻrtta rejim turiga ajratadi: mukammal demokratiya, nomukammal demokratiya, aralash rejimlar va avtoritar rejimlar. Demokratiya indeksi toʻgʻrisidagi birinchi hisobot 2006-yilda nashr etilgan. Hisobotlar 2010-yilgacha har ikki yilda bir marta va undan keyin har yili nashr etilardi. Indeksda 167 mamlakat va hududlar mavjud, ulardan 166 tasi mustaqil davlatlar, 164 tasi BMTga aʼzo davlatlar. Demokratiya holatiga oʻxshash baholar bilan boshqa demokratiya indekslari – V-Demokratiya indeksi va Bertelsmann Transformation Indexni oʻz ichiga oladi.
| Toʻliq demokratiya 9.01–10 8.01–9 | Nomukammal demokratiya 7.01–8 6.01–7 | Gibrid rejim 5.01–6 4.01–5 | Avtoritar rejim 3.01–4 2.01–3 0–2.00 | Maʼlumot mavjud emas |
Hisobotda tasvirlanganidek, Demokratiya indeksi 60 ta savolga asoslangan oʻlchov bilan hosil qilinadi. Har biri ikki yoki uchta ruxsat etilgan javobga ega. Aksariyat javoblar mutaxassislarning baholashi bilan bogʻliq. Baʼzi javoblar tegishli mamlakatlarda oʻtkazilgan jamoatchilik fikrini oʻrganish orqali taqdim etiladi. Soʻrov natijalari mavjud boʻlmagan mamlakatlar uchun, ekspertlarning baholaridan foydalanadilar.
Savollar besh toifaga boʻlinadi: saylov jarayoni va plyuralzmi, fuqarolik erkinliklari, hukumatning faoliyati, siyosiy ishtirok etish,siyosiy madaniyat.
Har bir javob 0 yoki 1, uchta javobli savollar uchun 0, 0,5 yoki 1 ballga aylanadi. Quyidagi istisnolardan tashqari, har bir turkum ichida natijalar qoʻshib, oʻn marta koʻpaytirilgan va kategoriya boʻyicha savollarning umumiy soni bilan boʻlinadi. Bir nechta oʻzgaruvchan bogʻliqliklar mavjud, ular asosiy qoida tartiblaridan ancha aniqroq tushuntiriladi. Baʼzi hollarda, bitta savolga nol javob berish boshqa savolni bekor qiladi: masalan, agar milliy qonun chiqaruvchi va hukumat rahbarining saylovlari erkin deb hisoblanmasa (soʻrov 1), unda keyingi savol: „Saylovlar adolatli boʻlmagan“, deb hisoblanadi. Lekin avtomatik ravishda nol natija beradi. Shu singari, bir nechta savollar shunchalik muhim deb hisoblanadiki, ular boʻyicha natijalar ularning tegishli turkumlari uchun umumiy natijalar summasiga salbiy taʼsirini beradi: „Milliy saylovlar erkin va adolatli boʻladimi“, „saylovchilar xavfsizligi“, „Xorijiy kuchlarning hukumatga taʼsiri“, „Xuddiy xizmatchilarning siyosatni amalga oshirish qobiliyati qanday“ va hokazo.
Oʻsha hisobotda koʻrsatilgan beshta turkum indekslari keyinchalik maʼlum bir mamlakat uchun umumiy balni topish uchun oʻrtacha hisoblanadi. Ikki oʻnlik raqamga aylangan natija mamlakatni rejim turi bilan tasniflashni aniqlaydi.
Hisobotda Freedom House tomonidan tanlangan demokratiyaning boshqa koʻrsatkichlari muhokama qilinadi va „Economist Intelligence Unit“ guruhining baʼzi tanlovlari uchun bahslashadi. Ushbu taqqoslashda, soʻrovlar orqali oʻlchanadigan jamoatchilik fikri va munosabatlariga katta eʼtibor qaratiladi. Boshqa tomondan, iqtisodiy turmush standartlari demokratiyaning bir mezoni sifatida koʻrilmaydi.
Hisobot xalqaro matbuotda va ilmiy jurnallarda keng tarqaladi.
Tavsifi
- Mukammal demokratiyalar – fuqarolik erkinliklari va asosiy siyosiy erkinliklar nafaqat hurmat qilinadigan, balki demokratik tamoyillarning rivojlanishiga imkon beradigan siyosiy madaniyat bilan mustahkamlanadigan davlatlar. Ushbu davlatlar hukumat nazorati va muvozanatlarining haqiqiy tizimiga ega, mustaqil sud hokimiyati, qarorlari qoʻllaniladigan, hukumatlar toʻgʻri ishlaydigan va mustaqil ommaviy axborot vositalari mavjud tizimlardir. Ushbu mamlakatlarda demokratik faoliyat koʻrsatishda cheklangan muammolar bor.
- Nomukammal demokratiyalar – saylovlar adolatli va erkin boʻlgan va asosiy fuqarolik erkinliklari hurmat qilinadigan, ammo muammolarga ega boʻlishi mumkin boʻlgan davlatlar (masalan, ommaviy axborot vositalari erkinligini buzish va siyosiy muxolifat va tanqidchilarni kamroq kamaytirish). Ushbu mamlakatlarda boshqa demokratik jihatlarda, shu jumladan, kam rivojlangan siyosiy madaniyat, siyosatda ishtirok etishning past darajasi va boshqaruv faoliyatida muammolar mavjud boʻlishi mumkin.
- Aralash (chatishgan) tartiblar – saylovda muntazam ravishda aldashlarga duchor boʻlgan davlatlardir, bu ularni adolatli va erkin demokratiya boʻlishga toʻsqinlik qiladi. Ushbu mamlakatlarda odatda siyosiy muxolifat, mustaqil boʻlmagan sudlar, keng tarqalgan korrupsiya, ommaviy axborot vositalariga qoʻyilgan taʼqib va bosim, qonuniy hokimiyatning anemiyasi va kam rivojlangan siyosiy madaniyat, siyosatda ishtirok etishning past darajasi va boshqaruv faoliyatida muammolar sohasida nomukammal demokratiyalardan koʻra koʻproq kamchiliklarga ega boʻlgan hukumatlar mavjud.
- Mutloq boshqaruvlar – siyosiy plyuralizm mavjud boʻlmagan yoki jiddiy cheklangan mamlakatlardir. Ushbu davlatlar koʻpincha mutlaq monarxiya yoki diktaturalar, anʼanaviy demokratik institutlariga ega boʻlgan, ammo ishlamaydigan, fuqarolik erkinliklarining buzilishi va suiisteʼmollari odatiy hol boʻlgan, saylovlar (agar ular oʻtkaziladigan boʻlsa) soxta, ommaviy axborot vositalari davlatga tegishli yoki hukmron rejim bilan bogʻliq guruhlar tomonidan nazorat qilinadigan, sud hokimiyati mustaqil emas, senzura va hukumat tanqidlarini taqiqlashi odatiy holatdir.
Qitʼalar boʻyicha
| Hudud | Davlatlar | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | 2016 | 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2008 | 2006 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gʻarbiy Yevropa | 21 | 8.37 | 8.36 | 8.23 | 8.29 | 8.35 | 8.35 | 8.38 | 8.40 | 8.42 | 8.41 | 8.41 | 8.44 | 8.40 | 8.45 | 8.61 | 8.60 |
| Shimoliy Amerika | 2 | 8.27 | 8.37 | 8.36 | 8.58 | 8.59 | 8.56 | 8.56 | 8.56 | 8.56 | 8.59 | 8.59 | 8.59 | 8.59 | 8.63 | 8.64 | 8.64 |
| Lotin Amerikasi va Karib davlatlari | 24 | 5.68 | 5.79 | 5.83 | 6.09 | 6.13 | 6.24 | 6.26 | 6.33 | 6.37 | 6.36 | 6.38 | 6.36 | 6.35 | 6.37 | 6.43 | 6.37 |
| Markaziy va Sharqiy Yevropa | 28 | 5.37 | 5.39 | 5.36 | 5.36 | 5.42 | 5.42 | 5.40 | 5.43 | 5.55 | 5.58 | 5.53 | 5.51 | 5.50 | 5.55 | 5.67 | 5.76 |
| Osiyo va Avstraliya | 28 | 5.21 | 5.46 | 5.62 | 5.67 | 5.67 | 5.67 | 5.63 | 5.74 | 5.74 | 5.70 | 5.61 | 5.56 | 5.51 | 5.53 | 5.58 | 5.44 |
| Janubiy Afrika | 44 | 4.04 | 4.14 | 4.12 | 4.16 | 4.26 | 4.36 | 4.35 | 4.37 | 4.38 | 4.34 | 4.36 | 4.33 | 4.32 | 4.23 | 4.28 | 4.24 |
| Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika | 20 | 3.23 | 3.34 | 3.41 | 3.44 | 3.53 | 3.54 | 3.54 | 3.56 | 3.58 | 3.65 | 3.68 | 3.73 | 3.62 | 3.52 | 3.48 | 3.54 |
| Dunyo | 167 | 5.23 | 5.29 | 5.28 | 5.37 | 5.44 | 5.48 | 5.48 | 5.52 | 5.55 | 5.55 | 5.53 | 5.52 | 5.49 | 5.46 | 5.55 | 5.52 |
2018-yilgi reyting
| # | Davlat | Umumiy baho | Saylovlar | Hukumatga ishonch | Siyosiy faollik | Siyosiy madaniyat | Erkinlik | Turi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Norvegiya | 9.87 | 10.00 | 9.64 | 10.00 | 10.00 | 9.71 | Mukammal demokratiya |
| 2 |  Islandiya | 9.58 | 10.00 | 9.29 | 8.89 | 10.00 | 9.71 | Mukammal demokratiya |
| 3 |  Shvetsiya | 9.39 | 9.58 | 9.64 | 8.33 | 10.00 | 9.41 | Mukammal demokratiya |
| 4 |  Yangi Zelandiya | 9.26 | 10.00 | 9.29 | 8.89 | 8.13 | 10.00 | Mukammal demokratiya |
| 5 |  Daniya | 9.22 | 10.00 | 9.29 | 8.33 | 9.38 | 9.12 | Mukammal demokratiya |
| 6 |  Kanada | 9.15 | 9.58 | 9.64 | 7.78 | 8.75 | 10.00 | Mukammal demokratiya |
| 7 |  Ireland | 9.15 | 9.58 | 7.86 | 8.33 | 10.00 | 10.00 | Mukammal demokratiya |
| 8 |  Finlandiya | 9.14 | 10.00 | 8.93 | 8.33 | 8.75 | 9.71 | Mukammal demokratiya |
| 9 |  Avstraliya | 9.09 | 10.00 | 8.93 | 7.78 | 8.75 | 10.00 | Mukammal demokratiya |
| 10 |  Shveysariya | 9.03 | 9.58 | 9.29 | 7.78 | 9.38 | 9.12 | Mukammal demokratiya |
| 11 |  Niderlandiya | 8.89 | 9.58 | 9.29 | 8.33 | 8.13 | 9.12 | Mukammal demokratiya |
| 12 |  Lyuksemburg | 8.81 | 10.00 | 8.93 | 6.67 | 8.75 | 9.71 | Mukammal demokratiya |
| 13 |  Germaniya | 8.68 | 9.58 | 8.57 | 8.33 | 7.50 | 9.41 | Mukammal demokratiya |
| 14 |  Buyuk Britaniya | 8.53 | 9.58 | 7.50 | 8.33 | 8.13 | 9.12 | Mukammal demokratiya |
| 15 |  Urugvay | 8.38 | 10.00 | 8.57 | 6.11 | 7.50 | 9.71 | Mukammal demokratiya |
| 16 |  Avstriya | 8.29 | 9.58 | 7.86 | 8.33 | 6.88 | 8.82 | Mukammal demokratiya |
| 17 |  Mavrikiy | 8.22 | 9.17 | 8.21 | 5.56 | 8.75 | 9.41 | Mukammal demokratiya |
| 18 |  Malta | 8.21 | 9.17 | 8.21 | 6.11 | 8.75 | 8.82 | Mukammal demokratiya |
| 19 |  Ispaniya | 8.08 | 9.17 | 7.14 | 7.78 | 7.50 | 8.82 | Mukammal demokratiya |
| 20 |  Kosta Rika | 8.07 | 9.58 | 7.50 | 6.67 | 7.50 | 9.12 | Mukammal demokratiya |
| 21 |  Janubiy Koreya | 8.00 | 9.17 | 7.86 | 7.22 | 7.50 | 8.24 | Nomukammal demokratiya |
| 22 |  Yaponiya | 7.99 | 8.75 | 8.21 | 6.67 | 7.50 | 8.82 | Nomukammal demokratiya |
| 23 |  Estoniya | 7.97 | 9.58 | 8.21 | 6.67 | 6.88 | 8.53 | Nomukammal demokratiya |
| 24 |  Chili | 7.97 | 9.58 | 8.57 | 4.44 | 8.13 | 9.12 | Nomukammal demokratiya |
| 25 |  AQSh | 7.96 | 9.17 | 7.14 | 7.78 | 7.50 | 8.24 | Nomukammal demokratiya |
| 26 |  Kabo Verde | 7.88 | 9.17 | 7.86 | 6.67 | 6.88 | 8.82 | Nomukammal demokratiya |
| 27 |  Portugaliya | 7.84 | 9.58 | 7.50 | 6.11 | 6.88 | 9.12 | Nomukammal demokratiya |
| 28 |  Botsvana | 7.81 | 9.17 | 7.14 | 6.11 | 7.50 | 9.12 | Nomukammal demokratiya |
| 29 |  Fransiya | 7.80 | 9.58 | 7.50 | 7.78 | 5.63 | 8.53 | Nomukammal demokratiya |
| 30 |  Isroil | 7.79 | 9.17 | 7.50 | 8.89 | 7.50 | 5.88 | Nomukammal demokratiya |
| 31 |  Belgiya | 7.78 | 9.58 | 8.93 | 5.00 | 6.88 | 8.53 | Nomukammal demokratiya |
| 32 |  Tayvan | 7.73 | 9.58 | 8.21 | 6.11 | 5.63 | 9.12 | Nomukammal demokratiya |
| 33 |  Italiya | 7.71 | 9.58 | 6.07 | 7.78 | 6.88 | 8.24 | Nomukammal demokratiya |
| 34 |  Chexiya | 7.69 | 9.58 | 6.79 | 6.67 | 6.88 | 8.53 | Nomukammal demokratiya |
| 35 |  Kipr Respublikasi | 7.59 | 9.17 | 6.43 | 6.67 | 6.88 | 8.82 | Nomukammal demokratiya |
| 36 |  Litva | 7.50 | 9.58 | 6.43 | 6.11 | 6.25 | 9.12 | Nomukammal demokratiya |
| 37 |  Sloveniya | 7.50 | 9.58 | 6.79 | 6.67 | 6.25 | 8.24 | Nomukammal demokratiya |
| 38 |  Latviya | 7.38 | 9.58 | 6.07 | 5.56 | 6.88 | 8.82 | Nomukammal demokratiya |
| 39 |  Yunoniston | 7.29 | 9.58 | 5.36 | 6.11 | 6.88 | 8.53 | Nomukammal demokratiya |
| 40 |  Janubiy Afrika | 7.24 | 7.42 | 7.50 | 8.33 | 5.00 | 7.94 | Nomukammal demokratiya |
| 41 |  Hindiston | 7.23 | 9.17 | 6.79 | 7.22 | 5.63 | 7.35 | Nomukammal demokratiya |
| 42 |  Sharqiy Timor | 7.19 | 9.08 | 6.79 | 5.56 | 6.88 | 7.65 | Nomukammal demokratiya |
| 43 |  Trinidad va Tobago | 7.16 | 9.58 | 7.14 | 6.11 | 5.63 | 7.35 | Nomukammal demokratiya |
| 44 |  Slovakiya | 7.10 | 9.58 | 6.79 | 5.56 | 5.63 | 7.94 | Nomukammal demokratiya |
| 45 |  Panama | 7.05 | 9.58 | 6.07 | 6.67 | 5.00 | 7.94 | Nomukammal demokratiya |
| 46 |  Bolgariya | 7.03 | 9.17 | 6.43 | 7.22 | 4.38 | 7.94 | Nomukammal demokratiya |
| 47 |  Yamayka | 7.02 | 8.75 | 7.14 | 4.44 | 6.25 | 8.53 | Nomukammal demokratiya |
| 48 |  Argentina | 7.02 | 9.17 | 5.36 | 6.11 | 6.25 | 8.24 | Nomukammal demokratiya |
| 49 |  Surinam | 6.98 | 9.17 | 6.43 | 6.67 | 5.00 | 7.65 | Nomukammal demokratiya |
| 50 |  Braziliya | 6.97 | 9.58 | 5.36 | 6.67 | 5.00 | 8.24 | Nomukammal demokratiya |
| 51 |  Kolumbiya | 6.96 | 9.17 | 6.79 | 5.00 | 5.63 | 8.24 | Nomukammal demokratiya |
| 52 |  Malayziya | 6.88 | 7.75 | 7.86 | 6.67 | 6.25 | 5.88 | Nomukammal demokratiya |
| 53 |  Filippin | 6.71 | 9.17 | 5.71 | 7.22 | 4.38 | 7.06 | Nomukammal demokratiya |
| 54 |  Polsha | 6.67 | 9.17 | 6.07 | 6.11 | 4.38 | 7.65 | Nomukammal demokratiya |
| 55 |  Gayana | 6.67 | 9.17 | 5.71 | 6.11 | 5.00 | 7.35 | Nomukammal demokratiya |
| 56 |  Lesoto | 6.64 | 9.17 | 5.00 | 6.67 | 5.63 | 6.76 | Nomukammal demokratiya |
| 57 |  Vengriya | 6.63 | 8.75 | 6.07 | 5.00 | 6.25 | 7.06 | Nomukammal demokratiya |
| 58 |  Gana | 6.63 | 8.33 | 5.71 | 6.67 | 6.25 | 6.18 | Nomukammal demokratiya |
| 59 |  Peru | 6.60 | 9.17 | 5.00 | 5.56 | 5.63 | 7.65 | Nomukammal demokratiya |
| 60 |  Xorvatiya | 6.57 | 9.17 | 6.07 | 5.56 | 5.00 | 7.06 | Nomukammal demokratiya |
| 61 |  Dominikan Respublikasi | 6.54 | 9.17 | 5.36 | 6.11 | 5.00 | 7.06 | Nomukammal demokratiya |
| 62 |  Indoneziya | 6.54 | 8.05 | 7.16 | 6.77 | 6.68 | 6.59 | Nomukammal demokratiya |
| 63 |  Moʻgʻuliston | 6.50 | 9.17 | 5.71 | 5.56 | 5.00 | 7.06 | Nomukammal demokratiya |
| 64 |  Tunis | 6.41 | 6.42 | 5.71 | 7.78 | 6.25 | 5.88 | Nomukammal demokratiya |
| 65 |  Serbiya | 6.41 | 8.25 | 5.36 | 6.11 | 5.00 | 7.35 | Nomukammal demokratiya |
| 66 |  Ruminiya | 6.38 | 9.17 | 5.71 | 5.00 | 4.38 | 7.65 | Nomukammal demokratiya |
| 67 |  Singapur | 6.38 | 4.33 | 7.86 | 6.11 | 6.25 | 7.35 | Nomukammal demokratiya |
| 68 |  Ekvador | 6.27 | 8.75 | 5.36 | 6.11 | 4.38 | 6.76 | Nomukammal demokratiya |
| 69 |  Namibiya | 6.25 | 5.67 | 5.36 | 6.67 | 5.63 | 7.94 | Nomukammal demokratiya |
| 70 |  Paragvay | 6.24 | 8.75 | 5.71 | 5.00 | 4.38 | 7.35 | Nomukammal demokratiya |
| 71 |  Meksika | 6.19 | 8.33 | 6.07 | 7.22 | 3.13 | 6.18 | Nomukammal demokratiya |
| 72 |  Shri Lanka | 6.19 | 7.83 | 5.71 | 5.00 | 6.25 | 6.18 | Nomukammal demokratiya |
| 73 |  Senegal | 6.15 | 7.50 | 6.07 | 4.44 | 6.25 | 6.47 | Nomukammal demokratiya |
| 74 |  Gonkong | 6.15 | 3.08 | 6.07 | 5.56 | 7.50 | 8.53 | Nomukammal demokratiya |
| 75 |  Papua Yangi Gvineya | 6.03 | 6.92 | 6.07 | 3.89 | 5.63 | 7.65 | Nomukammal demokratiya |
| 76 |  Albaniya | 5.98 | 7.00 | 4.71 | 5.56 | 5.00 | 7.65 | Chatishgan tartib |
| 77 |  El Salvador | 5.96 | 9.17 | 4.29 | 5.56 | 3.75 | 7.06 | Chatishgan tartib |
| 78 |  Shimoliy Makedoniya | 5.87 | 6.50 | 5.36 | 6.67 | 3.75 | 7.06 | Chatishgan tartib |
| 79 |  Moldova | 5.85 | 7.08 | 4.64 | 6.11 | 4.38 | 7.06 | Chatishgan tartib |
| 80 |  Fiji | 5.85 | 6.58 | 5.36 | 6.11 | 5.63 | 5.59 | Chatishgan tartib |
| 81 |  Benin | 5.74 | 6.50 | 5.71 | 5.00 | 5.63 | 5.88 | Chatishgan tartib |
| 82 |  Chernogoriya | 5.74 | 6.08 | 5.36 | 6.11 | 4.38 | 6.76 | Chatishgan tartib |
| 83 |  Boliviya | 5.70 | 7.50 | 4.64 | 5.56 | 3.75 | 7.06 | Chatishgan tartib |
| 84 |  Ukraina | 5.69 | 6.17 | 3.21 | 6.67 | 6.25 | 6.18 | Chatishgan tartib |
| 85 |  Honduras | 5.63 | 8.50 | 4.64 | 4.44 | 4.38 | 6.18 | Chatishgan tartib |
| 86 |  Zambia | 5.61 | 6.17 | 4.64 | 3.89 | 6.88 | 6.47 | Chatishgan tartib |
| 87 |  Gvatemala | 5.60 | 7.92 | 5.36 | 3.89 | 4.38 | 6.47 | Chatishgan tartib |
| 88 |  Bangladesh | 5.57 | 7.83 | 5.07 | 5.56 | 4.38 | 5.00 | Chatishgan tartib |
| 89 |  Gruziya | 5.50 | 7.83 | 3.57 | 6.11 | 4.38 | 5.59 | Chatishgan tartib |
| 90 |  Malavi | 5.49 | 6.58 | 4.29 | 4.44 | 6.25 | 5.88 | Chatishgan tartib |
| 91 |  Mali | 5.41 | 7.42 | 3.93 | 3.89 | 5.63 | 6.18 | Chatishgan tartib |
| 92 |  Tanzania | 5.41 | 7.00 | 5.00 | 5.00 | 5.63 | 4.41 | Chatishgan tartib |
| 93 |  Liberiya | 5.35 | 7.42 | 2.57 | 5.56 | 5.63 | 5.59 | Chatishgan tartib |
| 94 |  Butan | 5.30 | 8.75 | 6.79 | 2.78 | 4.38 | 3.82 | Chatishgan tartib |
| 95 |  Madagaskar | 5.22 | 6.08 | 3.57 | 6.11 | 5.63 | 4.71 | Chatishgan tartib |
| 96 |  Uganda | 5.20 | 5.25 | 3.57 | 4.44 | 6.88 | 5.88 | Chatishgan tartib |
| 97 |  Nepal | 5.18 | 4.33 | 5.36 | 5.00 | 5.63 | 5.59 | Chatishgan tartib |
| 98 |  Qirgʻiziston | 5.11 | 6.58 | 2.93 | 6.67 | 4.38 | 5.00 | Chatishgan tartib |
| 99 |  Keniya | 5.11 | 3.50 | 5.36 | 6.67 | 5.63 | 4.41 | Chatishgan tartib |
| 100 |  Marokash | 4.99 | 5.25 | 4.64 | 5.00 | 5.63 | 4.41 | Chatishgan tartib |
| 101 |  Bosniya va Gersegovina | 4.98 | 6.50 | 2.93 | 5.56 | 3.75 | 6.18 | Chatishgan tartib |
| 102 |  Gaiti | 4.91 | 5.58 | 2.93 | 3.89 | 6.25 | 5.88 | Chatishgan tartib |
| 103 |  Armaniston | 4.79 | 5.67 | 4.64 | 5.56 | 2.50 | 5.59 | Chatishgan tartib |
| 104 |  Burkina Faso | 4.75 | 4.42 | 4.29 | 4.44 | 5.63 | 5.00 | Chatishgan tartib |
| 105 |  Sierra Leone | 4.66 | 6.58 | 1.86 | 3.33 | 6.25 | 5.29 | Chatishgan tartib |
| 106 |  Livan | 4.63 | 3.92 | 2.21 | 6.67 | 5.63 | 4.71 | Chatishgan tartib |
| 107 |  Tailand | 4.63 | 3.00 | 4.29 | 5.00 | 5.00 | 5.88 | Chatishgan tartib |
| 108 |  Nigeriya | 4.44 | 6.08 | 4.64 | 3.33 | 3.75 | 4.41 | Chatishgan tartib |
| 109 | Falastin Davlati | 4.39 | 3.83 | 2.14 | 7.78 | 4.38 | 3.82 | Chatishgan tartib |
| 110 |  Turkiya | 4.37 | 4.50 | 5.00 | 5.00 | 5.00 | 2.35 | Chatishgan tartib |
| 111 |  Gambiya | 4.31 | 4.48 | 4.29 | 3.33 | 5.63 | 3.82 | Chatishgan tartib |
| 112 |  Pokiston | 4.17 | 6.08 | 5.36 | 2.22 | 2.50 | 4.71 | Chatishgan tartib |
| 113 |  Kot-d'Ivuar | 4.15 | 4.83 | 2.86 | 3.33 | 5.63 | 4.12 | Chatishgan tartib |
| 114 |  Iroq | 4.06 | 4.75 | 0.07 | 6.67 | 5.00 | 3.82 | Chatishgan tartib |
| 115 |  Iordaniya | 3.93 | 3.58 | 4.29 | 3.89 | 4.38 | 3.53 | Mutloq boshqaruv |
| 116 |  Mozambik | 3.85 | 3.58 | 2.14 | 5.00 | 5.00 | 3.53 | Mutloq boshqaruv |
| 117 |  Quvayt | 3.85 | 3.17 | 4.29 | 3.89 | 4.38 | 3.53 | Mutloq boshqaruv |
| 118 |  Myanmar | 3.83 | 3.67 | 3.93 | 3.89 | 5.63 | 2.06 | Mutloq boshqaruv |
| 119 |  Mavritaniya | 3.82 | 3.00 | 3.57 | 5.00 | 3.13 | 4.41 | Mutloq boshqaruv |
| 120 |  Niger | 3.76 | 5.25 | 1.14 | 3.33 | 4.38 | 4.71 | Mutloq boshqaruv |
| 121 |  Komor orollari | 3.71 | 4.33 | 2.21 | 4.44 | 3.75 | 3.82 | Mutloq boshqaruv |
| 122 |  Nikaragua | 3.63 | 2.67 | 1.86 | 3.89 | 5.63 | 4.12 | Mutloq boshqaruv |
| 123 |  Angola | 3.62 | 1.75 | 2.86 | 5.56 | 5.00 | 2.94 | Mutloq boshqaruv |
| 124 |  Gabon | 3.61 | 2.58 | 2.21 | 4.44 | 5.00 | 3.82 | Mutloq boshqaruv |
| 125 |  Kambodja | 3.59 | 1.33 | 5.00 | 2.78 | 5.63 | 3.24 | Mutloq boshqaruv |
| 126 |  Jazoir | 3.50 | 2.58 | 2.21 | 3.89 | 5.00 | 3.82 | Mutloq boshqaruv |
| 127 |  Misr | 3.36 | 3.58 | 3.21 | 3.33 | 3.75 | 2.94 | Mutloq boshqaruv |
| 128 |  Ruanda | 3.35 | 1.67 | 5.00 | 2.78 | 4.38 | 2.94 | Mutloq boshqaruv |
| 129 |  Efiopiya | 3.35 | 0.00 | 3.57 | 5.56 | 5.00 | 2.65 | Mutloq boshqaruv |
| 130 |  Xitoy | 3.32 | 0.00 | 5.00 | 3.89 | 6.25 | 1.47 | Mutloq boshqaruv |
| 131 |  Kongo Respublikasi | 3.31 | 3.17 | 2.50 | 3.89 | 3.75 | 3.24 | Mutloq boshqaruv |
| 132 |  Kamerun | 3.28 | 3.17 | 2.86 | 3.33 | 4.38 | 2.65 | Mutloq boshqaruv |
| 133 |  Qatar | 3.19 | 0.00 | 4.29 | 2.22 | 5.63 | 3.82 | Mutloq boshqaruv |
| 134 |  Venesuela | 3.16 | 1.67 | 1.79 | 4.44 | 4.38 | 3.53 | Mutloq boshqaruv |
| 135 |  Zimbabve | 3.16 | 0.50 | 2.00 | 4.44 | 5.63 | 3.24 | Mutloq boshqaruv |
| 136 |  Gvineya | 3.14 | 3.50 | 0.43 | 4.44 | 4.38 | 2.94 | Mutloq boshqaruv |
| 137 |  Belarus | 3.13 | 0.92 | 2.86 | 3.89 | 5.63 | 2.35 | Mutloq boshqaruv |
| 138 |  Togo | 3.10 | 3.17 | 0.79 | 3.33 | 5.00 | 3.24 | Mutloq boshqaruv |
| 139 |  Vietnam | 3.08 | 0.00 | 3.21 | 3.89 | 5.63 | 2.65 | Mutloq boshqaruv |
| 140 |  Ummon | 3.04 | 0.00 | 3.93 | 2.78 | 4.38 | 4.12 | Mutloq boshqaruv |
| 141 |  Eswatini | 3.03 | 0.92 | 2.86 | 2.22 | 5.63 | 3.53 | Mutloq boshqaruv |
| 142 |  Kuba | 3.00 | 1.08 | 3.57 | 3.33 | 4.38 | 2.65 | Mutloq boshqaruv |
| 143 |  Afgʻoniston | 2.97 | 2.92 | 1.14 | 4.44 | 2.50 | 3.82 | Mutloq boshqaruv |
| 144 |  Rossiya | 2.94 | 2.17 | 1.79 | 5.00 | 2.50 | 3.24 | Mutloq boshqaruv |
| 145 |  Qozogʻiston | 2.94 | 0.50 | 2.14 | 4.44 | 4.38 | 3.24 | Mutloq boshqaruv |
| 146 |  Jibuti | 2.87 | 0.42 | 1.79 | 3.89 | 5.63 | 2.65 | Mutloq boshqaruv |
| 147 |  Birlashgan Arab Amirliklari | 2.76 | 0.00 | 3.93 | 2.22 | 5.00 | 2.65 | Mutloq boshqaruv |
| 148 |  Bahrayn | 2.71 | 0.83 | 3.21 | 2.78 | 4.38 | 2.35 | Mutloq boshqaruv |
| 149 |  Ozarbayjon | 2.65 | 0.50 | 2.14 | 3.33 | 3.75 | 3.53 | Mutloq boshqaruv |
| 150 |  Eron | 2.45 | 0.00 | 3.21 | 4.44 | 3.13 | 1.47 | Mutloq boshqaruv |
| 151 |  Laos | 2.37 | 0.83 | 2.86 | 1.67 | 5.00 | 1.47 | Mutloq boshqaruv |
| 152 |  Eritrea | 2.37 | 0.00 | 2.14 | 1.67 | 6.88 | 1.18 | Mutloq boshqaruv |
| 153 |  Burundi | 2.33 | 0.00 | 0.43 | 3.89 | 5.00 | 2.35 | Mutloq boshqaruv |
| 154 |  Liviya | 2.19 | 1.00 | 0.36 | 1.67 | 5.00 | 2.94 | Mutloq boshqaruv |
| 155 |  Sudan | 2.15 | 0.00 | 1.79 | 2.78 | 5.00 | 1.18 | Mutloq boshqaruv |
| 156 |  Oʻzbekiston | 2.01 | 0.08 | 1.86 | 2.22 | 5.00 | 0.88 | Mutloq boshqaruv |
| 157 |  Gvineya-Bisau | 1.98 | 1.67 | 0.00 | 2.78 | 3.13 | 2.35 | Mutloq boshqaruv |
| 158 |  Yaman | 1.95 | 0.00 | 0.00 | 3.89 | 5.00 | 0.88 | Mutloq boshqaruv |
| 159 |  Tojikiston | 1.93 | 0.08 | 0.79 | 1.67 | 6.25 | 0.88 | Mutloq boshqaruv |
| 160 |  Saudiya Arabistoni | 1.93 | 0.00 | 2.86 | 2.22 | 3.13 | 1.47 | Mutloq boshqaruv |
| 161 |  Ekvatorial Gvineya | 1.92 | 0.00 | 0.43 | 3.33 | 4.38 | 1.47 | Mutloq boshqaruv |
| 162 |  Turkmaniston | 1.72 | 0.00 | 0.79 | 2.22 | 5.00 | 0.59 | Mutloq boshqaruv |
| 163 |  Chad | 1.61 | 0.00 | 0.00 | 1.67 | 3.75 | 2.65 | Mutloq boshqaruv |
| 164 |  Markaziy Afrika Respublikasi | 1.52 | 2.25 | 0.00 | 1.11 | 1.88 | 2.35 | Mutloq boshqaruv |
| 165 |  Kongo Demokratik Respublikasi | 1.49 | 0.50 | 0.71 | 2.22 | 3.13 | 0.88 | Mutloq boshqaruv |
| 166 |  Suriya | 1.43 | 0.00 | 0.00 | 2.78 | 4.38 | 0.00 | Mutloq boshqaruv |
| 167 |  Shimoliy Koreya | 1.08 | 0.00 | 2.50 | 1.67 | 1.25 | 0.00 | Mutloq boshqaruv |
2012-yilgi reyting
| № | Davlat | Koʻrsatkich | Turkum | Boshqaruv shakli |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Norvegiya | 9.93 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 3 | Islandiya | 9.65 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 2 | Shvetsiya | 9.73 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 4 | Daniya | 9.52 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 5 | Yangi Zelandiya | 9.26 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 6 | Avstraliya | 9.22 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy |
| 7 | Shveytsariya | 9.09 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 8 | Kanada | 9.08 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 9 | Finlandiya | 9.06 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 10 | Niderlandiya | 8.99 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 11 | Lyuksemburg | 8.88 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 13 | Irlandiya | 8.56 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 12 | Avstriya | 8.62 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 14 | Olmoniya | 8.34 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 15 | Malta | 8.28 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 17 | Chexiya | 8.19 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 18 | Urugvay | 8.17 | Mukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 16 | Birlashgan Qirollik | 8.21 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 21 | AQSh | 8.11 | Mukammal demokratiya | Federatsiya, Prezidentlik Respublikasi |
| 22 | Kosta Rika | 8.10 | Mukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 23 | Yaponiya | 8.08 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 20 | Koreya Respublikasi | 8.13 | Mukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 24 | Belgiya | 8.05 | Mukammal demokratiya | Federatsiya, Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 28 | Mavrikiy | 8.17 | Mukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 25 | Ispaniya | 8.02 | Mukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 26 | Kabo Verde | 7.92 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 26 | Portugaliya | 7.92 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 31 | Janubiy Afrika Respublikasi | 7.79 | Nomukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy Respublika |
| 28 | Fransiya | 7.88 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 28 | Sloveniya | 7.88 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 32 | Italiya | 7.74 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 33 | Gretsiya | 7.65 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 33 | Botsvana | 7.85 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 34 | Estoniya | 7.61 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 36 | Chili | 7.54 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 37 | Isroil | 7.53 | Nomukammal demokratiya | |
| 35 | Tayvan | 7.57 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 40 | Slovakiya | 7.35 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 38 | Hindiston | 7.52 | Nomukammal demokratiya | Federatsiya |
| 41 | Qibris | 7.29 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 47 | Litva | 7.05 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 43 | Sharqiy Timor | 7.16 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 48 | Trinidad va Tobago | 6.99 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 39 | Yamayka | 7.39 | Nomukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 44 | Polsha | 7.12 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 44 | Braziliya | 7.12 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 46 | Panama | 7.08 | Nomukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy demokratiya |
| 49 | Mojariston | 6.96 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 51 | Meksika | 6.90 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 52 | Argentina | 6.84 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 54 | Bolgariya | 6.72 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 50 | Xorvatiya | 6.93 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 56 | Surinam | 6.65 | Nomukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy demokratiya |
| 57 | Kolumbiya | 6.63 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 61 | Peru | 6.47 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 89 | Shri Lanka | 5.75 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 58 | Tailand | 6.55 | Nomukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 59 | Ruminiya | 6.54 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 53 | Indoneziya | 6.76 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 61 | Salvador | 6.47 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 70 | Paragvay | 6.26 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 97 | Mali | 5.12 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 66 | Serbiya | 6.33 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 67 | Moldova | 6.32 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 55 | Lesoto | 6.66 | Nomukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 67 | Papua Yangi Gvineya | 6.32 | Nomukammal demokratiya | Federatsiya , Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 72 | Namibiya | 6.24 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 65 | Mongoliya | 6.35 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 60 | Dominika Respublikasi | 6.49 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 64 | Malayziya | 6.41 | Nomukammal demokratiya | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 70 | Zambiya | 6.26 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 73 | Makedoniya | 6.16 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 76 | Montenegro | 6.15 | Nomukammal demokratiya | Parlamentar Respublika |
| 69 | Filippin | 6.30 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 79 | Benin | 6.00 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 76 | Gayana | 6.05 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 78 | Gana | 6.02 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 63 | Gonkong | 6.42 | Nomukammal demokratiya | Nosuveren demokratiya |
| 81 | Singapur | 5.88 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 81 | Gvatemala | 5.88 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 84 | Bangladesh | 5.86 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 85 | Boliviya | 5.84 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 85 | Gonduras | 5.84 | Oʻtish davri | Respublika |
| 75 | Malavi | 6.08 | Nomukammal demokratiya | Respublika |
| 90 | Albaniya | 5.67 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 88 | Turkiya | 5.76 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 87 | Ekvador | 5.78 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 81 | Tanzaniya | 5.88 | Oʻtish davri | Respublika |
| 92 | Nikaragua | 5.56 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 90 | Tunis | 5.67 | Oʻtish davri | Respublika |
| 74 | Senegal | 6.09 | Nomukammal demokratiya | Prezidentlik Respublikasi |
| 99 | Livan | 5.05 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 98 | Bosniya va Gersegovina | 5.11 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 94 | Uganda | 5.16 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 95 | Venesuela | 5.15 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 101 | Liberiya | 4.95 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 103 | Falastin | 4.80 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 102 | Mozambik | 4.88 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 100 | Kambodja | 4.96 | Oʻtish davri | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 104 | Keniya | 4.71 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 107 | Butan | 4.65 | Oʻtish davri | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 108 | Pokiston | 4.57 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 104 | Sierra Leone | 4.71 | Oʻtish davri | Respublika |
| 111 | Nepal | 4.16 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 110 | Mavritaniya | 4.17 | Oʻtish davri | Islom Respublikasi |
| 111 | Niger | 4.16 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 114 | Armaniston | 4.09 | Oʻtish davri | Prezidentlik Respublikasi |
| 113 | Iroq | 4.10 | Oʻtish davri | Parlamentar Respublika |
| 125 | Burundi | 3.60 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 116 | Gaiti | 3.96 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 109 | Misr | 4.56 | Oʻtish davri | harbiy xunta |
| 117 | Madagaskar | 3.93 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 122 | Rossiya | 3.74 | Mutloq boshqaruv | Federatsiya, Prezidentlik Respublikasi |
| 121 | Iordaniya | 3.76 | Mutloq boshqaruv | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 120 | Nigeriya | 3.77 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 115 | Marokash | 4.07 | Oʻtish davri | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 123 | Efiopiya | 3.72 | Mutloq boshqaruv | Parlamentar Respublika |
| 119 | Quvayt | 3.78 | Mutloq boshqaruv | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 124 | Fidji | 3.67 | Mutloq boshqaruv | Harbiy diktatura |
| 127 | Burkina Faso | 3.52 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 95 | Liviya | 5.15 | Oʻtish davri | muvaqqat hukumat |
| 127 | Kuba | 3.52 | Mutloq boshqaruv | Kommunizm |
| 127 | Komor orollari | 3.52 | Mutloq boshqaruv | Federatsiya |
| 126 | Gabon | 3.56 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 130 | Togo | 3.45 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 118 | Jazoir | 3.83 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 131 | Kamerun | 3.44 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 134 | Gambiya | 3.31 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 133 | Angola | 3.35 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 135 | Ummon | 3.26 | Mutloq boshqaruv | Mutloq monarxiya |
| 137 | Esvatini | 3.20 | Mutloq boshqaruv | Mutloq monarxiya |
| 132 | Ruanda | 3.36 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 138 | Qatar | 3.18 | Mutloq boshqaruv | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 142 | Xitoy | 3.00 | Mutloq boshqaruv | Kommunizm |
| 136 | Kot-dʼIvuar | 3.25 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 144 | Vyetnam | 2.89 | Mutloq boshqaruv | Kommunizm |
| 150 | Bahrayn | 2.53 | Mutloq boshqaruv | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 144 | Kongo Respublikasi | 2.89 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 146 | Gvineya | 2.79 | Mutloq boshqaruv | Harbiy diktatura |
| 148 | Zimbabve | 2.67 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 147 | Jibuti | 2.74 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 149 | Birlashgan Arab Amirliklari | 2.58 | Mutloq boshqaruv | Konstitutsiyaviy monarxiya |
| 140 | Yaman | 3.12 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 152 | Afgʻoniston | 2.48 | Mutloq boshqaruv | Islom Respublikasi |
| 154 | Sudan | 2.38 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi Respublika |
| 153 | Eritreya | 2.40 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi Respublika |
| 159 | Kongo Demokratik Respublikasi | 1.92 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 156 | Laos | 2.32 | Mutloq boshqaruv | Kommunizm |
| 164 | Suriya | 1.63 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 166 | Gvineya-Bisau | 1.43 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 158 | Eron | 1.98 | Mutloq boshqaruv | Islom Respublikasi |
| 157 | Markaziy Afrika Respublikasi | 1.99 | Mutloq boshqaruv | |
| 160 | Ekvatorial Gvineya | 1.83 | Mutloq boshqaruv | Prezidentlik Respublikasi |
| 163 | Saudiya Arabistoni | 1.71 | Mutloq boshqaruv | Islom davlati, Mutloq monarxiya |
| 155 | Birma | 2.35 | Mutloq boshqaruv | harbiy xunta |
| 165 | Chad | 1.62 | Mutloq boshqaruv | Respublika |
| 167 | Shimoliy Koreya | 1.08 | Mutloq boshqaruv | Kommunizm |
Soʻnggi oʻzgarishlar
2016-yilda Qoʻshma Shtatlar mukammal demokratiyadan nomukammal demokratiyaga pasaygan. 2015-yilda 8,05 dan 2016-yilda 7,98 gacha pasaygan. Hisobotda amerikaliklarning davlat muassasalariga boʻlgan ishonchini buzgan koʻplab omillar sabab boʻlganligi aytilgan.
Nigeriya avtoritar rejimdan aralash rejimga oʻtdi.
2017 yilgi Demokratiya indeksi 2010-11-yillardan buyon jahon demokratiyasi uchun eng yomon yil boʻlgan. Osiyo 2016-yildan buyon eng katta pasayish koʻrsatkichini koʻrsatgan mintaqa boʻldi. Venesuela aralash rejimdan avtoritar rejimga aylantirildi. Xitoyda Xitoy Kommunist partiyasi (XKP) bosh kotibi Xi Jinping oʻz hokimiyatini yanada mustahkamladi. Moldaviya muammoli saylovlar natijasida aralash rejimga aylantirildi. Armaniston prezidentlikdan parlamentga kuch oʻtkazgan konstitutsiyaviy oʻzgarishlar natijasida avtoritar rejimdan aralash rejimga qayta oʻzgartirildi. Gambiya 2016-yil prezident saylovlarida muxolifat nomzodi Adama Barrow tomonidan 1996-yildan 2017-yilgacha prezident boʻlgan Yahyo Jameh gʻalaba qozonganidan soʻng, 2017-yilda avtoritar rejimdan aralash rejimga oʻtdi.
2019-yilda Fransiya, Portugaliya va Chili mukammal demokratiyaga oʻtdi. Malta mukammal demokratiyadan nomukammal demokratiyaga aylandi. Tailand va Albaniya aralash rejimlardan nomukammal demokratiyaga oʻtdilar. Algeria yana avtoritar rejimdan aralash rejimga oʻtdi.
2020-yilda Tayvan sud tizimida islohotlar boʻyicha nomukammal demokratiyadan mukammal demokratiyaga koʻtarildi. 33 yildagi oldingi pozitsiyasidan 11-oʻringa koʻtarilgan. Yaponiya va Janubiy Koreya ham mukammal demokratiyaga aylandi, Fransiya va Portugaliya esa yana kamchiliklarga ega boʻlgan demokratiyaga aylantirdi. Gonkong nomukammal demokratiyadan aralash rejimga aylantirildi. Jazoir aralash rejimdan avtoritar rejimga yana pasaytirildi. Intelligence Unit demokratiyaga „2020-yilda katta zarar yetkazilganini“ taʼkidladi. Koʻrsatilgan mamlakatlarning deyarli 70% umumiy sonining pasayishi qayd etildi, chunki ularning aksariyati COVID-19 pandemiyasiga qarshi cheklovlar qoʻydi. Jahon oʻrtacha ballari indeks 2006-yilda boshlanganidan beri eng past darajaga tushdi.
2021-yilda Markaziy va Sharqiy Yevropa mintaqasidan tashqari, global va mintaqaviy oʻrtacha ballar pasayib bormoqda. Ispaniya va Chili mukammal demokratiyadan nomukammal demokratiyaga aylandi. Ekvador, Meksika, Paragvay va Tunis esa nomukammaldan aralash rejimlarga aylandi. Gaiti, Livan va Qirgʻiziston aralash rejimlardan avtoritar rejimlarga aylantirildi. Bundan tashqari, Moldova, Yaqin Sharq va Shimoliy Makedoniyani aralash rejimlardan nomukammal demokratiyaga aylantirgan boʻlsa, Mavritaniya avtoritar rejimdan aralash rejimga aylantirgan. Birinchi marta ikki mamlakat Shimoliy Koreyani demokratiya indeksida eng past darajadagi davlatlar sifatida koʻchirdi. Afgʻoniston 2021-yilgi Tolibon hujumi natijasida demokratiya indeksidagi eng past natijalarni 0,32 ga yetkazdi.
2022-yilda global oʻrtacha ballar susayib qoldi, COVID bilan bogʻliq cheklovlar koʻp jihatdan butun dunyo boʻylab boshqa salbiy oʻzgarishlar tufayli bekor qilindi.
2023-yilda global oʻrtacha natija yanada yomonlashdi, aksariyat pasayishlar avtoritar va aralash rejimlarda sodir boʻldi.
Manbalar
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Demokratiya indeksi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.