Vuhan veya Wuhan (Basitleştirilmiş Çince: 武汉; Geleneksel Çince: 武漢; pinyin: Wǔhàn (yardım·bilgi)), Çin Halk Cumhuriyeti'nin Hubei eyaletine bağlı bir eyalet altı şehirdir.
Hubei'nin yönetim merkezi ve en büyük şehridir. Çin'in en büyük metropollerinden biri olup "Ulusal Merkezi Şehir" olarak kılınmıştır. Merkez Çin'in en büyük şehri olmanın yanı sıra bu bölgenin siyasi, ekonomik, finansal, ticari, lojistik, bilim, teknoloji, kültürel, eğitim, ulaşım ve iletişim merkezidir. 2020 yılı itibarıyla nüfus açısından Dünya'nın en büyük 42. metropolü olduğu tahmin edilmektedir.
| Vuhan 武汉市 | |
|---|---|
Vuhan şehri | |
Üstten aşağıya saat yönünde: Vuhan manzarası, Guishan TV Kulesi, Doğu Gölü (Vuhan), Xinhai Devrimi ve Wuchang Ayaklanması Anıtı ve Sarı Turna Kulesi | |
  Vuhan Vuhan'ın Çin'deki konumu | |
| Ülke |  Çin |
| Eyalet | Hubei |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Zhou Xianwang (ÇKP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 8494.41 km² |
| Nüfus (2015) | |
| • Toplam | 10,607,700 |
| • Yoğunluk | 1200/km² |
| Zaman dilimi | UTC+08.00 (CST) |
Resmî site www.wuhan.gov.cn | |
"Wuhan" ismi, şehrin tarihî olarak Wuchang, Hankou ile Hanyang kasabalarının birleşmesinden kaynaklanır. Bu üç kasaba toplu olarak "Vuhan'ın Üç Kasabası" (武汉三镇) lakabıyla bilinir. Jianghan Ovası'nın doğusunda, Yangtze Nehri ile Yangtze'nin en büyük kolu olan Han Nehri'nin kesiştiği noktada bulunur ve "Dokuz İlin Geçidi" (九省通衢) olarak da bilinir.
Çing Hanedanlığı'nın ortasından Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar Hankou'nun ekonomisi büyük oranda gelişti ve Hankou Asya'nın en müreffeh yerlerinden biri oldu; hem tarihî olarak hem de günümüzde yabancı kaynaklarda "Doğu'nun Şikago'su" veya "Çin'in Şikago'su" lakabıyla anılmıştır. Çing Hanedanı'nın dağılmasına ve Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna yol açan 1911 Devrimi'ni tetikleyen Wuchang Ayaklanması burada gerçekleşti. 1927 yılında Milliyetçi Hükümet, Vuhan'ın Üç Kasabası'nı birleştirip Vuhan'ı Çin'in ilk doğrudan yönetilen şehri yapmaya karar verdi ve kısa bir süre için Vuhan'ı ülkenin başkenti olarak yaptı. Vuhan, İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında on ay boyunca geçici olarak tekrar ülkenin başkenti olarak işlev gösterdi ve İkinci Dünya Savaşı'nın bir odak noktası oldu. Çin Halk Cumhuriyeti'nin 1949 yılındaki kuruluşundan sonra Vuhan, ülkenin önemli bir sanayi, eğitim ve ulaşım merkezine dönüştü.
Vuhan, Çin'in önemli bir bilim Ar-Ge merkezidir ve birçok yeni gelişen endüstriye ev sahipliği yapar. 2011 yılı itibarıyla Vuhan'da bir milyondan fazla üniversite öğrencisi barındırıp Dünya'daki tüm şehirlerin arasındaki en büyük öğrenci nüfusunu barındırır. 2015 yılı itibarıyla Vuhan'da 82 tane yükseköğretim kuruluşu var; yani Vuhan, Çin'de Pekin'den sonra en fazla yükseköğretim kuruluşunu barındıran ikinci şehirdir. Vuhan'ın ekonomisi son yıllarda önemli ölçüde büyümüş ve tüm Çin şehirleri arasındaki en hızlı büyüme oranlarından birine sahiptir. Vuhan günümüzde önemli bir inovasyon merkezidir ve inovasyon kapasitesi açısından tüm Çin çapındaki şehirler arasında Shenzhen'den sonra ikinci sırada yer alır. Vuhan ayrıca son yıllarda şehrin dışından gelen çok sayıda göçmen çekmiş ve genç nüfustaki net artış oranı, Shenzhen'inkinden sonra Çin'in en büyük ikincisidir.
Çin'in en üst seviyeli tenis yarışmalarından biri olan Vuhan Açığın 2014 yılından 2028'e kadar her sene Eylül ayında Vuhan'da düzenlenmesi planlanmıştır. 2019 yılında Vuhan, Dünya Askerî Oyunları'na ve FIBA Basketbol Dünya Kupası'nın bazı maçlarına ev sahipliği yaptı.
Ekim 2017'de Vuhan, UNESCO'nun Yaratıcı Şehirler Ağı programı dahilinde "Tasarım Şehri" olarak seçildi; Vuhan, Çin'de Shenzhen, Şanghay ve Pekin şehirlerinden sonra bu unvanı kazanmış dördüncü şehirdir. Aralık 2017'de ise Vuhan Şehri, Zhongguo Xinwen Zhoukan (中国新闻周刊) dergisinin verdiği "2017 Yılı İnovasyon Şehri" ödülüne layık görüldü.
2019 yılının sonunda SARS-CoV-2 virüsü Vuhan'da ortaya çıktı ve salgın hâline geldi. Virüsün daha fazla yayılmasına engel olmak maksadıyla Çin Hükûmeti, 23 Ocak 2020 tarihinde şehri tecrit ettirdi. 8 Nisan 2020 tarihinde bu tecrit sona erdi ve dış trafiğe tekrar izin verildi.
17 Kasım 2019’da ortaya çıkan ve salgın hâline gelen koronavirüsün (SARS-CoV-2) daha fazla yayılmasına engel olmak maksadıyla Çin hükûmeti şehri 23 Ocak 2020 tarihinden itibaren karantina altına aldı. Bunun yanı sıra şehre yapılan uluslararası uçuşlar da iptal edildi; Almanya, Türkiye, Fransa gibi pek çok ülke Çin'den gelen tüm yolcuları termal dedektörlerle kontrol etmeye başladı. Şehire 1 hafta içinde hastaneler yapıldı ve şehir ekonomisi durma noktasına geldi, Çin hükûmeti ilaç ve maske dağıttı ayrıca çoğu ülke karantina bölgesindeki vatandaşlarını bölgeden tahliye etti. Dünya Sağlık Örgütü bölgesel düzeyde tehlike düzeyini "çok yüksek" olarak belirledi. Salgının ülke düzeyinde yayılmasından sonra Vuhan'dan başka pek çok şehir daha karantinaya alındı ve bölgeye sağlık ekipleri yönlendirildi. Toplu taşıma durduruldu. Eğitime ara verildi. Marketlerde temel gıdalar tükendi. 2020 yılının Nisan ayında şehirde uzun süredir yeni vaka tespit edilmediği için Çin Hükûmeti karantinayı sonlandırdı.
Aralık 2019'un ortalarında, birçoğu Vuhan'daki Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarı'yla ilişkisi olan bir insan kümesi, nedeni belli olmayan bir zatürre hastalığına yakalandılar. Çinli bilim adamları daha sonra bu zatürreyi, Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüs suşuna bağladılar .
10 Ocak 2020'de ilk ölüm vakası ve yeni koronavirüsün neden olduğu klinik olarak doğrulanmış 41 enfeksiyon bildirilmiştir.
22 Ocak 2020'ye kadar, yeni koronavirüs Çin'deki büyük şehirlere ve illere yayıldı, 571 doğrulanmış vaka ve 17 ölüm bildirildi. Hong Kong, Makao, Tayvan, Tayland, Japonya, Güney Kore, Singapur, ABD ve Kanada dahil olmak üzere diğer bölge ve ülkelerde de teyit edilen vakalar bildirildi.
23 Ocak 2020 günü saat 02: 00'de yetkililer, Vuhan sakinlerine sabah saat 10'dan itibaren otobüsler, demiryolları, uçuşlar ve feribot hizmetleri dahil olmak üzere tüm toplu taşıma araçlarının askıya alınacağını bildiren bir bildirim yayınladı. Vuhan Havaalanı, Vuhan tren istasyonu ve Vuhan metrosu tamamen kapatıldı. Vuhan sakinlerinin de geçerli nedenler olmadan şehri terk etmelerine izin verilmedi. Bildirim, Vuhan'dan bir göçe neden oldu. Sadece trenle tahminen 300.000 kişinin sabah 10'dan önce kilitlenmeden önce Vuhan'dan ayrıldığı bildirildi. 23 Ocak öğleden sonra, yetkililer Vuhan'dan ayrılan bazı büyük otoyolları kapatmaya başladı. Kilitlenme, ülkenin en önemli festivali olan Çin Yeni Yılı'ndan iki gün önce ve geleneksel olarak milyonlarca Çinli'nin ülke çapında seyahat ettiği en yoğun seyahat mevsiminden geldi.
Vuhan'ın kilitlenmesinin ardından Vuhan'ın komşu ilçe düzeyindeki iki şehirden toplu taşıma sistemleri Huanggang ve Ezhou da kilitlendi. 24 Ocak itibarıyla Hubei'deki Huangshi, Chibi, Jingzhou, Yichang, Xiaogan, Jingmen, Zhijiang, Qianjiang, Xiantao, Xianning, Dangyang ve Enshi dahil olmak üzere, vilayet düzeyinde toplam 12 ile de seyahat kısıtlamalarına yerleştirildi. Bu kısıtlamadan etkilenen kişi sayısını 40 milyondan fazla hale getirdi.
 Vuhan iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 25,4 | 29,1 | 32,4 | 35,1 | 36,1 | 37,8 | 39,7 | 39,6 | 37,6 | 34,4 | 30,4 | 23,3 | 39,7 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 8,1 | 10,7 | 15,2 | 22,1 | 27,1 | 30,2 | 32,9 | 32,5 | 28,5 | 23,0 | 16,8 | 10,8 | 21,5 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 4,0 | 6,6 | 10,9 | 17,4 | 22,6 | 26,2 | 29,1 | 28,4 | 24,1 | 18,2 | 11,9 | 6,2 | 17,1 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 1,0 | 3,5 | 7,4 | 13,6 | 18,9 | 22,9 | 26,0 | 25,3 | 20,7 | 14,7 | 8,4 | 2,9 | 13,8 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −18,1 | −14,8 | −5 | −0,3 | 7,2 | 13,0 | 17,3 | 16,4 | 10,1 | 1,3 | −7,1 | −10,1 | −18,1 |
| Ortalama yağış (mm) | 48,7 | 65,5 | 91,0 | 135,7 | 166,8 | 218,2 | 228,1 | 117,5 | 74,0 | 80,9 | 60,0 | 29,6 | 1.316 |
| Kaynak: Çin Meteoroloji Müdürlüğü | |||||||||||||
Ōita, Japonya (7 Eylül 1979)
Pittsburgh, ABD (8 Eylül 1982)
Duisburg, Almanya (8 Ekim 1982)
Manchester, Birleşik Krallık (1996)
Bordeaux, Fransa (1998)
Halkis, Yunanistan (1998) St. Louis, ABD (27 Eylül 2004)
Christchurch, Yeni Zelanda (4 Nisan 2006)
Markham, Kanada (12 Eylül 2006)
Tijuana, Meksika (2013) San Francisco, ABD (20 Kasım 2013)
Kota Kinabalu, Malezya (2015)
Saratov, Rusya (6 Ağustos 2015)
Sidney, Avustralya (6 Ağustos 2015) Houston, ABD (10 Eylül 2016)
İzmir, Türkiye (2009)
Wiki Commons'ta Wuhan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Vuhan, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
