Uhan: ÇXR-in Hubey əyalətinin paytaxtı
Uhan və ya Uxan (çin.
Şəhər Yanszı və Han çaylarının qovşağında yerləşir. Mərkəzi Çinin ən böyük şəhəridir.
| Əyalət mərkəzi, Şəhər | |
| Uhan | |
|---|---|
| 武汉市 | |
 | |
| Ölkə |  ÇXR |
| Region | Şərqi Asiya |
| Rayon | Hubey |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | E.ə. 1500 |
| Sahəsi | 8.494,41 km² |
| Mərkəzin hündürlüyü | 37 m |
| Saat qurşağı | UTC+8 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 19 milyon nəfər (2015) |
| Milli tərkibi | Han xalqı |
| Rəsmi dili | Çincə |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 430000 |
| Nəqliyyat kodu | 鄂A |
| Digər | |
| 武汉政府门户网站 (Uhan Dövlət Veb Portalı) | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Uçanq, Hankou və Hanyan adlı üç şəhərin birləşməsindən yaranan Uhan "Jiusheng Tongqu (doqquz əyalətin aparıcı iş mərkəzi)" deyə bilinməkdədir. Uhan şəhərin ərazisindən keçən və digər böyük şəhərləri birləşdirən onlarla dəmir yolu, avtomobil yolları və magistral yolları olan əhəmiyyətli bir nəqliyyat mərkəzidir və Mərkəzi Çinin siyasi, iqtisadi, maliyyə, mədəni, təhsil və nəqliyyat mərkəzi kimi tanınır.
Etimologiyası
"Uhan" adı Yanszı çayının şimal və cənub sahillərində yerləşmiş iki şəhərin adının birləşməsindən meydana gəlmişdir. "U" hissəsi Yanszının cənub sahilindəki "Uçanq" şəhərinin adından (çin. ənən. 武昌), "Han" hissəciyi isə bu çayın şimal sahilindəki "Hankou" şəhərinin adından (çin. ənən. 汉口) götürülüb. 1926-cı ildə Şimal Ekspedisiyası Uhan bölgəsinə çatdı və Milliyyətçi Çin yeni bir paytaxt salmaq üçün Hankou, Uçanq və Hanyanın vahid şəhər altında birləşdirilməsini qərara aldı. 1 yanvar 1927-ci ildə meydana gələn şəhər "武漢" ("Uhan" üçün ənənəvi Çin simvolları) olaraq elan edildi, sonradan isə "武汉" (Sadələşdirilmiş Çincə) olaraq sadələşdirildi.
Coğrafiyası
Şəhər mənzərəsi
Görünüşü
-
-
-
Uçanq şəhərində yerləşən Sarı Kran Qülləsindən açılan mənzərə
Uhan şəhəri Hubey əyalətinin mərkəz-şərqində yerləşir. Coğrafi koordinatları: 30°35' şm. e., 114°17' q. u.
Şəhər 3 hissədən ibarətdir: Uçanq, Hankou və Hanyan. Ümumiyyətlə, bunlar "Uhanın üç şəhəri" adlanır (Bu səbəbdən, "Uhan" ~ "Uçanq" + "Hankou"/"Hanyan").
Bu 3 şəhər 1927-ci ildə birləşmişdir. Nəticədə isə Uhan şəhəri meydana gəlmişdir. Şəhərlər bir-birindən Yanszı çayı və on6n qollarından biri vasitəsilə ayrılır. Hər 3 hissə bu çaylar üzərində Çinin ilk modern körpülərindən biri vasitəsilə bağlanır. Ona görə də, həmin körpü Çində "İlk körpü" adlandırılır.
- Uçanq həm Hankou, həm də Hanyanı ayıran Yanszı çayının cənub-şərqində yerləşir.
- Hankou onu Uçanqdan ayıran Yanszı çayının şimal sahilindədir. Hankou onu Hanyandan ayıran Han çayının da şimalındadır.
- Hanyan onu Uçanqdan ayıran Yanszı çayının qərb sahilindədir. Hanyan onu Hankoudan ayıran Han çayının isə cənubundadır.
İqlimi
Uhan şəhəri ilin 4 fəslini də yaşayır. Şəhərin iqlim tipi isə rütubətli subtropikdir. Bu səbəbdən, hava, əsasən, bol yağışlıdır. Uhan rütubətli yayları ilə tanınır, şeh nöqtələri tez-tez 26 °C (79 °F) və ya daha çox olur. Tarixən, Çuntsin, Nankin və Uhan isti yaylarına görə "Üç ən isti şəhər" adını almışdı. Lakin son məlumatlar artıq Uhanın "ən isti yay mövsümü olan şəhərlər" siyahısında ilk sıralarda olmadığını göstərir.
| Uhan şəhərinin (1981-2010-cu illər üzrə) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Göstərici | Yan | Fev | Mar | Apr | May | İyn | İyl | Avq | Sen | Okt | Noy | Dek | İl |
| Mütləq maksimum, °C | 25,4 | 29,1 | 32,4 | 35,1 | 36,1 | 37,8 | 39,7 | 39,6 | 37,6 | 34,4 | 30,4 | 23,3 | 39,7 |
| Maksimum orta, °C | 8,1 | 10,7 | 15,2 | 22,1 | 27,1 | 30,2 | 32,9 | 32,5 | 28,5 | 23,0 | 16,8 | 10,8 | 21,5 |
| Minimum orta, °C | 1,0 | 3,5 | 7,4 | 13,6 | 18,9 | 22,6 | 26,0 | 25,3 | 20,7 | 14,7 | 8,4 | 2,9 | 13,8 |
| Mütləq minimum, °C | −18,1 | −14,8 | −5 | −0,3 | 7,2 | 13,0 | 17,3 | 16,4 | 10,1 | 1,3 | −7,1 | −10,1 | −18,1 |
| Yağıntı norması, mm | 48,7 | 65,5 | 91,0 | 135,7 | 166,8 | 218,2 | 228,1 | 117,5 | 74,0 | 80,9 | 60,0 | 29,6 | 1.316 |
Demoqrafiya
| Tarixi əhali | ||
|---|---|---|
| İl | Əh. | ±% |
| 1953 | 1.427.300 | — |
| 1982 | 4.101.000 | +187.3% |
| 1990 | 6.901.911 | +68.3% |
| 2000 | 8.312.700 | +20.4% |
| 2007 | 7.243.000 | −12.9% |
| 2010 | 9.785.388 | +35.1% |
| 2014 | 10.338.000 | +5.6% |
| 2015 | 10.607.700 | +2.6% |
| İnzibati bölgülərdəki dəyişikliklər əhalinin sayına təsir göstərə bilər. 1953, 1982, 1990, 2000 2007 2015 | ||
Uhan Çinin ən sıx şəhərlərindən biridir. Mərkəzi Çinin isə ən çox əhalisi olan şəhəridir. 2010-cu ildə keçirilən Çinin 6-cı siyahıyaalmasında Uhanın 10 rayonundan 8-də (Sinçjou və Hannan istisna olmaqla) cəmi 8.821.658 nəfər əhali qeydə alınmışdır. 2015-ci ildə isə Uhan şəhəri 10.607.700 nəfərlik əhaliyə sahib olub.
Əhatə edən Uhan meqapolis ərazisinin 2010-cu ildə İƏİT (İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı) tərəfindən aparılmış hesablanmasına əsasən, təxmini olaraq, 19 milyon nəfər əhaliyə məskən olduğu məlum oldu.
Dini tərkib
Uhanda 2017-ci ildə din tərkibi Çin xalq dini (Daosizm 0.93%) (79,2 %) Buddizm (14,69 %) Protestantlıq (2,86 %) İslam (1,64 %) Katolisizm (0,34 %) Digər (1,61 %)
2017-ci ildə dərc olunmuş bir araşdırmaya görə, Uhan əhalisinin 79,2%-i ya dindar deyil, ya da ənənəvi dinlərə sitayiş edir. Bunların 0,93%-i isə Daosizmə inanır. Əhalinin 14.69%-i Buddizm, 2.86%-i Protestantizm, 0.34%-i Katolisizm və 1.64%-i İslam, 1.61%-i isə qeyd edilməmiş digər dinlərə sadiqdir.
-
Benqal Buddist məbədi -
Buddist məbədi -
Şükran Protestant kilsəsi
Səhiyyə
2019-nCoV virusu
Uhan şəhərində 12 dekabr 2019-cu ildə yeni bir koronavirus növü yayıldı. Xəstəlik tezliklə geniş əraziləri əhatə etdi və kütləvi insan ölümünə səbəb oldu. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı xəstəliklə bağlı olaraq, tarixdə 5-ci dəfə təcili vəziyyət elan etdi.
İstinadlar
.svg){kind=icon} | Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Çin ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
This article uses material from the Wikipedia Azərbaycanca article Uhan, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Azərbaycanca (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.