ศาสนายูดาห์

ศาสนายูดาห์มีพระเจ้าสูงสุด คือ พระยาห์เวห์ โดยชาวยิวมีความเชื่อว่าพระเจ้าทรงสร้างโลกและมนุษย์คู่แรกเมื่อประมาณ 4,000 ปีก่อนคริสตกาล และถือว่าโมเสสคือศาสดา ให้กำเนิดศาสนายูดาห์เมื่อประมาณ 2,000 ปีก่อนคริสตกาล และยังมีบุคคลสำคัญ เช่น อับราฮัม อิสอัค ยาโคบ ยูดาห์ ผู้เผยพระวจนะท่านอื่น ๆ อีกจำนวนมาก ฯลฯ เป็นต้น ศาสนายูดาห์มีความเป็นมายาวนานกว่าสี่พันปี (นับจากสมัยอับราฮัม) จึงถือเป็นศาสนาเอกเทวนิยมที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังดำรงอยู่ในปัจจุบัน ในคัมภีร์ทานัคที่เขียนขึ้นในยุคหลัง เช่น หนังสือเอสเธอร์ เรียกชาวฮีบรูหรือวงศ์วานอิสราเอลว่าชาวยิว คัมภีร์ของศาสนายูดาห์ยังมีอิทธิพลอย่างมากต่อกลุ่มศาสนาอับราฮัมยุคหลังด้วย คือ ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม และศาสนาบาไฮ รวมทั้งมีอิทธิพลต่อจริยธรรมและระบบซีวิลลอว์ตะวันตกทั้งทางตรงและทางอ้อม

ชาวยิวเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ศาสนา ซึ่งหมายรวมทั้งที่เป็นชาวยิวโดยกำเนิดและและคนที่เข้ารีตยิว ในปี ค.ศ. 2010 ประชากรยิวทั่วโลกมีอยู่ประมาณ 13.4 ล้านคน หรือคิดเป็นประมาณร้อยละ 0.2 ของประชากรโลกทั้งหมด ชาวยิว 42% อาศัยอยู่ที่ประเทศอิสราเอล อีก 42% อาศัยอยู่ที่สหรัฐอเมริกาและประเทศแคนาดา ที่เหลือส่วนมากอาศัยอยู่ในทวีปยุโรป ขบวนการศาสนายูดาห์ที่ใหญ่ที่สุดคือศาสนายูดาห์ออร์ทอดอกซ์ ศาสนายูดาห์อนุรักษนิยม และศาสนายูดาห์ปฏิรูป แต่ละกลุ่มมีการตีความธรรมบัญญัติแตกต่างกันไป ศาสนายูดาห์ออร์ทอดอกซ์ถือว่าคัมภีร์โทราห์และธรรมบัญญัติมาจากพระเป็นเจ้า เป็นนิรันดร์ เปลี่ยนแปลงไม่ได้ จึงต้องถือปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด ศาสนายูดาห์อนุรักษนิยมและศาสนายูดาห์ปฏิรูปจะมีแนวคิดแบบเสรีนิยมมากกว่า ศาสนายูดาห์ปฏิรูปถือว่าธรรมบัญญัติต่าง ๆ เป็นแนวทางปฏิบัติทั่วไป ไม่ใช่ข้อบังคับหรือพันธะ การตีความคำสอนและข้อบัญญัติต่าง ๆ ในศาสนายูดาห์ไม่เป็นสิทธิ์ขาดแก่บุคคลหรือองค์การใดโดยเฉพาะ แต่ยึดตามตัวบทในพระคัมภีร์และตามแต่รับบีหรือนักวิชาการจะตีความกันโดยเฉพาะ