Vuyuda

Vuyuda i vukhongeri, Filosofi, ndzhavuko na mahanyele ya mayuda. Vuyuda byi voniwa hi vakhongeri va mayuda, tanihi vuxaka bya xipfumelwano lebyi Xikwembu xiveke nabyona na vana va Israyele. Vuyuda i vukhongeri bya vu khume hi vunyingi bya valandzeri emisaveni naswona byina kwalomu ka 14.5 kuya eka 17.4 wa timiliyoni ta valandzeri.

Vuyuda byina matsalwa yo hlaya, maendlele ya swilo, nama mixaka ya tinhlangano. Eka vuyuda kuna mintlawa yo hambana hambana, leyi sukeke eka vufundhisi bya vuyuda, laha va pfumelaka leswaku Xikwembu xi hlavutele milawu ya xona eka Moxe entshaveni ya Sinayi, hi ku tirhisa Tora leyi tsariweke naswona yitlela yi vulavuriwa hi nomo. Hikuya hi matimu, dyondzo leyi yikanetiwile ngopfu hi mintlawa ya mayuda ya va Sadusi na Vahelena, hinkarhi wa tempele ya vumbirhi, nakambe yithlela yi kanetiwa hi mintlawa ya va Karayiti na va Sabatewu.  Namunthla ntlawa lowu kulu wa vuyuda IVuyuda-ntiyela (kunga Vaharedi na Vayuda-ntiyela va manguva lawa), Vuyuda bya xikhale na vuyuda lebyi pfuxetiweke. Kuhambana loku kulu eka mintlawa leyi i ndlela leyi mintlawa leyi yi landzelerisaka nawu wa xiyuda, matimba ya vafundhisi vaxiyuda na kuxixima tiko-ximfumo ra Israyele. Vuyuda-ntiyela byi pfumela leswaku Tora na nawu wa xiyuda swa kwetsima, iswa hilaha kunga heriki naswona aswi cinceki, naswona swi fanela ku landzeleriwa hilaha ku heleleke. Vuyuda bya xikhale byi pfumela eka ku landzelela vuyuda bya ndzhavuko, kasi vuyuda lebyi pfuxetiweke, byi pfumela leswaku nawu wa xiyuda ahi xikolokolo. hikuya hi matimu akuri na tihuvo ta nawu wa xiyuda, kambe masku lawa ku pfumeriwa leswaku vuyuda imhaka yo tilangela.

Vayuda byi ya hi ntlawa wa rixaka naswona byi hlanganisa na lava hundzukelaka eka vukhongeri lebyi. Hi lembe ra 2015, ntsengo wa mayuda emisaveni awu kombeteriwa kwalomu ka 14.3 wa timiliyoni emisaveni. Kwalomu ka 43% wa mayuda makumeka e tikweni ra Israyeli kasi ti n'wana tiphesenti ta 43% ta mayuda makumela e Amerikha na Khanada, kasi lava saleke vakumeka eka matiko-nkulu man'wana.