Protestat dhe trazirat e përhapura në Serbi dhe Kolashinin e Ibrit (në Veri të Kosovës) pasuan shpalljen e pavarësisë të Republikës së Kosovës më 17 shkurt 2008.
Protesta u mbajtën edhe nga serbët në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe Mal të Zi.
Më 21 shkurt, një demonstratë shumë e madhe e quajtur Kosova është Serbi (Kosova je Srbija) u mbajt në Beograd para Parlamentit të organizuar nga qeveria serbe, ku morën pjesë deri në qindra mijëra njerëz. Folës në protestë ishin: Kryeministri Vojislav Koshtunica, lideri i opozitës Tomislav Nikolić, kryeministri i Republikës Srpska Milorad Dodik, lideri i opozitës malazeze Andrija Mandić, politikani i opozitës malazeze Predrag Popović, basketbollisti Dejan Bodiroga , regjisori Emir Kuturovica, aktorët Ivana Žigon, Nenad Jezdić dhe Natasha Tapušković, dhe princi i kurorës jugosllave Aleksandër Karagjorgjeviç.
Pas protestës, njerëzit shkuan në tempullin e Shën Savës për një shërbesë fetare, ku mbajti një fjalim ushtruesi i detyrës së kreut të Kishës Ortodokse Serbe, Kryepeshkopi Mitropoliti i Malit të Zi dhe Bregdetit Amfilohije Risto Radoviq.
Presidenti i Serbisë dhe komandanti i përgjithshëm i Forcave të Armatosura Serbe, Boris Tadiç (Partia Demokratike), nuk mori pjesë. Tubimi nuk u mbështet nga Partia Liberal Demokratike dhe as nga Lidhja e Social Demokratëve të Vojvodinës, të dyja të përfaqësuara në Parlament.
Protesta ishte paqësore derisa pjesëmarrësit mbërritën në ambasadat e SHBA-së, Sllovenisë dhe Kroacisë, ku një grup prej rreth 1000 rebelësh u ndanë dhe filluan të sulmojnë ambasadat. Ata dogjën ambasadën amerikane, hynë dhe shkatërruan ambientet e brendshme dhe të jashtme të ambasadës sllovene dhe i shkaktuan dëme të vogla ambasadës kroate. Kamerat e sigurisë në ambasadën sllovene kanë filmuar edhe aksionin jashtë ambasadës ku policia serbe nuk ka tentuar t'i ndalojë protestuesit të hyjnë në ambasadë, por ata janë larguar, gjë që ka shkaktuar protesta në Slloveni. Shërbimet e urgjencës arritën të shuanin zjarrin në ambasada pasi protestuesit u shpërndanë. Rreth orës 21:00 UTC, shërbimi amerikan i lajmeve CNN raportoi se "eshtrat e djegura" të një individi ishin gjetur brenda zyrave të djegura. U dogjën gjithashtu flamujt e Shteteve të Bashkuara, Kroacisë, Sllovenisë dhe Bashkimit Evropian. Si kundërpërgjigje, një grup prej rreth 50 protestuesish kroatë dogjën flamurin serb në qendër të Zagrebit, pas së cilës policia arrestoi 44 prej tyre. Policia ruante Ambasadën Amerikane në Beograd më 22 shkurt. Ambasada të tjera të huaja të dëmtuara gjatë protestës përfshinin ato të Belgjikës, Gjermanisë dhe Turqisë. Në Beograd dhe Novi Sad, dyqanet e McDonald's u dëmtuan nga protestuesit. Sipas burimeve serbe, protestuesit e dhunshëm ishin tifozë ad hoc të futbollit. U plagosën 54 policë dhe 34 qytetarë. Një gazetare holandeze pësoi thyerje të brinjëve. Politikanët serbë e dënuan dhunën. Dëmi i përgjithshëm nga dhuna u vlerësua në mbi 8 milionë dinarë serbë (143.000 dollarë amerikanë). Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara iu përgjigj këtyre incidenteve duke lëshuar një deklaratë unanime se, "Anëtarët e Këshillit të Sigurimit dënojnë në mënyrën më të ashpër sulmet e turmave kundër ambasadave në Beograd, të cilat kanë rezultuar në dëmtimin e ambienteve të ambasadave dhe kanë rrezikuar personelin diplomatik". duke vënë në dukje se Konventa e Vjenës e vitit 1961 kërkon që shtetet pritëse të mbrojnë ambasadat. Në përgjigje të sulmeve, ambasada gjermane njoftoi se do të ndalojë përkohësisht dhënien e vizave për qytetarët serb. Po ashtu më 21 shkurt, rezervistët e ushtrisë serbe nga Kurshumlija morën protestën e tyre në Kosovë, gjatë së cilës ata sulmuan me gurë Shërbimin Policor të Kosovës . Një eksploziv u aktivizua në Mitrovicën Veriore pranë një gjykate të drejtuar nga Kombet e Bashkuara. Gjatë tubimit kishte njerëz që mbanin portrete të ish-udhëheqësit serb të bosnjës të arratisur nga ICTY, Radovan Karaxhiq dhe flamurin blu-kuq të organizatës ortodokse të ekstremit të djathtë Obraz. Në Kralevë, Obraz ishte përgjegjëse për vandalizimin e një kishe ungjillore. Në Valevë, një firme sllovene Sava Osiguranje u dogj, me shumë gjasa nga të rinjtë protestues. Radio Televizioni i Serbisë hoqi nga transmetimi filmat dhe sitcomët amerikanë, duke i zëvendësuar me përmbajtje nga Spanja dhe Rusia, të cilat ishin kundër pavarësisë së Kosovës.
Ministria Kroate e Punëve të Jashtme dhe Integrimit Evropian paralajmëroi kundër udhëtimit në Beograd, duke rezultuar në anulimin e një ndeshje basketbolli të Ligës së Adriatikut midis KK Cibona të Zagrebit dhe KK Partizan të Beogradit. Një koncert i grupit kroat Hladno pivo i planifikuar për në 29 shkurt u anulua në mënyrë të ngjashme. Gjithashtu më 22 shkurt, ambasada e Shteteve të Bashkuara në Serbi urdhëroi evakuimin e përkohshëm të të gjithë personelit jo thelbësor, pas protestave dhe sulmeve ndaj ambasadës. Rian Harris, një zëdhënëse e ambasadës së SHBA-së, shpjegoi evakuimin për AFP duke thënë se "Anëtarët e varur po urdhërohen përkohësisht të largohen nga Beogradi. Ne nuk kemi besim se autoritetet serbe mund të ofrojnë siguri për anëtarët e stafit tonë.” Sllovenia mbylli gjithashtu ambasadën e saj, duke rekomanduar qytetarët e saj të mos udhëtojnë në Serbi. Bashkimi Evropian ngriu bisedimet me Serbinë mbi Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit, hapi tjetër i vendit në integrimin në BE. Ndërkohë, organizatat nacionaliste thuhet se po shpërndanin fletëpalosje ku u kërkonin qytetarëve të bojkotojnë bankat dhe mallrat që vijnë nga vendet që mbështesin pavarësinë e Kosovës.
Ambasada amerikane tërhoqi personelin në Beograd me një kolonë të nisur për në Kroaci. Në këtë kohë, autoritetet serbe raportuan se 200 rebelë nga protesta e Beogradit ishin arrestuar. Janë normalizuar edhe pikat kufitare Kosovë-Serbi. Partia Liberale Demokratike dhe Lidhja Social Demokrate e Vojvodinës përsëri shprehën kritika për kryeministrin Koshtunica dhe trajtimin e tij të ngjarjeve që nga Shpallja e Pavarësisë së Kosovës.
Këshilli i Sigurisë Kombëtare i Serbisë u takua për të diskutuar se si policia kishte dështuar të ndalonte turmën që të sulmonte ambasadën më 21 shkurt. Shtetet e Bashkuara ngritën alarmin për paralajmërimin e udhëtarëve drejt Serbisë.
Zoran Vujovic, protestuesi që vdiq gjatë sulmit në ambasadën amerikane, u varros në Novi Sad më 26 shkurt Disa mijëra njerëz morën pjesë në funeral.
Human Rights Watch tha se "Qeveria e Serbisë duhet të veprojë shpejt për të reduktuar klimën e rrezikshme armiqësore për grupet e të drejtave të njeriut" që nga Shpallja e Pavarësisë së Kosovës".
Protesta më e madhe në Valjevo tërhoqi një turmë prej disa mijëra vetësh më 28 shkurt.
Më 29 shkurt, policia serbe akuzoi 80 persona në lidhje me sulmet ndaj ambasadës.
Shiko gjithashtu: Trazirat e vitit 2008 në Kosovë
Protestat u mbajtën në Republika Srpska, entiteti i banuar nga serbët në Bosnjë dhe Hercegovinë. Më 26 mars, rreth 10.000 protestuan në Banja Lukë; një grup i vogël prej tyre më vonë iu afrua zyrës së degës së ambasadës së SHBA-ve, duke dëmtuar vitrinat e dyqaneve dhe duke qëlluar me gurë policinë që bllokoi rrugën e tyre. Përfundimisht, ata u shpërndanë me gaz lotsjellës.
Më 9 tetor 2008, Mali i Zi njohu pavarësinë e Kosovës. Ky veprim i qeverisë malazeze, i kundërshtuar nga shumë në vend, çoi në një tubim proteste në Podgoricë më 13 tetor, ku morën pjesë mbi 20.000 njerëz. Tubimi i mbajtur para ndërtesës së Kuvendit të Malit të Zi është organizuar nga Lista Serbe, Partia Popullore Socialiste e Malit të Zi, Partia Popullore, Partia Demokratike Serbe e Malit të Zi dhe parti të tjera opozitare. Ajo u mbështet nga Lëvizja për Ndryshime dhe Mitropolia e Malit të Zi dhe Bregdeti i Kishës Ortodokse Serbe, dhe si kryetar u shpall Mitropoliti Amfilohije Radoviq. Demonstruesit kërkuan që qeveria malazeze dhe kryeministri Milo Gjukanoviq të anulojnë njohjen e tyre të Kosovës. Ata valëvitën flamujt serbë, duke brohoritur "Kosova është Serbi" dhe parulla të tjera kundër kryeministrit dhe kabinetit të tij, duke i quajtur ata ustashe dhe Šiptari. Në fund të tubimit, shpërthyen trazira dhe grupe të vogla sulmuan policinë e trazirave përpara ndërtesës së parlamentit. Rebelët përfundimisht i largoi policia, 28 persona u arrestuan dhe 34 u plagosën. Opozita pro-serbe planifikoi një protestë të dytë më 16 tetor, por policia malazeze tha se asnjë protestë nga opozita nuk do të pranohej.
Protesta u mbajtën gjithashtu në komunitetet e diasporës, si në Londër (23 shkurt), Vjenë (24 shkurt) dhe nga studentët serbë në Bruksel më 28 shkurt.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Protestat e vitit 2008 kundër shpalljes së pavarësisë së Kosovës, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.