यदा यदा हि धर्मस्य...: भगवद्गीतायाः श्लोकः ४.७
अयं भगवद्गीतायाः चतुर्थोध्यायस्य ज्ञानकर्मसंन्यासयोगस्य ७ (७) श्लोकः ।
श्लोकः
- यदा यदा हि धर्मस्य ग्लानिर्भवति भारत ।
- अभ्युत्थानमधर्मस्य तदात्मानं सृजाम्यहम् ॥ ७ ॥
पदच्छेदः
यदा यदा हि धर्मस्य ग्लानिः भवति भारत अभ्युत्थानम् अधर्मस्य तदा आत्मानं सृजामि अहम् ॥ ७ ॥
अन्वयः
भारत ! यदा यदा धर्मस्य ग्लानिः, अधर्मस्य च अभ्युत्थानं भवति तदा अहम् आत्मानं सृजामि ।
शब्दार्थः
- भारत = अर्जुन !
- यदा यदा = यस्मिन् यस्मिन् काले
- धर्मस्य = धर्मस्य
- ग्लानिः = हानिः
- अधर्मस्य = अधर्मस्य
- अभ्युत्थानम् = वर्धनम्
- भवति = सम्पद्यते
- तदा = तस्मिन् काले
- अहम् = अहम्
- आत्मानम् = स्वम्
- सृजामि = प्रकाशयामि ।
अर्थः
हे अर्जुन ! यदा यदा धर्मस्य हानिः अधर्मस्य आधिक्यं च सम्भवति तदा अहम् आत्मानं लोकाय प्रकाशयामि । निराकारोऽपि साकारः भविष्यामि ।
शाङ्करभाष्यम्
तच्च जन्मं कदा किमर्थं चेत्यिच्यते-यदेति। यदा यदा हि धर्मस्य ग्लानिर्हानिर्वर्णाश्रमादिलक्षणस्य प्राणिनामभ्युदयनिःश्रेयससाधनस्य भवति भारत, अभ्युत्थानमुद्भवोऽधर्मस्यतदा तदात्मानं सृजाम्यहं मायया।।7।।
|
सम्बद्धाः लेखाः
- कर्मयोगः
- श्रीमद्भगवद्गीता
- शङ्कराचार्यः
- रामानुजाचार्यः
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
| विकिमीडिया कॉमन्स् मध्ये यदा यदा हि धर्मस्य... सम्बन्धिताः सञ्चिकाः सन्ति। |
उद्धरणम्
अधिकवाचनाय
- गीताप्रवेशः, द्वितीयभागः, प्रथमखण्डः, ISBN - 978-81-88276-39-8, संस्कृतभारती
- श्रीमद्भगवद्गीतायाः परिचयात्मकलेखः
- श्रीमद्भगवद्गीतायाः मूलपाठः
- श्रीमद्भगवद्गीताशाङ्करभाष्येण सह आङ्ग्लानुवादः
- श्रीमद्भगवद्गीताशाङ्करभाष्येण सह
- श्रीमद्भगवद्गीता सान्वयम्, आङ्ग्लानुवादश्च
This article uses material from the Wikipedia संस्कृतम् article यदा यदा हि धर्मस्य..., which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). भिन्नोल्लेखः यावत् न भवेत्, तावत् CC BY-SA 4.0 इत्यत्र उल्लेखो भवति । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki संस्कृतम् (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.