ପେରିନ କ୍ୟାପଟେନ: ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ

ପେରିନ ବେନ ୧୨ ଅକ୍ଟୋବର ୧୮୮୮ ମସିହାରେ ଗୁଜରାଟର କୁଚ୍ ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ ମାଣ୍ଡଭିର ପାର୍ସୀ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା ଆର୍ଦେଶୀର ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ଦାଦାଭାଇ ନାଓରୋଜିର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ଥିଲେ ଏବଂ ମାତା ବିରବାଇ ଦଦିନା ଜଣେ ଗୃହିଣୀ ଥିଲେ । ସେ ୧୮୯୩ ମସିହାରେ ମାତ୍ର ୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ନିଜ ପିତାଙ୍କୁ ହରାଇଥିଲେ । ସେ ମୁମ୍ବାଇରେ ନିଜର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ପରେ, ସେ ପ୍ୟାରିସର ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ସୋରବୋନ ନୋଭେଲରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରୁ ସେ ଫରାସୀ ଭାଷାରେ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ପ୍ୟାରିସରେ ଥିବାବେଳେ ସେ ଭିକାଇଜୀ କାମାର ସର୍କଲକୁ ଆସି ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଭାଗ ନେବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଲଣ୍ଡନରେ ଗିରଫ ହେବା ପରେ ସେ ବିନାୟକ ଦାମୋଦର ସାବରକରଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ଯୋଜନାରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିବା ଜଣାଯାଇଛି । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ସେ ୧୯୧୦ ମସିହାରେ ସାବରକର ଏବଂ ଭିକାଇଜୀ କାମାଙ୍କ ସହିତ ବ୍ରୁସେଲ୍ସରେ ଇଜିପ୍ଟର ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

୧୯୧୧ ମସିହାରେ ଭାରତ ଫେରିବା ପରେ ପେରିନ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଭେଟିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆଦର୍ଶଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୧୯ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା, ସେ ତାଙ୍କ ସହ କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୨୦ ମସିହାରେ ସେ ସ୍ବଦେଶୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ନେଇ ଖଦୀ ପିନ୍ଧିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୨୧ ମସିହାରେ, ସେ ଗାନ୍ଧୀ ଆଦର୍ଶ ଉପରେ ଆଧାରିତ ମହିଳା ଆନ୍ଦୋଳନ ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ସ୍ତ୍ରୀ ସଭା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ ।

ପେରିନ ୧୯୨୫ ମସିହାରେ ଓକିଲ ଧୁଞ୍ଜିଶା ଏସ. କ୍ୟାପଟେନଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଏହି ଦମ୍ପତିଙ୍କର କୌଣସି ସନ୍ତାନ ନଥିଲେ । ସେ ବିବାହ ପରେ ନିଜର ସାମାଜିକ ସକ୍ରିୟତା ଜାରି ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଅନେକ ପରିଷଦରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେ ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ଏହି ପଦବୀକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହେବାପରେ ବମ୍ବେ ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ କମିଟିର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ସଭାପତି ହେଲେ । ସେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ନାଗରିକ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ କାରାଗାରରେ ରହିଥିଲେ ।

ଯେତେବେଳେ ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର ପଦ୍ମ ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ତାଲିକାରେ ପେରିନ କ୍ୟାପଟେନଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ପରେ ୧୯୫୮ ମସିହାରେ ସେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।