वाणिज्यात खाजगीकरण हे शासकीय उद्योगाचे किंवा जाहीरपणे व्यापार केलेल्या कंपनींचे खाजगी कंपनी किंवा कंपन्यांकडून करण्यात आलेले अधिग्रहण.
खाजगीकरण झाल्यावर कंपनीचे शेअर्स बाजारात सामान्यांना विकले जात नाहीत.
दुसऱ्या प्रकारचे खाजगीकरण हे भागीत कंपनी अभागीत होऊन तिचे संयुक्त भांडवली कंपनी मध्ये रूपांतर होण्याची प्रक्रिया होय. पहिल्यांदा 'खाजगीकरण' (इंग्रजीत प्रायव्हेटायझेशन) हा शब्द द इकॉनॉमिस्ट ह्या मासिकाने १९३० च्या दशकात नाझी जर्मनीच्या आर्थिक नीतींचे वर्णन करण्यासाठी वापरला होता.
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता. नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
खाजगीकरणाच्या मुख्य ५ पद्धती आहेत:
खाजगीकरणाच्या विषयावरील प्रसिद्ध वितर्क खाली दिलेले, आहेत.
संशोधनांप्रमाणे, खाजगीकरण झालेली बाजारे व आर्थिक व्यवस्था खुल्या बाजाराच्या स्वरूपामुळे जास्त कार्यक्षमतेने वस्तू व सुविधा पुरवतात. वेळासोबत ह्यामुळे किमतींमध्ये घट, दर्जामध्ये वाढ, जास्त पसंती, इत्यादी गोष्टी समोर येतात. काही अभ्यासक असे मत मांडतात की सर्व बाजार खाजगी नाही झाले पाहिजे, कारण त्याने बाजारात घट व एकाधिकार होण्याची संभावना राहते. पण अराजक भांडवलदार मानतात की शासनाचे प्रत्येक कार्य खाजगी असावे.
खाजगीकरणाच्या बाजूची अभ्यासक मंडळी खालील मत मांडते :
खाजगीकरण-विरोधी गट असे मानतो की काही सामाजिक वस्तू व सेवा ह्या मुख्यतः शासनाच्या हातात असाव्या, जेणेकरून प्रत्येकाला त्यांचा लाभ मिळेल (जसे की - कायद्याची अंमलबजावणी, आरोग्य सेवा, व मूलभूत शिक्षण).
एक लोकशाहीद्वारे निवडलेले शासन हे लोकांच्या गरजा एका संविधानाद्वारे किंवा विधानमंडळाद्वारे लक्षात घेऊन अंमलात आणते. लोकशाहीद्वारे निवडलेले असल्यामुळे सर्व नफा, किंवा भांडवल हे समाजातील सर्वांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी वापरण्यात येतात, व वर दिलेल्या सगळ्या मुद्द्यांना, एक प्रत्युत्तर म्हणून सादर करण्यात येते.
This article uses material from the Wikipedia मराठी article खाजगीकरण, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). इतर काही नोंद केली नसल्यास,येथील मजकूर CC BY-SA 4.0च्या अंतर्गत उपलब्ध आहे. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki मराठी (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.