फारखोर वायुसेना तळ

हे भारतीय वायु सेना ताजिक वायुसेनेच्या सहकार्याने चालविते. फरखोर हा भारताच्या हद्दीबाहेरचा पहिला लष्करी तळ आहे.

१९९६-१९९७ मध्ये, संशोधन आणि विश्लेषण विभागाने अफगाणिस्तान उत्तर आघाडीला उच्च-उंची लष्करी पुरवठा करण्यासाठी, त्यांची हेलिकॉप्टर सेवा देण्यासाठी आणि बुद्धिमत्ता गोळा करण्यासाठी फरखोर हवाई तळाचा वापर करण्यासाठी ताजिकिस्तानशी बोलणी सुरू केली. त्यावेळी भारताने फारखोर प्रदेशात एक छोटेसे सैन्य रुग्णालय चालविले होते. फारखोर येथील रुग्णालय तालिबानशी झालेल्या लढाईत जखमी झालेल्या अफगाणिस्तान उत्तर आघाडीच्या सदस्यांवर उपचार करण्यासाठी वापरले गेले होते. लष्करी नेते अहमद शाह मसूद यांच्यावरच्या आत्मघाती हल्ल्यानंतर त्यांना येथे दाखल करण्यात आले होते. २००२ मध्ये भारताने कबूल केले की ते फारखोर येथे वायुसेना तळ उभारत आहे. हे रशियाच्या सहाय्याने सुरक्षित केले गेले. हे वायुसेना तळ जीर्ण अवस्थेत होते आणि १९८० पासून वापरीत नव्हते. २००५ पर्यंत वायुसेना तळ पुनर्संचयित करण्यासाठी २००३ मध्ये भारत सरकारने एका खासगी बांधकाम व्यावसायिकाला दहा कोटी डॉलर्सची निविदा दिली. या व्यवसायिकाने कर्जबाजारीपणा केल्यावर सीमा रस्ते संघटनेने काम पूर्ण केले. २००६ मध्ये भारत या ताळावर मिग २९ विमानांचे दल तैनात करण्याचा विचार करीत होता.

फारखोर वायुसेना तळ भारतीय सैन्याला भारतीय उपखंडात मोठ्या भूमिकेसाठी आवश्यक खोली आणि श्रेणी देईल आणि मध्य आशियात आपली शक्ती प्रस्थापित करण्याच्या भारताच्या निर्णयाचे हे एक मूर्त रूप आहे. 

या तळाचे संभाव्य परिणाम उपखंडातील भारत-पाकिस्तानी प्रतिस्पर्ध्यापेक्षा कितीतरी पटीने जास्त आहेत. फारखोरमधील तळ कार्यरत असताना भारताने वेढले जाण्याची भीती पाकिस्तानला आहे. २००३ मध्ये पाकिस्तानचे राष्ट्राध्यक्ष परवेझ मुशर्रफ यांनी ताजिक सरकारला चिंता व्यक्त केली की, भारतीयांना विमानाने या वायुसेना तळाचा वापर करून काही मिनिटांतच पाकिस्तान गाठता येईल.

• मध्य आशियातील भूगर्भशास्त्र
• आयनी वायुसेना तळ