పియూష గ్రంధి (pituitary gland or hypophysis) శరీరంలోని వినాళగ్రంధు లన్నింటి మీద అధిపతి.
ఇది కపాలంలోని సెల్లా టర్సికా అనే చిన్న గాడిలో అండాకారంలో కనిపించే చిన్న గ్రంధి. ఇది రెండు తమ్మెల ఎడినోహైపోఫైసిస్, న్యూరోహైపోఫైసిస్ ల కలయిక వల్ల ఏర్పడుతుంది.
పియూష గ్రంధిలో రెండు భాగాలు ఉంటాయి. పూర్వ భాగంలోని పూర్వలంబిక లేదా అడినోహైపోఫైసిస్, పర భాగంలోని పరలంబిక లేదా న్యూరోహైపోఫైసిస్. ఇది మెదడు ఉదరతలాన ఉండే అథోపర్యంకానికి (హైపోథలామస్) ఒక కాడ (కాలాంచిక) తో అతుక్కుని ఉంటుంది.
ఇది పూర్తిగా హైపోథలామస్ నియంత్రణలో పనిచేస్తుంది. హైపోథలామస్ నుండి విడుదలయ్యే హార్మోన్లు రెండు రకాలుగా ఉంటాయి. అవి నిరోధక, విడుదల హార్మోన్లు. హైపోథలామస్ నుండి పియూష గ్రంధి వరకు విస్తరించి రెండు వైపులా రక్తకేశనాళికలున్న సిర ఒకటి ఉంటుంది. దీనినే "హైపోఫిసియల్ నిర్వాహక వ్యవస్థ"గా పిలుస్తారు. దీని ద్వారా విడుదల, నిరోధక హార్మోన్లు అడినోహైపోఫఇసిస్ ను చేరతాయి.
మెదడులోని హైపోథలామస్ లోని నాడీ స్రావక కణాలు కాలాంచిక ద్వారా ప్రయాణించి న్యూరోహైపోఫైసిస్ లో అంతమౌతాయి. ఈ నాడీ స్రావక కణాలు ఉత్పత్తి చేసే యాంటీ డయూరిటిక్ హార్మోను, ఆక్సిటోసిన్ వాటి యాక్సాన్ల ద్వారా ప్రయాణించి న్యూరోహైపోఫైసిస్ ను చేరతాయి.
పియూష గ్రంధి చాలా చిన్నదిగా ఉన్నా ఇది ఇతర అంతఃస్రావక గ్రంధులను తన నియంత్రణలో ఉంచుతుంది.
This article uses material from the Wikipedia తెలుగు article పియూష గ్రంధి, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). అదనంగా సూచించని పక్షంలో పాఠ్యం CC BY-SA 4.0 క్రింద లభ్యం Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki తెలుగు (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.