Morbus Coeliacus

Morbus coeliacus est morbus autoimmunitatis apparatus digestorii qui in quadam glutinis reiectione consistit. Quae glutinis reiectio gradus admittit. Maiore minoreve repudiatione secundum singulos casus, intestina hominis glutinis praesentiam non sustinent.

Gluten est quaedam proteinorum permixtio, quae invenitur in endospermate granorum quorundam (tritici, hordei, secalis cerealis) et ideo in cibis et potibus ex his granis confectis (pastis, placentis, laganis, collyris, libis, panibus, cerevisiis, vodcis, vischiis).

Avena autem, ex ipsa natura, gluten non continet, sed quia in plerisque orbis regionibus conseritur, conservatur et cum granis gluten continentibus contrectatur, gluten sibi parit ex contactu. Aliquibus tamen in regionibus, avena a glutine libera iam affertur.

Adiectivum coeliacum venit a verbo Graeco κοιλία ('sinum ventris' vel 'ipsum ventrem'). Morbus ergo coeliacus afficit intestina.

Intestinis ita affectis, organismus magna cum difficultate haurit alimentorum nutrimenta, vitamina, salia, aquam. Sunt signa morbi coeliaci: alvi profluvium, faeces cum adipe, vomitus, crura inflata, debilitatio sanguinis, cutis mutata, ungues infirmi, pili delapsi, deminuta fertilitas, circulus menstruus immutatus, indicia nutritionis infirmae.

Quoniam morbi coeliaci signa varia sunt necnon saepe cum aliis morbis coniunguntur, morbus coeliacus ex una sanguinea examinatione certo dignoscitur. Hic morbus apparet in primis aetatis annis, quando pueri coeperunt illa sumere alimenta, quae gluten continent. Si vero cognitio morbi differtur, puer vitiose adolescit. Morbus coeliacus etiam in adultis apparet, cum maiore vel minore reiectione glutinis.

Praecipua morbi coeliaci cura est abstinentia a glutine sumendo. Quando haec proteinorum permixtio excluditur a cibis et potibus, morbi signa evanescunt. Verumtamen, quoniam morbus coeliacus numquam tollitur omnino, coeliaci viri et feminae debent, per totam vitam, sustinere victus rationem, id est, debent substituere illa alimenta illosque potus, qui gluten habent.

Contra morbum coeliacum quidam medici praecipiunt medicamentum, quod dicitur dipropionatum betametasonae cum phosphato dissodico betametasonae. Sed nemo per se sine praecipiente medico sumat medicamentum, augeat vel minuat portionem, aut nesciente medico usum praescriptum tollat.

• Christianus Immanuel Loescher, Dissertatio medica inauguralis de morbo coeliaco singulari a Cornelio Celso descripto. Wittebergae: Dürr, 1765
• Io. Georgius Henricus Uhthoff, Dissertatio inauguralis medica de morbo coeliaco eiusque genuina notione. Goettingae, 1787 (Textus apud Google Books)