Intellegentia artificialis, vel intellegentia ficticia, est subdisciplina informatica quae machinis intellegentibus creandis studet.
Disciplina intellegentiae artificialis enchiridiis hoc modo describitur: "studium et formatio actorum intellegentium", ubi "actor intellegens" est systema quod confinia sua sentit et ita agit, ut successus habeat quam maximos.
Ioannes McCarthy, qui anno 1956 artificial intelligence terminum technicum composuisse videtur, intellegentiam artificiosam describit scientiam et artem esse machinas intellegentes faciendi. Quae schola investigat notam potissimam hominum, intellegentiam (sapientiam Hominis sapientis) tam exacte describere, ut machina simulari possit. Quod studium quaestiones philosophicas de natura mentis et de finibus gloriae scientiae offert: quaestiones quae mythis, fabulis, et philosophia ab ultima antiquitate examinatae sunt. Intellegentia artificiosa initio spem animum incitantem iniecit, deinde regressus accepit, et nunc est pergravis industriae technologicae pars, quae multis in quaestionibus difficillimis informaticae solvendis adiuvit.
Intellegentia artificiosa in investigatione tam technica et speciali consistit, ut aliqui existimatores eam obtrectent, quod campus centifidus sit. Subcampi A.I. quaedam problemata, usus quorundam instrumentorum et diuturnas opinionum contentiones complectuntur. Gravissima intellegentiae artificialis problemata pertinent ad ratiocinationem, cognitionem, praedispositionem, eruditionem, communicationem, sensus nec non rerum movendarum tractandarumque facultates. Alii intellegentiam generalem (sive A.I. fortem, Anglice: "strong A.I.") consectantur, alii non iam credunt fortem A.I. impetrari posse.
Machinae cogitantes et res artificiales in mythis Graecis apparent, ut Talus Cretensis, ut automata aurea Hephaesti, ut Galatea Pygmalionis. Effigies hominum intellegentes creditae in multis societatibus antiquis aedificatae sunt, inter quas antiquissimae sunt statuae sacrae in Aegypto Graeciaque veneratae, et machinae Yan Shi, Heronis Alexandrini, Al-Jazari, et Wolfgangi von Kempelen. Opinio vulgaris est re artificiales tamquam animantes a Gebero, Iuda Loew et Paracelso aedificatas esse. Fabulae de illis rebus earumque fortunis factae de iisdem atque A.I. exspectationibus, timoribus, curis ethicis disserunt.
Frankenstein, mythistoria a Maria Shelley scripta, quaestionem pergravem ad ethicam intellegentiae artificialis pertinentem considerat: si machina intellegens creari possit, habeatne animi adfectus? si sentiat, habeatne iura hominum? Eadem quaestio in litteris rerum futurarum proponitur: Artificial Intelligence: A.I., pellicula a Stephano Spielberg facta, machinam in puerum parvulum formatam considerat cui adfectus dati sunt humani animi, et ne doloris quidem exsorti animo carebat. Haec quaestio, "iura roboti" nunc appellata, apud Institutum futuris praecipiendis Californiense ponderatur, quamquam alii hanc disputationem praematuram esse credunt.
Scriptores et studiosi rerum futurarum etiam sciscitantur, quae novae res impulsu intellegentiae artificialis societati pariantur. In litteris, intellegentia artificialis partes egit servi (R2D2 in pellicula Star Wars), exactoris legis (K.I.T.T. in programmate televisifico Knight Rider), comitis (Lt. Commander Data in programmate televisifico Star Trek), subiugatoris (pellicula Matrix), dictatoris (novella With Folded Hands, exterminatoris (pellicula Terminator et programma televisificum Battlestar Galactica), humanarum facultatum extensionis (manga Ghost in the Shell), servatoris humani generis (R. Daneel Olivaw in serie litterarum Foundation series). Docti autem has res consideraverunt: deminutus operariorum usus, humani ingenii amplificatio, humanitas et ethica nova ratione constituenda.
Nonnulli rerum futurarum studiosi dicunt fore, ut intellegentia artificialis fines progressus transcendat et homines penitus transformet. Raimundus Kurzweil Lege Moore (quae exponentialem digitalis technologiae progressum mira subtilitate describit) usus existimavit anno 2029 ferme computatris mensalibus computandi vim fore instar cerebri hominis, et post annum 2045 intellegentiam artificialem eo iam loci fore, ut sese emendare ea velocitate possit, quae, quidquid umquam possit animo concipi, superet. Quae res a Vernor Vinge scriptore Singularitas technologica appellata est. Eduardus Fredkin autem arguit intellegentiam artificialem esse posterum evolutionis gradum. Quam opinionem a Samuele Butler libro Darwin among the Machines anno 1863 edito primum propositam Georgius Dyson anno 1998 suo libro eodem nomine inscripto amplificavit. Nonnulli futurorum studiosi et scriptores praedixerunt homines cum machinis commixtos in "cyborgos", si uti licet, sive homines cyberneticos mutatum iri, qui utroque capaciores potentioresque sint. Haec transhumanismi notio ex Aldous Huxley et Roberto Ettinger orta animum nunc refert ad Hans Moravec, machinatorem robotorum, et Kevin Warwick, cyberneticum, et Raimundum Kurzweil, inventorem. Transhumanismus etiam narrationibus commenticiis inlustratus est, exempli causa dicimus mangam Ghost in the Shell appellatam et litterarum futura tractantium seriem Dune nuncupatam. Pamela McCorduck denique ex hoc scribit apparere "deos fabricandi" desiderium antiquum humanitatis.
Medio saeculo vicensimo, nonnulli eruditi machinas novi generis intellegentes aedificandi initium fecerunt, quae ex recentibus inventis neurologicis, ex nova theoria mathematica informationis, ex cybernetica sive gubernationis stabilitatisque scientia et praesertim, computatro digitali invento, ex machina ad humanam mathematicam ratiocinationem simulandam designata orirentur.
Campus investigationis intellegentiae artificialis hodiernae in colloquio apud Collegium Dartmuthense aestate anni 1956 institutus est. Omnes qui aderant duces investigationis A.I. postea exstiterunt, praesertim Ioannes McCarthy, Marvin Minsky, Allen Newell et Herbertus Simon, qui laboratorium A.I. apud MIT, CMU et Universitatem Stanfordiensem instituerunt. Illi cum discipulis suis programmata computatralia scripserunt, quibus plurimi stupuerunt: problemata verborum algebraica computatris persolvebantur, theoremata logica demonstrabantur, et computatra Anglice loquebantur. Usque ad medium annorum 1960, huius generis investigationes largis pecuniis per ministerium defensionis CFA comparatis factae sunt, et illi, qui intererant, has praedixerunt res:
Hae praedictiones multaeque similes verae non exstiterant. Investigatores enim instantes difficultates non viderant. Anno 1974, Iacobo Lighthill, mathematico Britannico, repudiante, et Congressu CFA hortante ad pecunias fructuosioribus investigationibus dandas, regimina CFA et Britanniae omnem intellegentiae artificialis investigationem amputaverunt fundamentalem. Inde prima hiems intellegentiae artificialis.
Ineuntibus annis 1980, investigatio A.I. resuscitata est mercatorio successu systematorum consiliis capiendis designatorum sive systematorum expertorum, quae sunt programmata A.I. ad scientiam et artes analyticas unius aut plurium hominum expertorum simulandas confecta. Anno 1985 ineunte, mercatus A.I. plus miliardum dollariorum erat, et regimina per orbem terrarum pecuniam campo A.I. praestare coeperunt. Nihilo minus, paucis annis post, mercatu machinarum Lisp anno 1987 confracto, intellegentia artificialis ad infamiam iterum tracta est. Quo facto, secunda, longior hiems A.I. incepit.
Annis 1990 et ineunte saeculo 21, intellegentia artificialis successus supremos patravit, quamquam hoc aliquantum post siparium factum est. A.I. logisticam sive rerum flumina praedisponendi artem, "effossionem" notitiae, diagnosin medicam multosque alios industriae technologicae campos adiuvat. Quae prosperitates multis rebus effectae sunt, sicut computandi vi computatrorum modernorum (vide Legem Moorianam), maiore cura in subproblematis particularibus adseverate persolvendis suscepta, necessitudinibus novis inter intellegentiam artificialem et consimilia studia coniunctis, et praesertim ideo, quod investigatores solidis methodis mathematicis pergravibusque regulis scientificis se addixerunt.
Intellegentia artificiosa, cum se facultates mentis humanae recreare posse adfirmat, et provocatrix et inspiratrix philosophiae exstitit. Certisne finibus, quam intellegentes esse possint machinae, circumscribi potest? Verumne discrimen inter intellegentiam hominis et intellegentiam machinae est an non? Utrum machina mentem animamque habet an non? Haec sunt nonnulla responsa potiora:
Investigatio ad intellegentiam artificialem pertinens saeculi 21 in subcampos instituta, investigatores, quaestiones, instrumenta complexos divisa est, qui inter se vix colloquuntur.
Opus intellegentiae simulandae in multa opuscula specialia dissolutum est, quae in proprietatibus facultatibusve consistunt, quas investigatores systemati intellegenti esse volunt. Proprietates infra descriptae plurimorum animos attenderunt:
Initio investigatores A.I. algorithmos creaverunt, qui gradatim ratiocinationem imitarentur, qua homines problemata persolventes, ludos mensales ludentes vel deductionem rationalem adhibentes utantur. Exeuntibus annis 1980 et ineuntibus 1990, ab investigatoribus notionibus probabilitatis et oeconomiae usis methodi valde efficaces creatae erant, quae informationem inperfectam vel incertam attingerent.
Ad problemata aegre persolvenda plurimi algorithmorum ingentes opes computatrales requirunt — plurimi inordinata rerum combinandarum accretione laborant: cum problema quoddam certam magnitudinem excedit, inopia memoriae capacitatis aut temporis computatralis ingentissima fit. Indagatio algorithmorum, quibus problemata efficacius persolvantur, maximi momenti est in investigatione intellegentiae artificialis.
Homines plurimas quaestiones potius intuitivis velocibusque iudiciis solvunt quam conscia ratiocinatione, cuius gradus ab investigatoribus A.I. initio formari potuerunt.
Intellegentia artificiosa aliquantum profecit in simulando huiusmodi "subsymbolicas" quaestionum solutiones: quiqui ea, quae agente corporeo constat, ratione utuntur adfirmant? sollertias sensorimotrices magni interesse superioris ratiocinationis; retium autem neuralium studios intimas in humani et animali cerebro conformationes simulare conantur, e quibus haec sollertiae genera oriuntur.
Vicimedia Communia plura habent quae ad intellegentiam artificiosam spectant. |
Verba quae insequuntur vicificanda sunt ut rationibus qualitatis et Latinitatis propositis obtemperent. Quaesumus ut paginam emendes. |
This article uses material from the Wikipedia Latina article Intellegentia artificialis, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Textus sub CC BY-SA 4.0 praebetur nisi aliter indicatus. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Latina (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.