Alhaji Mohammed Awwal Ibrahim basaraken gargajiya ne na Najeriya wanda yayi gwamnan jihar Neja daga watan Oktoban shekara ta 1979 zuwa watan Disambar shekara ta 1983 a lokacin jamhuriya ta biyu ta Najeriya .
An zaɓe shi a dandalin jam’iyyar National Party of Nigeria (NPN).
Awwal Ibrahim | |||
---|---|---|---|
Oktoba 1979 - Disamba 1983 ← Joseph Oni - Dabid Mark → | |||
Rayuwa | |||
Haihuwa | Suleja, 1941 (82/83 shekaru) | ||
ƙasa | Najeriya | ||
Karatu | |||
Harsuna | Turanci Hausa Pidgin na Najeriya | ||
Sana'a | |||
Sana'a | ɗan siyasa |
An haifi Ibrahim a Abuja, wanda a yanzu ake kira Suleja a shekarar 1941. Ya halarci Makarantar Sakandare ta Lardi, Bida daga shekara ta 1956 zuwa shekara ta 1961, kuma ya ci gaba da karatu a Makarantar Koyon Larabci ta Kano. Ya yi digiri a fannin Turanci a Kwalejin Abdullahi Bayero a shekarar 1967 sannan ya yi digiri na biyu a shekarar 1970. Ya shiga Jami’ar Ahmadu Bello a shekarar 1967 a matsayin malamin harsuna. Daga shekarar 1967 zuwa 1976, Ibrahim ya ci gaba da aikin gudanarwa, ya riƙe mukamin magatakarda na Jami’ar Bayero Kano kuma babban sakataren cibiyar nazarin al’adu tsakanin shekara ta 1973 zuwa shekara ta 1975. Lokacin da aka kirkiro jihar Neja a shekarar 1976, an mayar da ayyukansa zuwa sabuwar jiha a matsayin mai gudanarwa. Da farko ya kasance babban sakataren dindindin na ayyuka na musamman kafin ya zama sakataren din-din-din na kananan hukumomi.
A shekarar 1979 ya bar aikin gwamnati ya tsaya takarar gwamnan jihar Neja a karkashin jam’iyyar NPN. Ibrahim ya lashe zaben fidda gwani kuma ya sha kaye a kalubalen da aka fuskanta a zaben gwamnonin jihohin kasar inda ya zama zababben gwamnan jihar Neja na farko. An yi yunkurin tsige Ibrahim a lokacin yana gwamna. An tilasta masa sauka daga mulki bayan juyin mulkin da ya kai Janar Muhammadu Buhari kan karagar mulki. Wata kotun soji da gwamnatin Buhari ta kafa ta same shi da laifin cin hanci da rashawa a shekarar 1984. A shekarar 1986 aka hana shi rike mukamin gwamnati har tsawon rayuwarsa ko kuma shiga harkokin siyasa.
Masarautar Suleja, Masarautar Hausa ce da aka kafa a farkon karni na 19, wacce a da ake kira Abuja, a jihar Neja a yanzu. A shekarar 1976 wani yanki mai girma na masarautu da wasu yankuna daga wasu jahohi ya zama babban birnin tarayya, wanda ya kasance a kan sabon birnin Abuja . Masarautar ta koma Suleja, bisa sunan garin Suleja da ya rage a jihar Neja. Awwal Ibrahim ya zama Sarkin Suleja, ko kuma Sarki, a shekarar 1993. Shigarsa ya haifar da tarzoma da lalata dukiyoyi daga abokan hamayya. A ranar 10 ga Mayu 1994 Janar Sani Abacha ya sauke shi daga mukaminsa.
Bayan dawowar mulkin dimokuradiyya, Awwal Ibrahim ya zama Sarkin Suleja a ranar 17 ga Janairun 2000. Maido da shi ya sake haifar da kazamin fadan da ya tilastawa gwamnati kiran jami'an yaki da tarzoma tare da sanya dokar hana fita ta sa'o'i 20. An kama mutane 21 da suka hada da shugaban Masarautar Suleja, Alhaji Shuaibu Barda. Da yake jawabi a fadar Awwal Ibrahim a watan Yunin 2008, gwamnan jihar Neja, Mu’azu Babangida Aliyu, ya lura da matsalolin muhalli da zamantakewar da fadada babban birnin tarayya ya haifar ga tsohon birnin Suleja, ya kuma yi kira da a samar da kudade daga gwamnatin tarayya domin kara bunkasa ci gaba.
A watan Satumban 2001 ne aka baiwa Ibrahim mukamin kwamandan Nijar. A shekarar 2010 ya kasance shugaban kwamitin gwamnatin jihar Neja mai kula da gyara Almajirci. Almajirci daliban Al-Qur'ani ƴan tafiya ne waɗanda suka dogara da sadaka don tsira.
This article uses material from the Wikipedia Hausa / هَوُسَ article Awwal Ibrahim, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). An samar da dukkan muƙaloli a ƙarƙashin lasisin Creative Commons Attribution/Share-Alike; tana yiwuwa wasu ƙa'idoji su yi tasiri. Ku duba Ka'idojin Amfani na Gidauniyar Wiki domin ƙarin bayani. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hausa / هَوُسَ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.