Cearcall
Is e cruth geomatrach a tha ann an cearcall.
Tha cearcall coltach ri fàinne, ach gun tiughad, théid a riochdachadh le loidhne a chromas gu cunbhalach mus an còinneach e le a phuing tòiseachaidh. Is feart chearcaill sam bith, gum bith gach puing air a chuairt-loidhne aig a h-aon astar bho puing stéidhichte. Chanar lar a' chearcaill ris a' phuing seo agus an reidius ris an astar eadar lar agus cuairt-loidhne. Tha e soilleir gu bheil an reidius co-ionnan ris an leth-phàirt de trast-thomhais a' chearcaill.
Tha cruth chearcall coltach ri cruth cearcall air bith eile, agus do bhrìgh sin, tha e soilleir gum bith an riochd eadar trast-thomhais chearcaill agus fad cuairt-loidhne a' chearcall na cunbhalach coitcheann.
Far a bheil an litir T a' riochdachadh fad an trast-thomhais agus an litir C a' riochdachadh fad a' chuairt-loidhne is fìor gu bheil
C/T=Cunbhalach Coitcheann
Tha an Cunbhalach coitcheann seo comharraichte leis an litir Greugais π ( "pi")
Mar sin: π = C/T
Cha lorgar Dearbhadh Deireannach air luach π, ach tomhaisear e a bhith dlùth ri 22/7 neo 3.142.
Feartan chearcaill
Foirmle airson cuairt loidhne
O chionn 's gu bheil π = C/T
- C = πT
Ach, far a bheil r a riochdachadh reidius a' chearcaill, o chionn 's gu bheil T = 2r
- Cuairt-Loidhne = 2 × π × reidius
Sgrìobhta gu àbhaisteach: C = 2πr
Foirmula airson farsaingeachd
Tha π a' nochdadh a-rithist anns an fhoirmle airson farsaingeachd de chearcall. Tomhaisear farsaingeachd an aonadan ceàrnach, stéidhichte air tomhais fad, tha gach aonad ceàrnach a' riochdadh farsaingeachd de raon a bhitheadh aonad farsaingeachd cho fad agus cho leatha ri tomhais an fhad a' cuibhrigeadh. Nan robh ceàrnach le taobh T aonadan 's an fhad sgrìobhta air raon, bhiodh farsaingeachd a' cheàrnaich = T x T tomhaiste an aonadan cheàrnach.
Far a bheil an litir A a riochdachadh farsaingeachd chearcaill, reiteachar tomhais an fharsaingeachd leis an fhoirmle:
- farsaingeachd = π × reidius × reidius
neo, A = πr2.
Ceanglaichean a-mach
- “Co-aontar cearcaill - An cearcall - Àrd Ìre Matamataig”. BBC Bitesize. Air a thogail 10mh dhen Dàmhair 2023.
This article uses material from the Wikipedia Gàidhlig article Cearcall, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Tha an t-susbaint seo ri fhaighinn fo CC BY-SA 4.0 mur eil an caochladh 'ga innse. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gàidhlig (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.