Applegarthtown
‘S e baile beag dùthchasail faisg air Dùn Phrìs, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Applegarthtown.
| Applegarthtown | |
 | |
 | |
| Suidheachadh | |
| Dùthaich |  Alba |
| Ceàrn | Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh |
| Co-chomharran | 55° 08′ 24″ Tuath 03° 24′ 36″ Iar |
| Feartan fiosaigeach | |
| Àireamh fòn | 01387 |
Tha e suidhichte aig 61m os cionn ìre na mara, air an àirde an ear Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Loch Mhabain agus Logarbaidh, ri taobh na h-Aibhne Anainn. Tha e 238km air falbh bho Obar Dheathain, 97km bho Ghlaschu, 19km bho Inbhir Anainn agus 91km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha. 'S e Beurla agus Beurla Ghallda th' ann an dà chànan aig a’ mhòr-chuid dhuibh ann an Applegarthtown. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas. A bharrachd air sin, tha tèarmainn nam fiadh-bheathach ann. Taobh fhoghlaim, chan eil sgoiltean ann is le sin feumar a dhol dha na sgoiltean ann an Logarbaidh neo Loch Mhabain.
Freumhan an Ainm
A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a h-uile coltas ann gu bheil an t-ainm a' ciallachadh Baile Garradh an Ubhail, bho Seann-Lochlannais epli (Uabhal) agus garðr (Garradh). 'S ann gu math pailt 's a tha ainmean-àite Lochlannach ann an iar-dheas na h-Alba, gu h-àraidh nas fhaisge air a' Mhuir.
Eachdraidh
Rachadh rathad Ròmanach tron sgìre o shean agus bha Cill aig Ridirean an Teampaill ann cuideachd. Seo far an d'rinn an Righ Èideard I Shasainn ùrnaigh ann an 1300 air an t-slighe gu Cille Bhlàthain. Chaidh crois mhargaidh a thogail an seo san 17mh Linn agus chumadh fèilltean an seo bho 1685. Thogadh eaglais ùr an seo mu 1760 agus leasachadh ann an 1822 agus 1900 i. Chaidh Applegarthtown agus Sibbaldie a dh'aonadh ann an an pharraist ann an 1609. Tha am parraist seo am broinn pharraist Loch Mhabain a-nis. A-rèir carragh-chuimhne sa bhaile, fhuair 27 às an sgìre bàs sa Chogadh Mòr agus triùir eile san Dàrna Cogadh.
Iomraidhean
Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck
This article uses material from the Wikipedia Gàidhlig article Applegarthtown, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Tha an t-susbaint seo ri fhaighinn fo CC BY-SA 4.0 mur eil an caochladh 'ga innse. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gàidhlig (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.