An Mhongóil
Tír atá suite in oirthear na hÁise is ea an Mhongóil.
Tá teorainn aici leis an Rúis sa tuaisceart agus leis an tSín sa deisceart. Is í Ulánbátar príomhchathair na tíre. Ba Mhongólach é Geingeas Cán, an rí a bhunaigh Impireacht na Mongólach, an Impireacht is mó riamh.
 An Mhongóil | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Монгол Улс (mn) ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ (mn)  | |||||
| |||||
 | |||||
| Aintiún | Amhrán náisiúnta na Mongóile | ||||
| Mana | «Go Nomadic, Experience Mongolia» | ||||
| Ainmnithe in ómós | Mógail | ||||
| Suíomh | |||||
| |||||
| Príomhchathair | Ulánbátar | ||||
| Daonra | |||||
| Iomlán | 3,409,939 (2021) | ||||
| • Dlús | 2.18 hab./km² | ||||
| Teanga oifigiúil | an Mhongóilis | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Cuid de | An Áise Thoir | ||||
| Achar dromchla | 1,564,116 km² | ||||
| Airde | 1,528 m | ||||
| Pointe is airde | Hüiten Peak (en)  (4,374 m) | ||||
| Pointe is ísle | Hoh Nuur (en) (560 m) | ||||
| Ar theorainn le | |||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Leanann sé/sí | Imperial China (en) | ||||
| Cruthú | 1911 12 Feabhra 1992: (Constitution of Mongolia (en) ) | ||||
| Saoire phoiblí | |||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| Córas rialtais | córas parlaiminteach | ||||
| Comhlacht feidhmiúcháin | Rialtas na Mongóile | ||||
| Comhlacht reachtach | State Great Khural (en) | ||||
| • President of Mongolia (en) | Tsakhiagiin Elbegdorj (2009–2017) | ||||
| • Príomh-Aire na Mongóile | Oyunerdene Luvsannamsrai (2021–) | ||||
| Eacnamaíocht | |||||
| OTI ainmniúil | 15,286,441,740 $ (2021) | ||||
| Airgeadra | Tögrög | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Lonnaithe i gcrios ama | UTC+08:00 Asia/Hovd (en) (a Bayan-Ölgii, Uvs Province (en) , Khovd Province (en) , Zavkhan Province (en) , Govi-Altai Province (en) )Asia/Ulaanbaatar (en) (a Khövsgöl, Bulgan, Arkhangai, Khentii Province (en) , Töv Province (en) , Bayankhongor (en) , Övörkhangai, Dundgovi, Dornogovi Province (en) , Ömnögovi Province (en) )Asia/Choibalsan (en) (a Dornod, Sükhbaatar Province (en) ) | ||||
| Fearann Idirlín barrleibhéil | .mn | ||||
| Glaochód | +976 | ||||
| Uimhir theileafóin éigeandála | 101, 102, 103 agus 105 | ||||
| Cód tíre | MN | ||||
.svg)
Teangacha
Is í an Mhongóilis an teanga oifigiúil, agus labhraíonn timpeall 95% den phobal í. Tá canúintí ar nós an Oirat (san iarthar) agus Buryat (sa tuaisceart) le cloisteáil ann freisin. Cé nach meastar go bhfuil an Mhongóil mar chuid den Turcastáin, tá roinnt daoine ann a labhraíonn an Chasaicis agus Tuvan, dhá theanga Thuirciceacha. Is é in iarthar na tíre, i ngar don teorainn, is mó a chloisfeá na teangacha sin.
Is í an Rúisis an teanga iasachta is mó a fhoghlaimítear sa Mhongóil, agus an Béarla ina dhiaidh sin. Tá an t-éileamh ar Shínis agus ar Chóiréis de shíor ag dul i méid, ar mhaithe le forbairt sa chumarsáid idir na tíortha sin, is eisimirce go háirithe. Oibríonn na deich mílte Mongólach sa Chóiré Theas.
Córas Scríbhneoireachta
Úsáidtear an Aibítir Choireallach chun an teanga a scríobh den chuid is mó sa lá atá inniu ann. Bhí sé ar intinn ar an rialtas an tseanaibítir Mhongólach a athbhunú sa tír i 1994, ach níor éirigh leis ina iomláine; feictear í in úsáid go hiondúil mar scríbhneoireacht mhaisiúil sa lá atá inniu ann. Tá na hiarrachtaí siúd fós ar siúl, áfach, agus tá béim á cur uirthi sa gcóras oideachais go háirithe.
Cúigí
Tagairtí
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article An Mhongóil, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.