De Trojaanske Oarloch is in wichtich foarfal út de Grykske mytology.
In grut tal fan de mytologyske ferhalen hawwe op ien of oare wize mei dy oarloch út te stean. It boek fan Homerus de Ilias (Ἴλιον = Troaje) is in epos, dat in episoade út it lêste jier fan de tsien jier duorjende oarloch tsjin Troaje beskriuwt. In gearwurking fan Griken, troch Homerus Agajers neamd, soe ûnder lieding fan kening Agamemnon Troaje beleger hawwe en ynnommen. De Trojanen neamt er Dardanoi (Δάρδανοι).
Neffens de myte ûntstie de oarloch as gefolch fan in twist tusken de goadinnen Hera, Atene en Afrodite, neidat de goadin fan de twist, Eris, harren in gouden appel foarhâlde wa't de skjinste kreaste wie. De oergod Seus stjoerde de froulju nei de Trojaanske keningssoan Paris, dy't oerdielde dat Afrodite de kreaste wie. Yn ruil dêrfoar lit Afrodite de kreaze Helena, de frou fan de Spartaanske kening Menelaos, fereale wurde op Paris. Neidat Paris Helena meinommen hie nei Troaje, loeken alle Griken mei-ïnoar ten stride tsjin Troaje. Nei in striid dy't tsien jierren oanhâlde wurdt de oarloch troch de Trojanen ferlern fan de Griken troch de list mei it hynder fan Troaje. Skattingen oer it tal manlju en skippen dy't oan de oarloch meidien hawwe rinne bot útien. Op grûn fan wat Homerus skriuwt komt de histoarikus Barry Strauss bygelyks ta de oertsjûging dat op syn minst 100.000 manlju oan eltse side meistriden hawwe, en dat der 1186 Grykske skippen by de striid belutsen wiene.
Hoewol't it meastepart fan de âlde Griken de (mytyske) ûntfiering fan Helena as oanlieding beskôge fan de Trojaanske Oarloch (dy't yn de 13e of 12e iuw foar Kristus west hawwe soe), wurdt troch hjoeddeiske histoarisy oannomd dat dy fanwegen ekonomyske belangen hâlden waard. De snuorje tusken 1194 f.Kr. en 1184 f.Kr. jildt op it heden as meast wierskynlike datum foar de Trojaanske Oarloch, omdat archeologyske fynsten útwiisd hawwe dat om dy tiid hinne de kultueren fan Kreta,de Myceenske beskaving op it Grykske fêstelân en Anatoalje einigen.
De Trojaanske Oarloch hat ûnderwurp west fan inkele wurken út de literatuer, dêr't it epos Ilias fan de skriuwer Homerus fierwei hinne de ferneamdste fan is. Ien fan de haadpersoanen út de Ilias Odysseus (of Ulysses) komt ek foar yn in oar epos fan Homerus, de Odyssee.
De oarloch hat ek ûnderwurp west fan oare klassike wurken, dy't allegear fan jongere datum binne as it wurk fan Homerus. In foarbyld dêrfan is Aeneis fan de Romeinske dichter Fergilius.
Bekende masterwurken út de Ingelske literatuer dêr't de Trojaanske Oarloch in rol yn spilet binne Troilus and Criseyde fan Geoffrey Chaucer en Troilus and Cressida fan William Shakespeare.
Sûnt de Renêssânse oant yn de 19e iuw hat de Trojaanske Oarloch in boarne foar ynspiraasje west: yn it Dútsk klassisisme en lang-om-let it klassisisme en it neoklassisisme.
This article uses material from the Wikipedia Frysk article Trojaanske Oarloch, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ynhâld is beskikber ûnder CC BY-SA 4.0, at net oars neamd wurdt. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Frysk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.