Panpa: Argentina, Uruguay eta Brasil arteko eskualde naturala

Panpa (ketxuaz: pampa, «ordokia») Hego Amerikako ordoki zabala da, 750.000 kilometro koadroko eremua hartzen duena Argentinako erdi-ekialdean, Uruguaiko zati handienean, eta Brasilgo Hegoaldeko Rio Granden.

Panpa: Izena, Kokapena, Azpi-eskualdeak
Panparen kokapena Hego Amerikan.

Izena

Espainiarrek XVI. mendean eskualdera Andeetatik behera heldu zirenean, ordokiari pampa izena eman zioten. Pampa edo bamba ketxuaz «ordoki» esan nahi duelako edo, hobeto esanda «mendien arteko ordokia». Bertako biztanleei, metonimiaz, izen bera jarri zieten.

Kokapena

Panpa: Izena, Kokapena, Azpi-eskualdeak 
Panpako zabaldia La Pampako probintzian

Azpi-eskualdeak

Historia

Panpa: Izena, Kokapena, Azpi-eskualdeak 
Panpa, Junin, Buenos Airesko probintzia

XVI. mendearen lehenengo erdialdean iritsi ziren espainiarrak lurralde honetara. Tribu nomadak bizi ziren han eta ehizean jarduten zuten, nagusiki. Kitxuak, antigoiak, pehueltxeak, manzaneroak eta tehueltxeak ziren talderik garrantzitsuenak. Sebastian Cabotoren espediziokoak ziren Pampa esploratzen hasi ziren lehenengo konkistatzaileak, Francisco Cesarren agindupean (1528). 1536. urtean, lehenengo abereak eraman zituzten Pedro de Mendozak eta bere gizonek, eta ondoren zabaldi osora hedatu zen abere hazkuntza.

XVI. mendearen bukaeran osorik esploratu zuen Pampa Hernando Arias de Saavedrak. Espainiarren eta bertakoen arteko harremanen ondorioz, abere hazkuntzari ekin zioten hauek eta gautxo izeneko abeltzainak sortu ziren. Halere, Pampako lurraldeko alde handi bat ezin izan zuen gobernuak menderatu, ez espainiarrak eta ez argentinarrak, XIX. mendearen bigarren erdialdea arte.

Lurralde honek nekazaritzarako eskaintzen zituen aukerak zirela eta, beren burujabetasuna mantentzen zuten indiar herriak menderatzeko helburua zuen lehenengo espedizioa (José Félix Aldaoren agindupean) antolatu zuten Mendozako eta Buenos Airesko gobernuek. Juan Manuel de Rosasen diktadura garaian (1835-1852 urteetan) bete zen helburu hori, gehienbat. 1839. urtean Ramírez eta Ramos jeneralek rankel indiar herria garaitu ondoren, indiar guztiak menderatuak izan ziren. 1879. urtean Argentinako gobernuaren eskuetara igaro zen Pampa.

Ekonomia

Nekazaritza (garia, artoa, luzerna, olioa, patata, fruituak) eta abere hazkuntza (ardi-azienda, behi-azienda) dira ekonomia jarduera nagusiak. Laboreak eta haragia esportatzen ditu, eta itsasbide eta burdinbide sare garrantzitsuak ditu.

Erreferentziak

Kanpo estekak

Tags:

Panpa IzenaPanpa KokapenaPanpa Azpi-eskualdeakPanpa HistoriaPanpa EkonomiaPanpa ErreferentziakPanpa Kanpo estekakPanpaArgentinaBrasilHego AmerikaHegoaldeko Rio GrandeKetxuaOrdokiUruguai

🔥 Trending searches on Wiki Euskara:

Manuel LarramendiChaturbateAlienazio (marxismoa)EuropaJarrera (psikologia)EuskalkiCobweb (2023ko estatubatuar filma)2024Kingpin (Marvel Comics)2001eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeakUbideKlarinetePornhubEdurne PasabanAnariGau polarBoiseLehoiBenito LertxundiIlargi-harriaIratiEkain (leizea)ForuSexu-organoLurraLurraren egituraDiglosiaApirilaren 24OperaAzkuna ZentroaHondartzaJohannes GutenbergJohn Fitzgerald KennedyAutonomia erkidegoDeba (ibaia)GetxoEskinosoXerxes I.aFitxategien Transferentziarako ProtokoloaGoienaOleg Petrovitx TxuzhdaWazemank (telebista saioa)Begoña Muruaga LacaGalaxiaGoalballArt NouveauBrendan GleesonBlogTxistu (musika tresna)Eusko GudarosteaJurgi KapadoziakoaEusko AlkartasunaMartiriAtenasko agoraHans Christian AndersenKoartzatxo txikiHaaretzIzaro Andres ZelaietaIgor OyonoArdi latxEpelde eta LarrañagaHammurabiren KodeaMiguel de CervantesPadura🡆 More