Αρχιπέλαγος
Ο όρος αρχιπέλαγος, στη γεωγραφία, χαρακτηρίζει γεωλογικό σχηματισμό αποτελούμενο από μια αλυσίδα ή ανεπτυγμένη συστάδα νησιών.
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
,_in_Arcipelago,_by_Marco_Boschini,_Venice_1658.jpg)
Αρχιπελάγη απαντώνται συνήθως στην ανοιχτή θάλασσα, αν και σε μερικές περιπτώσεις γειτνιάζουν με μεγάλους όγκους ξηράς. Τα αρχιπελάγη είναι συχνά ηφαιστειογενή, σχηματισμένα κατά μήκος ωκεάνιων ρηγμάτων ή σε περιοχές με ενεργή ηφαιστειακή δραστηριότητα, εντούτοις στη διαδικασία σχηματισμού τους εμπλέκονται και άλλες γεωλογικές διεργασίες όπως η απόθεση, η αποσάθρωση και η ανύψωση του εδάφους.
Στην Ελλάδα αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως όρος στρατιωτικής διοικητικής ορολογίας (φιλολογίας) π.χ. «Γενική Διοίκηση Αρχιπελάγους», «Μεραρχία Αρχιπελάγους» κλπ.
Ετυμολογία
Ο όρος «arcipelago» προέρχεται από τις Ελληνικές λέξεις «άρχων» (αρχηγός / πρώτος) και «πέλαγος» (θάλασσα). Αρχικά η ονομασία αφορούσε το Αιγαίο Πέλαγος. Ήταν η μεσαιωνική του ονομασία και αναφέρεται με αυτή σε όλους τους χάρτες που διασώζονται από την εποχή. Αργότερα προσδιορίστηκαν με αυτόν τον όρο τα νησιά του Αιγαίου σαν ενότητα.
Όταν ανακαλύφθηκαν οι μεγάλες συστάδες νησιών και νησίδων στον Ειρηνικό Ωκεανό, υπήρξε ανάγκη να προσδιορίζονται επιμέρους θάλασσες με καταφανή την ύπαρξη συστάδων νησίδων. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιήθηκε ο έτοιμος αυτός όρος. Έτσι σε μία θάλασσα (μεγάλης έκτασης) μπορεί να περιλαμβάνονται επιμέρους αρχιπελάγη.
Λογοτεχνία
Ο όρος χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά στο αυτοβιογραφικό χρονικό «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» του Αλεξάντρ Σολζενίτσιν.
Κυριότερα αρχιπελάγη
Βρετανικά Νησιά
Καραϊβική
- Αντίλλες
- Αρχιπέλαγος Λουκάγιαν
- Κέιμαν Νήσοι
Μακαρονησία
Μελανησία
- Αρχιπέλαγος Λουισιάντε
- Αρχιπέλαγος του Βίσμαρκ
- Βανουάτου (πρώην Νέες Εβρίδες)
- Νέα Καληδονία
- Νήσοι Σολομώντα
- Φίτζι
- D'Entrecasteaux Islands
Μεσόγειος Θάλασσα
- Αιγαίο
- Αιγάδες Νήσοι (ή Αιγούσες Νήσοι)
- Αιολίδες Νήσοι
- Αρχιπέλαγος Λα Μανταλένα
- Αρχιπέλαγος Σούλτσις
- Βαλεαρίδες Νήσοι
- Ελαφίτι
- Επτάνησα
- Κορνάτι
- Μάλτα
- Πελάγους Νήσοι (ή Πελάγιοι Νήσοι)
- Ποντίνε Νησιά
- Τοσκανικό Αρχιπέλαγος
- Τρεμίτι Νησιά (ή Διομήδεες)
- Φλεγραία Νησιά (ή Πιθηκούσσες)
- Λιμνοθάλασσα της Βενετίας
Μικρονησία
- Μαριάνες Νήσοι
- Νησιά Γκίλμπερτ
- Νησιά Γραμμής Ισημερινού
- Νησιά Φοίνικα
- Νήσοι Μάρσαλ
- Παλάου
- Καρολίνες
Πολυνησία
- Γαλλική Πολυνησία
- Νήσοι Κουκ
- Νήσοι Πίτκαιρν
- Ουαλίς και Φουτουνά
- Σαμόα
- Τοκελάου
- Τόνγκα
- Τουβαλού
- Χαβάη
Άλλα αρχιπελάγη
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
This article uses material from the Wikipedia Ελληνικά article Αρχιπέλαγος, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Το περιεχόμενο είναι διαθέσιμο υπό CC BY-SA 4.0 εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ελληνικά (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.