Ουαλίς Και Φουτουνά

Οι νήσοι Ουαλίς και Φουτουνά (γαλλικά: Wallis et Futuna‎‎) είναι μία συστάδα από τρία νησιά, το Ουώλλις, το Φουτούνα και το Αλόφι. Βρίσκονται δυτικά των νήσων Σαμόα και βορειοανατολικά του Φίτζι. Τα νησιά καλύπτουν συνολική έκταση 142 τ.χλμ. και έχουν πληθυσμό 11.558 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2018.

Ουαλίς και Φουτουνά Territoire des îles Wallis et Futuna
Σημαία Εθνόσημο
Πρωτεύουσα	Μάτα Ούτου 13°17′S 176°11′W / 13.283°S 176.183°W / -13.283; -176.183
Επίσημες γλώσσες	Γαλλικά
	Εμανουέλ Μακρόν (εκπροσωπείται από τον ανώτατο διοικητή Μπλεζ Γκουρτέ)
Έκταση  • Σύνολο  • % Νερό	142,2 km2 (216η) αμελητέο
Πληθυσμός  • Απογραφή 2018   • Πυκνότητα	11.558 (231η)  81,4 κατ./km2 (134η)
Νόμισμα	Φράγκο CFP (XPF)
Ζώνη ώρας	(UTC UTC +12)
ISO 3166-1	WF
Internet TLD	.wf
Κωδικός κλήσης	+681

Τα νησιά ανήκουν στη Γαλλία από το 1961. Από το 2003 αποτελούν εδαφική επικράτεια (collectivité d'outre-mer, ή COM). Από το 1961 έως το 2003 ήταν υπερπόντιο έδαφος της Γαλλίας (territoire d'outre-mer ή TOM).

Ανακαλύφθηκαν από τους Ολλανδούς και τους Άγγλους τον 17ο και 18ο αιώνα αλλά οι πρώτοι Ευρωπαίοι που πήγαν στα νησιά ήταν οι Γάλλοι το 1837. Ουώλλις ονομάστηκαν από τον εξερευνητή Σάμιουελ Ουώλλις.

Το 1842 ζήτησαν τη βοήθεια της Γαλλίας μετά από εξέγερση από μερικούς κατοίκους του νησιού. Το 1887 η βασίλισσα του Ουώλλις υπέγραψε συνθήκη ότι είναι Γαλλικό προτεκτοράτο. Το ίδιο έκαναν και οι βασιλείς των νήσων Φουτούνα και Αλόφι ένα χρόνο μετά. Οι νήσοι τέθηκαν στην εξουσία της Γαλλικής αποικίας της Νέας Καληδονίας.

Οι κάτοικοι του νησιού ψήφισαν το 1961 ότι θέλουν να βρίσκονται κάτω από τη Γαλλική εξουσία, κάτι το οποίο και έγινε.

Ουώλλις

Τα νησιά έχουν τρεις συνολικά παραδοσιακούς Βασιλείς. Ο Βασιλιάς (από το 1959) του Ουώλλις (τοπικά: Ουβέα), Τομάζι Κουλιμοετόκε Β΄, πέθανε το 2007 και στις 25 Ιουλίου 2008 στέφθηκε ο διάδοχός του, Καπιλιέλε Φαουπάλα. Πρωθυπουργός του Ουώλλις (τίτλος kivalu) έγινε ο Ακουσιτίνο Μανακοφάιβα (Akusitino Manakofaiva) στις 19 Ιανουαρίου 2014. Μετά την απόλυση του πρωθυπουργού από τον βασιλιά, ο Φαουπάλα ανατράπηκε από παραδοσιακούς φυλάρχους και πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου 2014. Από το 2014 έως το 2016 κυβέρνησε συμβούλιο υπουργών και στις 16 Απριλίου 2016 έγινε βασιλιάς ο Φελίσε Τομινίκο Χαλαγκάχου με πρωθυπουργό (Kalae Kivalu, αλλιώς Mukoi) τον Σετεφάνο Χανίσι. Την επομένη, ο Παταλιόνε Κανιμόα αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς (σε αντιπολίτευση), όρισε πρωθυπουργό τον Μικαέλε Χαλαγκάχου και αναγνωρίστηκε από τον ανώτατο διοικητή στις 3 Ιουνίου 2016. Πρωθυπουργός από το 2008 είναι ο Ατόνιο Τουισέκα.

Φουτούνα

Η Φουτούνα έχει δύο Βασιλείς: ο Tuisigave, για το Βασίλειο του Σιγκάβε (Sigave) και ο Tuigaifo, για το βασίλειο του Άλο (Alo ή Tu`a). Από γαλλικής διοίκησης, υπονομάρχης (Délégué du Préfet) είναι ο Φρανσουά Λεγκρό (από τις 29 Ιανουαρίου 2016).

Στις 3 Ιουλίου 2010 στέφθηκε νέος Βασιλιάς του Σιγκάβε ο Πολικαλέπο Κολιβάι, ο οποίος παρέμεινε έως τις 24 Οκτωβρίου 2014. Στις 5 Μαρτίου 2016 ο Εουφένιο Τακάλα έγινε βασιλιάς. Από τις 30 Ιανουαρίου 2019 πρωθυπουργός (Kaifakaulu) είναι ο Εμιλιάνο Κελεταόνα.

Στις 6 Νοεμβρίου 2008 στέφθηκε νέος Βασιλιάς του Άλο (Tuigaifo) ο Πετέλο Βικένα, ηλικίας 65 ετών, στη θέση του καθαιρεθέντος προκατόχου του, τον Φεβρουάριο του ιδίου χρόνου. Ο Βικένα παραιτήθηκε από τον θρόνο στις 26 Ιανουαρίου 2010 και έως το 2014 ο θρόνος ήταν κενός. Στις 17 Ιανουαρίου 2014 έγινε βασιλιάς ο Πετέλο Σέα και από τις 7 Ιουνίου 2016 έως τις 4 Οκτωβρίου 2018 βασιλιάς ήταν ο Φίλιπο Κατόα. Στις 29 Νοεμβρίου 2018 βασιλιάς έγινε ο Λίνο Λελεϊβάι.

Πρωθυπουργός (Tiafoi) είναι ο Πετέλο Εκένι Βαϊτανάκι από τις 25 Ιανουαρίου 2019.

Αρχηγός Κράτους είναι ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανυέλ Μακρόν. Εκπροσωπείται από τον Ανώτατο Διοικητή (Administrator Superior), τον Μπλεζ Γκουρτέ, που διορίστηκε από τη γαλλική κυβέρνηση και ανέλαβε καθήκοντα στις 21 Αυγούστου 2023. Αρχηγός κυβέρνησης είναι ο Νταβίντ Βερζέ, πρόεδρος της Εδαφικής Συνέλευσης από τις 4 Απριλίου 2017.

2022

Οι πιο πρόσφατες εκλογές διεξήχθησαν στις 20 Μαρτίου 2022.

2007

Οι εκλογές του 2007 για την 20μελή Εδαφική Συνέλευση (εκλογές γίνονται κάθε 5 έτη) διεξήχθησαν την 1η Απριλίου.^[1] Από τις 26 λίστες υποψηφίων που έλαβαν μέρος, 20 κέρδισαν από μία έδρα ο καθένας. Εξελέγησαν τρία νέα μέλη και η συμμετοχή ήταν 71%^[2] Εξαιτίας της κακοκαιρίας καθυστέρησε για μερικές ημέρες η εκλογή του νέου προέδρου της Συνέλευσης.^[3] Στις 11 Απριλίου του 2007 πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Πεσαμίνο Ταπουτάι με 12 ψήφους.^[4]

2012

Εκλογές για Εδαφική Συνέλευση διεξήχθησαν στις 25 Μαρτίου 2012. Ανάμεσα στους ηττημένους των εκλογών ήταν και ο Βικτόρ Μπριάλ, πρώην βουλευτής της Γαλλίας.

Έπειτα από τις εκλογές, για πρώτη φορά εξελέγη πρόεδρος της Συνέλευσης ένας σοσιαλιστής, ο Βετελίνο Νάου, με 11 ψήφους υπέρ έναντι 9 κατά.

2017

Το ΑΕΠ των Ουαλίς και Φουτουνά το 2005 ανέρχονταν σε 188 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Η οικονομία της περιοχής στηρίζεται στη γεωργία. Περίπου το 4% του πληθυσμού απασχολείται στις κυβερνητικές υπηρεσίες.

Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας είναι 11.558 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2018 (72,1% στο νησί Ουώλλις και 27,9% στο νησί Φουτούνα). Οι πιο πολλοί κάτοικοι είναι Πολυνήσιοι, ενώ πολύ λίγοι είναι οι Γάλλοι στο νησί. Μόνο το 10% μιλάει γαλλικά παρόλο που είναι επίσημη γλώσσα καθώς πιο πολλοί μιλάνε πολυνησιακές διαλέκτους. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού το 2014 είναι τα 79,42 χρόνια (76,43 χρόνια για τους άνδρες και 82,55 για τις γυναίκες).

Το 1994 υπήρχαν στα νησιά 1.125 τηλέφωνα, ένας ραδιοφωνικός σταθμός και δυο τηλεοπτικοί σταθμοί. Το νησί Ουώλλις διαθέτει οδούς μήκους περίπου 100 χλμ., από τα οποία μόνο τα 16 χλμ. έχουν ασφαλτοστρωθεί, ενώ το νησί Φουτούνα έχει οδικό δίκτυο μήκους 20 χλμ. (χωρίς ασφαλτόστρωση). Διαθέτει επίσης δύο αεροδρόμια, το ένα με στρωμένο διάδρομο 2.000 μέτρων. Επίσης το Μάτα Ούτου έχει ένα λιμάνι με δύο επιβατικά πλοία και ένα τάνκερ εγγεγραμμένα στο νηολόγιό του.

• Ουαλίς και Φουτουνά στο Curlie