Novele-Zelande
Li Novele-Zelande, ubén lomêye Nouve-Zelande (en inglès New Zealand, e mawori Aotearoa, çou ki vout dire li payis des longowès blankès nûlêyes), c' est on payis di l' Oceyaneye, metou a nonne di l' Ostraleye.
Ses vijhéns sont l' Ostraleye, a 2.000 kilometes å nôr-ouwess, li Nouve Caledonreye eyet les iyes Fidji et Tonga å nôr; å sud i gn a rén disk' a l' Antartike.
| Novele-Zelande | |
 |  |
|---|---|
| Imne nåcionå: God Defend New Zealand | |
 | |
| Mwaisse-veye | Wellington |
| Lingaedje oficir | Mawori, Inglès |
| Sitindêye • totåle | 268 021 km² |
| Populåcion • totåle | 5,118,700 dimorants 19.1 djins/km² |
| Dislaxhaedje | 13 decimbe 1986 |
| Tchîf d' estat | Charles III |
| Prumî minisse | Christopher Luxon |
| Manoye | dollar néo-zélandais |
| Coisse d' eure | UTC+13:00, UTC+12:00 |
| Preficse telefonike | +64 |
| Dominne internete | .nz |
 I gn a so les cmons Wiki des imådjes ou fitchîs son a vey avou Novele-Zelande | |
Etimolodjeye
Li Novele-Zelande, ça vôdreut dire : el novea teritwere del Zelande, k' est ene province neyerlandesse.
Djeyografeye
Li payis est fwait di sacwantes iyes, mins copurade les deus pus grosses, l' Iye Sud eyet l' Iye Nôr (k' i gn a-st on ovrant volcan, li mont Ruapehu); des montinnes di disk' a 3.754 metes hôt si trovèt so les iyes. Li payis si stind so dipus di 1.600 km so èn aessi Nôr / Nôr-Ouwess. Li climat est sovint doûs, avou des timperateures ki vont di 0 °C a 30 °C.
Cåze di s' retrôclaedje å fén mitan do Pacifike nonnrece, li Nouve Zelande a diswalpé èn ecosistinme pår unike; divant l' arivêye des Polinezyiens, i n' aveut nole biesse-ås-tetes a pårt ki troes sôres di tchawe-soris. Les bouyes normålmint fwaites påzès biesses-ås-tetes estént fwaites pa des oujheas, inte di zels li kiwi eyet li mowa (k' a disparexhou).
Istwere
Li teritwere del Novele-Zelande ni s' a peuplé fok lanawaire. Les prumîs colons polinezyins arivît inte 500 eyet 1300 di noste ere, et fé askepyî li tuzance mawori. Li prumî côp k' èn Uropeyin a veyou les iyes, ça a stî e 1642. Mins nerén, ele ni fourît esplorêyes k' a pårti di 1769 pa James Cook poy colnijheye pås Inglès. Li Novele-Zelande s' a dislaxhî li 26 di setimbe 1907.
This article uses material from the Wikipedia Walon article Novele-Zelande, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Li contnou est dzo l' licince CC BY-SA 4.0 a moens k' ça soeye dit ôtrumint. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Walon (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.