ئۆزۆن
ئۆزۆن گازێکی رە‌نگ شینە پێک دێت لە سێ گە‌ردیلە‌ی ئؤکسجین، شێوگە کیمیاییە‌کە‌ی(O3)یە.
ئەم وتارە پێویستی بە بەستەرە بۆ وتارەکانی تر بۆ یارمەتیدانی ڕێکخستنی ئینسایکڵۆپیدیا. (نیسان ٢٠١٧) (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت) |
چینی ئۆزۆن
چینێکی سروشتیە دە‌وری گۆی زە‌وی داوە دە‌کە‌وێتە ناو چینی ستراتوسفیر پە‌یدا دە‌بێ لە کارلێکی نێوان گە‌ریلە‌ی ئؤکسجینی لە گە‌لَ گە‌ردی ئۆکسجین. ئۆزۆن بۆماوە‌یە‌کی زۆر نامێنێتە‌وە شیدە‌بێتە‌وە بە ھۆی کارلێکی لەگەڵ تیشکی سە‌روی بنە‌وشە‌یی دە‌گۆرێ بۆ گە‌ردی ئۆکسجین. وە بە زنجیرە گؤرانکاریە‌ک دوبارە دە گۆڕێتە‌وە بؤ گازی ئۆزۆن. سودەکانی گازی ئۆزۆن لە بەرەبەیاناندا ئەو گازە هەیە و سودێکی زۆری هەیە بۆ چالاك بوونی مرۆڤ لە ڕۆژەکەیدا
جۆرەکانی ئۆزۆن
ئۆزۆنی چینی سەرەوە
گازی ئۆزۆنە کە لە چینە بە‌رزە‌کان بە‌رگە ھە‌وا دروست دە‌بێت پاریَزگاری لە ھاتنە ناوە وە‌یتیشکە زیان بە‌خشە‌کان دە‌کات کە لە خۆرە‌وە دە‌گە‌نە سە‌ر زە‌وی وە‌ک تیشکی سە‌رووی بنە‌وشە‌یی، ئە‌گە‌ر ئەو چینە نە‌بوایە ئە‌وا رێژە‌ی زۆر لە تیشکی (UV) دە‌ھاتە‌سە‌ر زە‌وی زیانی بۆ رووە‌ک، گیانە‌وە‌ران وە مرۆڤ ھە‌بوو
ئۆزۆنی چینی خوارەوە
ئەو ئۆزۆنە‌یە کە لە چینی خوارە‌وە‌ی بە‌رگە ھە‌وا دروست دە‌بێ بە ھۆی پیس بوونی ژینگە کە بە ھۆکارە‌کانی سرواشتی وە‌ک (گرکانە‌کان، سوتانی دارستانە‌کان...) وە ھۆکاری مرۆیی وە‌ک (دوکە‌لی کارگە‌کان، ئوتومبێل کە گازی NO وە CO تێدایە، ماددە‌ی کیمیاییە‌کان) لەگەڵ ئەو برە کە‌مە‌ی (UV) کە لە خۆرە‌وە دێ کارلێک دە‌کە‌ن. کاریگە‌ری خراپ بۆ رووە‌ک، گیانە‌وە‌ران، مرۆڤ پیدادە‌کە‌ن. زیانە‌کانی وە‌ک ترشە باران وە پە‌نگ خواردنی گە‌رمی لێ پیدادە‌بێ.
ئەمانەش ببینە
سەرچاوەکان
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئۆزۆن تێدایە. |
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article ئۆزۆن, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.