Помнік гісторыі і абарончай архітэктуры | |
Віцебскія замкі | |
Віцебскія замкі, 1664 г. | |
Краіна | Беларусь |
Места | Віцебск |
Каардынаты | 55°11′38″ пн. ш. 30°12′10″ у. д. / 55.19389° пн. ш. 30.20278° у. д. 30°12′10″ у. д. / 55.19389° пн. ш. 30.20278° у. д. |
Віцебскія замкі | |
Віцебскія замкі на Вікісховішчы |
Віцебскія замкі — помнік гісторыі і абарончай архітэктуры ў Віцебску. Складаліся з Горнага, Ніжняга і Ўзгорскага замкаў. Існавалі ў XIV—XVIII стагодзьдзях.
Паводле паданьня зь Віцебскага летапісу, у 974 годзе княгіня кіеўская Вольга заснавала першы драўляны замак (горад) пры ўтоку Віцьбы ў Дзьвіну.
Па далучэньні Віцебску да Вялікага Княства Літоўскага ў XIV ст. вялікі князь Альгерд узьвёў мураваныя фартыфікацыі вакол Горнага і Ніжняга замкаў. Адно з найзначнейшых выпрабаваньняў Віцебскіх замкаў адбылося ў 1393 годзе пры аблозе вялікім князем Вітаўтам, калі ўпершыню ў Вялікім Княстве Літоўскім былі ўжытыя гарматы. У 1396 годзе Вітаўт ізноў мусіў браць штурмам фартыфікацыі места. У спробе здабыць вялікакняскі тытул Віцебск двойчы ў 1435 і 1437 гадох браў у аблогу Міхал Жыгімонтавіч. Тройчы ў 1516, 1519, 1568 гадох яго беспасьпяхова штурмавалі маскоўскія захопнікі.
У 1614 годзе адбыўся вялікі пажар, у выніку якога большая драўляная частка Ніжняга і Горнага замкаў ушчэнт згарэла. У вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай (1654—1667) Віцебскія замкі пратрымаліся даўжэй за іншыя вялікалітоўскія фартыфікацыі: іхныя абаронцы здаліся 22 лістапада 1654 году па ўпартай 14-тыднёвай аблозе. Захапіўшы замкі, маскоўцы спрабавалі іх падрамантаваць, аднак стары мураваны замак Альгерда так і не аднаўляўся: замест мураваных сьценаў і вежаў ставілі драўляныя зрубы.
За часамі Вялікай Паўночнай вайны (1700—1721) 28 верасьня 1708 году на загад маскоўскага гаспадара Пятра I, а пазьней у 1752 годзе ізноў жа праз расейцаў драўляныя замкі былі спаленыя, па чым іх закінулі і больш не аднаўлялі.
Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Віцебск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, рэшткі фартыфікацыяў зруйнавалі, а тэрыторыі замкаў паступова забудавалі.
У 1970 годзе на тэрыторыі Віцебскіх замкаў прайшлі археалягічныя дасьледаваньні (кіраўнік — Міхась Ткачоў).
У 2007 годзе тут збудавалі рэпліку Духаўскага кругліка, дзе разьмясьціўся музэй.
Для Альгерда Віцебск меў выняткова вялікае значэньне ў правядзеньні актыўнай усходняй палітыкі (ваенных паходаў на Маскву), таму ня дзіўна што вялікі князь загадаў збудаваць на месцы драўлянага старога гроду комплекс магутных мураваных фартыфікацыяў, які складаўся з Горнага і Ніжняга замкаў.
Горны замак меў пяць абарончых вежаў, лінія ягонай абароны дасягала 392 сажань (800 мэтраў), тым часам сьцяна Ніжняга замка дасягала 585 ½ сажань (1256 мэтраў) і ўмацоўвалася 13 вежамі.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Віцебскія замкі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.