Базон Гігса: элемэнтарная часьцінка

Паводле будовы, гігсаўскі базон зьяўляецца скалярнай часьцінкай, гэта значыць валодае нулявым сьпінам. Пастуляваны Пітэрам Гігсам у ягоных фундамэнтальных артыкулах, якія выйшлі ў 1964 годзе. У рамках стандартнай мадэлі адказвае за масу элемэнтарных часьцінак.

Базон Гігса першапачаткова быў прадказаны ў тэорыі, і пасьля некалькіх дзясяткаў гадоў пошуку 4 ліпеня 2012 году прадстаўнікі ЦЭРН заявілі, што кожны з двух асноўных дэтэктараў БАК назіраў новую часьцінку з масай каля 125—126 ГэВ. Ёсьць важкія падставы лічыць, што гэтая часьцінка і ёсьць базонам Гігса.

У тэорыі, пры мінімальнай рэалізацыі гігсаўскага мэханізму павінен узьнікаць адзін нэўтральны гігсаўскі базон (у навуковых працах такую часьцінку называюць SM Higgs); у пашыраных мадэлях спантаннага парушэньня сымэтрыі можа ўзьнікнуць некалькі гігсаўскіх базонаў рознай масы, у тым ліку і зараджаныя.

Аднак існуюць мадэлі, якія не патрабуюць увядзеньня базона Гігса для тлумачэньня мас назіраных часьцінак Стандартнай мадэлі, гэтак званыя бязгігсаўскія мадэлі. Адмоўны вынік пошукаў базона Гігса паслужыў бы ўскосным аргумэнтам на карысьць падобных мадэлей.

• «Без бозона Хиггса все частицы не имели бы массы». Інтэрвію зь фізыкам Валерыем Рубаковым.  (рас.)
• Gordon Fraser. Season of Higgs and melodrama CERN Courier Vol.41, № 2, pp.24-26 (March 2001)
• Higgs physics at the LHC (анг.)
• ЦЭРН пра Базон Гігса (анг.)
• BBC Horizon пра Базон Гігса

Гэта — накід артыкула па фізыцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.