Strykkwartet

Dit word ook gebruik om te verwys na 'n musiekstuk wat deur so 'n groep uitgevoer word. Die strykkwartet is een van die mees prominente kamermusiekensembles in klassieke musiek. Die meeste van die groot komponiste het vanaf die middel tot die laat 18de eeu bladmusiek vir strykkwartette gekomponeer.

Die strykkwartet is in die 1750s deur die Oostenrykse komponis Joseph Haydn ontwikkel en word sedertdien beskou as 'n gesogte musiekvorm. Dit is een van die moeilikste musiekvorms om te komponeer, en daar word gesê dat 'n komponis se ware musikale vermoë bepaal kan word deur hoe goed hy of sy musiek vir 'n strykkwartet kan skryf.

Komponiste soos Wolfgang Amadeus Mozart, Ludwig van Beethoven en Franz Schubert het almal 'n aantal strykkwartette gekomponeert en dié musiekvorm het in die klassieke era floreer. Dit was minder gewild later in die 19de eeu, deels as gevolg van komponiste soos Franz Liszt, Richard Wagner en Richard Strauss, wat wegbeweeg het van klassieke vorms, maar dit word herleef in die 20ste eeu deur onder andere die Tweede Weense Skool, Béla Bartók, Dmitri Sjostakowitsj en Elliott Carter. In die 21ste eeu is dit steeds 'n belangrike en verfynde musiekvorm.

Die standaardstruktuur van 'n strykkwartet is vier bewegings, met die eerste beweging in sonatevorm, allegro, in die toniese sleutel; tweede beweging is 'n stadige beweging, in 'n verwante toonsoort; die derde beweging is 'n menuet en trio, in die toniese sleutel; en die vierde beweging is dikwels in rondovorm of sonate-rondovorm, in die toniese sleutel.

Sommige strykkwartette speel vir jare lank saam, en word dikwels genoem na die eerste violis (bv. die Takacs-kwartet), 'n komponis (bv. die Borodin-kwartet) of 'n plek (bv. die Budapest-kwartet).

• Haydn Strykkwartet No. 62, Op. 76 No. 3 "Keiser" (2de beweging) Veridis Kwartet (Lewendige uitvoering) op YouTube.
• Schubert: Strykkwartet No. 14 Die Dood en die Meisie op YouTube.
• Creep deur Radiohead strykkwartet-weergawe op YouTube.
• Soweto Strykkwartet by die Vonk Musiekpryse in 2007 op YouTube.
• Lewendige uitvoering deur die Dallas Elektriese Strykkwartet by North Park Mall op YouTube.
• Rolling In The Deep - Vitamin Strykkwartet - Lewendig by Troubadour op YouTube.
• Hallelujah - Leonard Cohen/Jeff Buckley - Stringspace - cover op YouTube.

• Finscher, Ludwig: Joseph Haydn und seine Zeit (Laaber, Germany: Laaber, 2000).
• Griesinger, Georg August: Biographical Notes Concerning Joseph Haydn (Leipzig: Breitkopf & Härtel, 1810/1963). Engelse vertaling deur Vernon Gotwals, in Haydn: Two Contemporary Portraits.
• Griffiths, Paul: The String Quartet: A History (New York: Thames and Hudson, 1983); ISBN 0-500-01311-X.
• Griffiths, Paul (1985). The String Quartet: A History (?second uitg.). Thames and Hudson. ISBN 0-500-27383-9. .
• Griffiths, Paul: "String Quartet", in: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, edited by Stanley Sadie and John Tyrrell (London: Macmillan Publishers, 2001).
• Rosen, Charles: The Classical Style: Haydn, Mozart, Beethoven (London: Faber & Faber, 1971); ISBN 0-571-10234-4 (sagteband), ISBN 0-571-09118-0 (hardeband).
• Steinhardt, Arnold: Indivisible by Four (Farrar, Straus Giroux, 1998); ISBN 0-374-52700-8.
• Webster, James & Feder, Georg: "Joseph Haydn", artikel in: The New Grove Dictionary of Music and Musicians (London & New York: Macmillan, 2001). Gepubliseer as 'n boek: The New Grove Haydn (New York: Macmillan 2002, ISBN 0-19-516904-2).
• Wyn Jones, David: "The Origins of the Quartet", in Robin Stowell (ed.): The Cambridge Companion to the String Quartet (Cambridge: Cambridge University Press, 2003); ISBN 0-521-00042-4.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wiki vertaal.