Lys Van Joernaliste Wat In Rusland Vermoor Is: Wiki lysartikel

Terwyl internasionale monitors tientalle genoem het wat voor haar vermoor is, het bronne in Rusland self van meer as 200 gepraat.

Die talle sterftes is sedertdien ondersoek en die resultaat verskyn in twee verslae wat in Engels en Russies deur internasionale organisasies gepubliseer is.

In sy verslag van September 2009 herhaal die Komitee om Joernaliste te Beskerm sy gevolgtrekking dat Rusland een van die gevaarlikste lande in die wêreld vir joernaliste is en die land waar die minste van die moorde op hulle opgelos word. The Anatomy of Injustice (Russiese weergawe: Анатомия безнаказанности) noem 17 sterftes onder joernaliste in Rusland sedert 2000. Net in een geval was daar ’n gedeeltelik bevredigende vervolging van die skuldiges.

’n Omvattende ondersoek deur die Internasionale Federasie van Joernaliste (IFJ) na die dood van joernaliste in Rusland is in Junie 2009 gepubliseer. Terselfdertyd het die IFJ ’n aanlyn-databasis geskep waarin meer as 300 sterftes en verdwynings sedert 1993 genoem word. Beide die verslag Partial Justice (Russiese weergawe: Частичное правосудие) en die databasis gebruik inligting wat Rusland se eie mediamonitors, die Glasnost-verdedigingstigting en die Sentrum vir Joernalisme in Uiterste Situasies, oor die laaste 16 jaar ingewin het.

Syfers tussen internasionale monitors wissel, soms aansienlik. Die rede is dat sommige organisasies soos die IFJ en die Internasionale Instituut vir Nuusveiligheid kyk na alle aspekte van veiligheid in joernalistiek, dus ook ongelukke. Sommige organisasies sluit net ongevalle in kruisvuur en op gevaarlike sendings in, asook moorde waarvan hulle seker is van die motief. Verder word die term "joernalis" op verskillende maniere geïnterpreteer – sommige sluit steunpersoneel in, ander nie.

Die meeste joernaliste wat met opset geteiken word weens hul werk, is verslaggewers, korrespondente en redakteurs. In Rusland is ook baie direkteure van nuwe streek-TV- en radiostasies vermoor, maar die meeste van dié moorde is vermoedelik weens botsende sakebelange. In kruisvuur-situasies is veral fotograwe en kameramanne in gevaar. Die IFJ se databasis van sterftes en verdwynings in Rusland dek die hele spektrum van mediaberoepe en elke graad van onsekerheid oor die motief vir die aanvalle. Dit klassifiseer eerstens die manier waarop elke joernalis dood is (moord, ongeluk, kruisvuur, terroriste-aanval of onbevestig) en tweedens die sekerheid, moontlikheid of onwaarskynlikheid dat die persoon se dood met sy werk verband hou.

Sedert die vroeë 1990's hou Rusland se mediamonitors boek van elke gewelddadige of suspisieuse dood. Dis nie altyd maklik om te bepaal of die dood met die persoon se werk te doen het nie omdat wetstoepassing-agentskappe in Rusland toe gesukkel het om by te hou met ’n vlaag moorde, en die aantal onopgeloste moorde op joernaliste het bly styg. In die laaste paar jaar hou die Sentrum vir Joernalisme in Uiterste Situasies al hierdie inligting op sy Memorium-webtuiste. Dit maak dit moontlik om te sien hoe ver ondersoeke na die sterftes gevorder het en hoe dikwels dit gelei het tot ’n verhoor.

Die CPJ noem Rusland "die derde gevaarlikste land in die wêreld vir joernaliste" sedert 1991, met Algerië (1993–1996) eerste en Irak ná die inval in die land tweede.

Die gewelddadige sterftes van joernaliste het in die Boris Jeltsin-era (1991–1999) begin en het voortgeduur onder Wladimir Poetin, die Russiese president van 31 Desember 1999 tot 7 Mei 2008. Toe Dmitri Medwedef president word, het hy gepraat van die nodigheid om ’n einde te maak aan "wettige nihilisme". In die laaste vyf jaar was daar ’n toename in verhore maar teen einde 2009 was daar nog geen groot deurbraak sedert sy inhuldiging in Mei 2008 nie.

Die jaarlikse syfers in die tabel hier bo kom van die IFJ se databasis, waar besonderhede gevind kan word oor elke individu se dood. Die kategorieë "vermis" en "ongelukke" is nie in die tabel ingesluit nie.

Die derde stel getalle is die hofsake oor joernaliste se dood. Sommige sake het tot sewe jaar geneem om in die hof te beland, soos met die dood van Igor Domnikof en Dmitri Cholodof, maar in die meeste sterftes wat lei tot verhore, neem dit gemiddeld 12-24 maande van die sterfte tot die hofuitspraak.

Hier volg ’n lys van joernaliste wat sedert 1992 in Rusland gesterf het. Dit sluit sterftes van alle gewelddadige, voortydige of onbekende oorsake in en kan geverifieer word op die Engelse en Russiese weergawes van die IFJ se databasis.

Die Jeltsin-bewind

1992–1994

1992

• Sergei Bogdanofski, korrespondent van TV Ostankino, in Moskou

1993

• Dmitri Krikorjants, korrespondent vir Express Chronicle, in sy woonstel in Grozni vermoor, 14-15 April

Oktober-gebeure in Moskou

Dood op 3 Oktober, naby Ostankino

1. Rory Peck, ARD Germany-operateur,

2. Ivan Scopan, TF-1 France-operateur,

3. Igor Belozerof, 4th Channel Ostankino

4. Sergei Krasilnikof, redakteur van TV Ostankino

5. Wladimir Drobisjef, tydskrif People and nature

Dood op 4 Oktober, naby Parlementshuis

6. Aleksander Sidelnikof, vryskut-joernalis van Sint Petersburg

7. Aleksander Smirnof, koerant Youth Courier in Josjkar-Ola

• Elena Tkatsjewa, proefleser vir koerant Kuban Courier, dood in Krasnodar op 29 November in bomontploffing in die koerant se gebou
• Marina Iskanderowa, TV-joernalis, vermoor in haar woonstel in Nadim, Desember

1994

Moord (IFJ-databasis)

1. Sergei Doebof, Moskou, kontrakmoord
2. Andrei Aidzerdzis, Chimki, doodgeskiet in kontrakmoord
3. Joeri Soltis, Moskou-streek, doodgeslaan
4. Tatjana Zjoerawljowa, Woronezj-streek, beroof en vermoor saam met
5. Igor Zjoerawljof, haar man, terwyl hulle op die platteland gery het
6. Jelena Rosjtsjina, Iwanowo, in haar woonstel vermoor

1. Dmitri Cholodof, joernalis van die koerant Moskofski Komsomolets, 17 Oktober, toe ’n briewetas in sy kantoor ontplof

Daar was ook vier sterftes in Tsjetsjnië nadat die konflik daar in November begin het.

Kruisvuur (IFJ-databasis).

1. 31/12/1994 Bilal Achmadof
2. 22/12/1994 Cynthia Elbaum
3. 14/12/1994 Gelani Tsjarigof
4. 26/11/1994 Hoessein Goezoejef

1995–1996

1995

• Wladimir Zjitarenko, korrespondent van die koerant Krasnaja Zwezda
• Sjamchman Kagirof, korrespondent van die koerant Wosrozjdenije
• Ferhad Kerimov, kameraman van Associated Press
• Wladislaf Listjef, hoof van die TV-kanaal ORT, Moskou, 1 Maart
• Ewgeni Moltsjanof, kameraman van TV-kanaal NTV
• Yohan Pist, korrespondent van die tydskrif Stern
• Feliks Titif, Tsjetsjnië, fotograaf van die koerant Nefskoje Wremja
• Maksim Sjabalin, Tsjetsjnië, korrespondent van die koerant Nefskoje Wremja
• Walentin Janoes, kameraman van die TV-kanaal Pskof siti

Moord (IFJ-databasis)

1. 08/11/1995 Sergei Ananjef
2. 02/11/1995 Andrei Oelanof
3. 10/08/1995 Wadim Obechof
4. 04/08/1995 Sergei Nazarof
5. 31/03/1995 Roeslan Tsebijef (Tsjetsjnië)
6. 16/03/1995 Aleksei Chropof
7. 08/03/1995 Oleg Otsjkasof
8. 03/03/1995 Igor Kawerin
9. 17/02/1995 Wjatsjeslaf Roednef
10. 01/01/1995 Pjotr Nowikof
11. Aleksander Konowalenko, Wolgograd, doodgeslaan in polisiekantoor
12. Natalia Aljakina-Mroszek, naby Boedjonnofsk, geskiet
13. Viktor Litwinof, Moskou, dood ná straataanval
14. Yaroslav Zwaltsef, Magnitogorsk, geskiet in kontrakmoord
15. Vadim Alferjef, Krasnojarsk, dood nadat hy geslaan is

Kruisvuur (IFJ-databasis)

1. 06/05/1995 Malkan Soeleimanowa

1996

• Lef Bogomolof, hoofredakteur van Kaloega Wetsjernjaja
• Anatoli Beloesof, assistent-hoofredakteur van Krasnaja Zwezda
• Iwan Gogoen, korrespondent van Groznenski Rabotsji
• Marina Gorelowa, TV-verslaggewer van Otetsjestwo
• Nina Efimowa, korrespondent van Wozrozjdenije
• Aleksander Zaitsef, direkteur van TV-kanaal Forward
• Viktor Michailof, misdaadkorrespondent van Zabaikalski Rabotsji
• Viktor Pemenof, Wainach-TV-operateur
• Sergei Semisotof, redakteur van Traktir po Pjatnitsam, vermoor in Wolgograd
• Oleg Slaibnko, TV-redakteur van Ostankino, in sy woonstel vermoor
• Feliks Solowjof, koerant Aeroflot se redaksieraad, vermoor in Moskou
• Anatoli Tjoetnikof, assistent-hoofredakteur van Wetsjerni Peterboerg
• Ramzan Chadjijef, ORT-korrespondent, in Tsjetsjnië
• Nadezjda Tsjaikowa, ondersoekende joernalis van Obsjtsjaja Gazeta, in Tsjetsjnië
• Nikita Tsjigarkof, personeellid van Oetrenni Ekspress, doodgeslaan en beroof in Moskou
• Kim En Chan, korrespondent van verskeie koerante in Sachalin en van Blagodatnaja Semja, in Moskou
• Joeri Sjmakof, Otetsjestwo-TV-korrespondent
• Anatoli Jagodin, korrespondent van Na Bojewom Postoe, vermoor deur Tsjetsjniese militante

Moord (IFJ-databasis)

1. 06/12/1996 Kirill Polenof
2. 08/02/1996 Joeri Litwinof

1997–1999

1997

Moord (IFJ-databasis)

1. 19/10/1997 Lidia Lazarenko
2. 06/08/1997 Waleri Kriwosjejef
3. 10/05/1997 Aleksander Korkin
4. 30/03/1997 Nikolai Mozolin
5. 23/03/1997 Wladimir Alijef
6. 25/02/1997 Wadim Birjoekof
7. 12/02/1997 Wjatsjeslaf Zwonaref
8. 03/02/1997 Joeri Baldin
9. 16/01/1997 Aleksei Jeldasjof
10. 16/01/1997 Nikolai Lapin

1998

• Iwan Fedoenin, korrespondent van die koerant Brianskije Izwestija
• Farid Sidaoei, korrespondent van die tydskrif Prosto Nedwizjimost
• Larisa Joedina, korrespondent van die koerant Sowetskaja Kalmikija Sewodnja

Moord (IFJ-databasis)

1. 29/08/1998 Wiktor Sjamro
2. 27/08/1998 Mirbaba Seidof
3. 24/08/1998 Anatoli Lewin-Oetkin
4. 28/07/1998 Wladimir Oestinof
5. 20/05/1998 Igor Mjasnikof
6. 06/04/1998 Lira Lobatsj
7. 30/01/1998 Wladimir Zbaratski

1999

Moord (IFJ-databasis)

1. 27/09/1999 Christopher Reese
2. 30/08/1999 Loebof Loboda
3. 30/06/1999 Wadim Roedenko
4. 30/05/1999 Aleksei Koelanof
5. 04/03/1999 Andrei Poljakof
6. 25/02/1999 Walentina Miroljoebowa
7. 25/02/1999 Nikolai Miroljoebof
8. 19/02/1999 Gennadi Bodrof

Kruisvuur (IFJ-databasis)

1. 29/10/1999 Sjamil Gigajef

• Ramzan Mezjidof, korrespondent van die TV-kanaal TVC;
• Soepjan Ependijef, korrespondent van die koerant Groznenski Rabotsji

Die Poetin-bewind

2000–2002

2000

• Wladimir Jatsina, 20 Februarie 2000, korrespondent van ITAR-TASS, ontvoer en later vermoor in Tsjetsjnië
• Aleksandr Jefremof, 12 Mei 2000, Tsjetsjnië, fotojoernalis van Nasje Wremja, in Tsjetsjnië toe rebelle die militêre jeep waarin hy gery het, opgeblaas het
• Igor Domnikof, Nowaja Gazeta, 16 Julie 2000, Moskou, geslaan met ’n hamer
• Sergei Nowikof, Radiostasie Wesna, 26 Julie 2000, Smolensk, geskiet in sy woonstelblok
• Iskandar Chatloni, Radio Free Europe, 21 September 2000, Moskou, met ’n byl vermoor in sy woonstel
• Sergei Iwanof, Lada-TV, 3 Oktober 2000, Togliatti, vyf keer in die kop en bors geskiet in sy woonstelgebou

• Adam Tepsoergajef, kameraman van Reuters, 21 November 2000, in Tsjetsjnië geskiet

2001

• Edoeard Markewitsj, 29, redakteur en uitgewer van die koerant Nowi Reft in Swerdlofsk-oblast, in die rug geskiet

2002

• Natalia Skril van die koerant Nasje Wremja, Taganrog
• Konstantin Pogodin van die koerant Nowoje Delo, Nizjni Nowgorod
• Waleri Batoejef van die koerant Moscow News, Moskou
• Sergei Kalinofski, Moskosski Komsomolets, Smolensk
• Witali Sachn-Walda, fotojoernalis, Koersk
• Leonid Sjewtsjenko van die koeant Perwoje Tsjtenije, Wolgograd
• Waleri Iwanof, hoofredakteur van die koerant Toljattinskoje Obozrenije, Samara-oblast
• Sergei Zjabin van die persdiens van die goewerneur van Moskou-streek
• Nikolai Wasilijef, Tsjeboksari
• Leonid Koeznetsof van die koerant Mestsjerskaja Nof, Rjazan-streek
• Paawo Wowtilainen, voormalige hoofredakteur van die tydskrif Karelija, in Karelië
• Roddy Scott van Frontline-TV van Brittanje
• Aleksandr Plotnikof van die koerant Gostini Dwor, Tjoemen
• Oleg Sedinko, stigter van die TV-en-radio-maatskappy Nowaja Wolna, Wladiwostok
• Nikolai Razmolodin, direkteur van die TV-en-radiomaatskappy Europroject, Oeljanofsk
• Igor Salikof, hoof van inligtingveiligheid van die koerant Moskofski Komsomolets in Penza
• Leonid Plotnikof, tydskrifuitgewer van Mari-El, Josjkar-Ola

2003–2005

2003

• Aleksei Sidorof van Toljatinskoje Obozrenije, 9 Oktober 2003, Togliatti, die tweede redakteur van die koerant wat vermoor is – sy voorganger, Waleri Iwanof, is in April 2002 geskiet
• Joeri Sjtsjekotsjichin van Nowaja Gazeta, 3 Julie 2003, Moskou
• Dmitr Sjwets, onderdirekteur van TV-21, 18 April 2003, Moermansk

2004

• Jefim Soechanof, ATK-Media, Archangelsk
• Farit Oerazbajef, kameraman van Wladiwostok TV/Radio, Wladiwostok
• Adlan Chassanof, verslaggewer van Reuters, Grozni
• Sjangisj Mondoesj, korrespondent van die koerant Chemtsjiktin Sildizi, Republiek van Tiwa
• Paul Klebnikof, redakteur van die Russiese uitgawe van die tydskrif Forbes, Moskou
• Pail Pelojan, redakteur van die tydskrif Armjanski Pereoelok, Moskou
• Zoja Iwanowa, BGTRK-radio, Boerjatië
• Wladimir Pritsjin, redakteur van North Baikal TV/Radio, Boerjatië
• Ian Trawinski, Sint Petersburg, vermoor in Irkoetsk

2005

• Pawel Makejef, verslaggewer van TNT-Pulse, Rostof-aan-die-Don
• Magomedzagid Warisof, politieke ontleder en joernalis, naby sy huis in Machatsjkala geskiet
• Alexander Pitersky, Baltika Radio, Sint Petersburg
• Wladimir Pasjoetin van die koerant Smolenski Literator, Smolensk
• Tamirlan Kazichanof, persdienshoof van die Teen-terroriste-sentrum van die departement van binnelandse sake se hoofdepartement vir die Suidelike Federale Distrik, Naltsjik
• Kira Lezjnewa, verslaggewer van die koerant Kamenski Rabotsji, Swerdlofsk-oblast

2006–2008

2006

• Wadim Koeznetsof, hoofredakteur van World and Home, Sint Petersburg
• Waghif Kotsjetkof van die koerant Troed, in Toela
• Ilja Zimin, NTV Rusland, in Moskou deur ’n kennis vermoor
• Wjatsjeslaf Akatof, verslaggewer van die TV-program Business Moscow, in die Moskou-streek
• Anton Kretentsjoek, kameraman van 38th TV, in Rostof-aan-die-Don
• Jewgeni Gerasimenko van die koerant Saratofski Rasklad, Saratof
• Wlad Kidanof, vryskutjoernalis, Tsjeboksari
• Aleksander Petrof, hoofredakteur van die tydskrif Right for Choice, naby Omsk
• Wjatsjeslaf Plotnikof, verslaggewer van 41st TV Channel, Woronezj
• Anna Politkofskaja van die koerant Nowaja Gazeta, Moskou, in haar woonstelgebou doodgeskiet

2007

• Marina Pisarewa, onderhoof van die Duitse mediagroep Bertelsmann se Russiese kantoor, naby Moskou, April
• Konstantin Brofko van die TV-maatskappy Goebernija, in Chabarofsk – sy moodenaar het tronkstraf gekry
• Iwan Safronof van die koerant Kommersant, in Moskou, 2 Maart – oorsaak van dood onseker

2008

• Iljas Sjoerpajef, Dagestanse joernalis van Channel One, deur rowers met ’n gordel vermoor in Moskou
• Gaji Abasjilof, Dagestanse hoof van VGTRK, in sy motor geskiet

Die Medwedef-bewind

2008–2010

2008

• Magomed Jewlojef, eienaar van Ingushetiya.ru, geskiet terwyl in aanhouding deur die polisie
• Abdoella Alisjajef, Dagestanse joernalis, geskiet

2009

• Op 19 Januarie is Stanislaf Markelof, ’n prokureur van Nowaja Gazeta, in Moskou doodgeskiet. Saam met hom het Anastasia Baboerowa gesterf – sy was ’n verslaggewer van dieselfde koerant. In vroeg November is ’n man en vrou in hegtenis geneem vir die moorde.

• Natalia Estemirowa, ’n menseregte-aktivis van Memorial wat veral saam met Anna Politkofskaja gewerk het, is op 15 Julie in Ingoesjetië dood aangetref.

• Malik Achmedilof, onderhoofredakteur van die koerant Chakikat, is op 11 Augustus doodgeskiet gevind naby die Dagestanse hoofstad, Machatsjkala.

• Maksjarip Aoesjef is op 25 Oktober in Naltsjik, die hoofstad van Kabardino-Balkarië, doodgeskiet. Toe Magomed Jewlojef die beheer van die webtuiste Ingushetia.ru opgegee het en die volgende jaar vermoor is, en nadat sy opvolger (Rosa Malsagowa) oorsee gevlug het nadat sy dreigement ontvang het en getreiter is, het Aoesjef die opvolger-webtuiste, Ingushetia.org, vir ’n ruk bedryf.

2010

• Op 20 Januarie is Konstantin Popof deur die Russiese polisie doodgeslaan.

• Die joernalis Iwan Stepanof is op 23 Februarie in sy datsja vermoor.

Hierdie kategorie oorvleuel met dié van Rusland as geheel. Dit beklemtoon die verband in hierdie uiterste toestande tussen joernalisme, aktivisme en menseregte-aktiwiteite. Op hul verskillende maniere wys die dood van Dmitri Krikorjants, Dmitri Cholodof, Nadezjda Tsjaikowa, Wiktor Popkof, Anna Politkofskaja, Anastasia Baboerowa, Stanislaf Markelof en Natalia Estemirowa dat die troebel situasie in die klein Noord-Kaukasiese republiek uitkring tot ver buite sy amptelike grense.

Vir almal wat in Tsjetsjnië dood is, sien die IFJ se databasis. Baie joernaliste is nie in Tsjetsjnië dood nie, maar op plekke óf naby óf ver van die republiek, soos Natalia Aljakina, wie se dood ook ’n gevolg van die Tsjetsjniese konflik was.

• Dmitri Krikorjants, 14-15 April 1993, Grozni.

1ste Tsjetsjniese Oorlog, 1994–1996

• Cynthia Elbaum van die tydskrif Time, in ’n bomaanval in 1994.
• Wladimir Zjitarenko, van Krasnaja Zwezda, is op 31 Desember 1994 deur koeëls getref buite die dorp Tolstoi-Joert, naby Grozni.
• Nina Jefimowa, van die koerant Revival, is uit haar woonstel ontvoer en saam met haar ma vermoor.
• Jochen Piest is op 10 Januarie 1995 in ’n selfmoordaanval deur ’n Tsjetsjniese rebel naby Grozni dood.
• Farchad Kerimof is op 22 Mei 1995 in Tsjetsjnië vermoor terwyl hy materiaal geskiet het vir Associated Press.
• Natalia Aljakina Geargiveer 24 Januarie 2002 op Wayback Machine, ’n vryskut-korrespondent vir Duitse titels, is in Junie deur ’n soldaat doodgeskiet.
• Sjamchan Kagirof Geargiveer 20 Februarie 2007 op Wayback Machine, ’n verslaggewer van die Moskouse dagblad Rossiiskaja Gazeta en van die plaaslike koerant Wozrozjenije, is in Tsjetsjnië in ’n lokval doodgekiet. Drie offisiere is saam met hom vermoor.
• Wiktor Pimenof is op 11 Maart 1996 in Grozni deur ’n sluipskutter doodgeskiet terwyl hy die verwoesting geskiet het ná ’n rebelle-aanval.
• Nadezjda Tsjaikowa het op 20 Maart 1996 verdwyn terwyl sy aan ’n berig gewerk het. Haar lyk is op 11 April in die dorp Geikhi begrawe gevind, met tekens dat sy geslaan en daarna doodgeskiet is.

2de Tsjetsjniese Oorlog, 1999 en daarna

• Soepian Ependijef is op 27 Oktober 1999 dood toe missiele ’n skare in Grozni getref en honderde mense gedood of gewond het.
• Ramzan Mezjidof is saam met hom dood in die aanval.
• Wladimir Jatsina, ’n korrespondent van ITAR-TASS, is op 19 Julie 1999 in Tsjetsjnië ontvoer en vermoor.
• Antonio Russo, ’n Italiaanse vryskutjoernalis, is op 16 Oktober 2000 in Tbilisi, Georgië, dood aangetref naby ’n Russiese weermagbasis. Hy was in die land om oor die Tsjetsjniese konflik te skryf. Hy het verskeie wonde gehad wat deur marteling veroorsaak is, oënskynlik met militêre metodes. Geen van sy bande of aantekeninge is in sy Georgiese woonstel gevind nie.
• Aleksandr Jefremof, ’n fotojoernalis van Nasje Wremja, is in Tsjetsjnië dood toe rebelle die militêre jeep waarin hy gery het, opgeblaas het.
• Roddy Scott is op 26 September 2002 in Ingoesjetië dood. Russiese soldate het sy lyk gevind ná ’n bloedige geveg tussen Russiese magte en Tsjetsjniese vegters.
• Natalia Estemirowa, menseregte-aktivis van die groep Memorial is op 15 Julie 2009 vermoor nadat sy uit haar huis in Grozni ontvoer is.

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:List of journalists killed in Russia

• Glasnost-verdedigingstigting
• Sentrum vir Joernalisme in Uiterste Situasies
• Komitee om Joernaliste te Beskerm
• Internasionale Federasie van Joernaliste
• Transkripsies van Czar Putin, ’n CNN-dokumentêr wat die dood van joernaliste in Rusland sedert 1991 ondersoek