Эйнштейн, Альберт
Альберт Эйнштейн (нем. Albert Einstein; март 14, 1879, Германия - апрель 18, 1955, АКШ) — физик-теоретик, амгы теоретиктиг физиканы үндезилээннерниң бирээзи, 1921 чылда физикага Нобель шаңналының лауреады, хөй-ниити ажылдакчызы.
Германияга (1879—1893, 1914—1933), Швейцарияга (1893—1914) болгаш АКШ-ка (1933—1955) чурттап чораан. Делегейде 20 хире кол университеттерниң хүндүлүг доктору, элээн хөй Эртемнер Академиязының кежигүнү, ооң иштинде ССРЭ-ниң ЭА-ның даштыкы хүндүлүг кежигүнү.
| Альберт Эйнштейн | |
|---|---|
| нем. Albert Einstein | |
 | |
| Төрүттүнген хүнү | 1879 марттың 14[…] |
| Мөчээн хүнү | 1955 апрельдиң 18[…] (76 хар) |
| Чурт | |
| Ашаа азы кадайы | Милева Эйнштейн-Марич[d] биле Эльза Эйнштейн[d] |
| Автограф |  |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
А. Эйнштейн – физика талазы-биле 300 ажыг эртем ажылдарының автору, оон ыңай 150 номнар болгаш эртем философиязынга, төөгүге база оон-даа өске эртемнерге хамаарышкан чүүлдерниң автору.
Намдары
Альберт Эйнштейн 1879 чылдың март 14-те Германияның өвүр чарыында Ульм деп хоорайга бай эвес еврей уктуг өг-бүлеге төрүттүнген.
Адазы, Герман Эйнштейн (1847-1902) ол үеде матрацтарга болгаш периналарга чүг дыгыы бүдүрер улуг эвес предприятиениң ээзи турган. Авазы, Паулина Эйнштейн (төрүмелинде Кох, 1858-1920) кукурузалар садар шору бай өг-бүлеге төрүттүнген. 1880 чылдың чайынында өг-бүлези Мюнхенче көжүп чоруй барганнар. Аңаа Герман Эйнштейн акызы Якоб-биле электри херекселдери садар улуг эвес фирма ажыдып алган. Мюнхенке Альберта Мария деп кыс дуңмазы төрүттүнген (Майя, 1881-1951).
Эйнштейн эге билигни тус черниң католиктиг школазынга алган. Ооң бодунуң сактыышкыннарындан алырга ол бичиизинде ханы шажынчы байдалдыг турган, оон тура 12 харлыында адырылган. Эртем номнары номчуп тургаш ол Библия номунда бижип каан чүүлдер шынга дүүшпес, а күрүне аныяк салгалды мегелээр сагыштыг деп билген. Ол бүгү ону бот бодалдыг болгаш авторитеттерге кезээ каралыг хамааржыр кылдыр болдурган. Сөөлүнде ол бичии турда эң күштүг чүүлдер дээрге компас, Евклидтиң "Начала" оон Иммануил Кантдың "Арыг угаанның шүгүмчүлели" турган деп сагынган. Оон аңгыда ол авазының чугаалааны-биле алды харлыындан эгелеп скрипкага база ойнап эгелээн. Назынынының иштинде ол хөгжүмге сундулуун кагбаан.
Тайылбыр
 | Бо дээрге белеткеп каан чүүл-дүр. Эдип база немеп тургаш, ук төлевилелге дузалап болур силер. |
 | Өске дылдың Википедиязында бо чүүлден хөй кылдыр бижип каан чүүл бар: Альберт Эйнштейн (орус) Ук чүүлдү өске дылдың Википедиязындан очулдургаш, төлевилелге дузалап болур Силер. |
This article uses material from the Wikipedia Тыва article Эйнштейн, Альберт, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Контент CC BY-SA 4.0 лицензия аайы-биле (өскези айыттынмаан болза) ажык. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Тыва (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.