Gujarat
Ang Gujarat ( /ˌɡʊdʒəˈrɑːt/ Gujǎrāt ( pakinggan)) ay isang estado sa kanlurang bahagi ng India.
Lokal itong tinatawag na Jewel of the West. May lawak itong 196,024 km² at may baybayin na 1,600 km, na halos lahat ay nasa tangway ng Kathiawar, at may populasyong 60 million. Kahangganan ng estado ang Rajasthan sa hilaga, Maharashtra sa timog, Madhya Pradesh sa silangan, at Dagat Arabiano at pati na rin ng Sindh (lalawigan ng Pakistan) sa kanluran. Gandhinagar ang kabisera ng Gujarat habang ang pinakamalaking lungsod nito ay Ahmedabad. Katutubo sa estado ang wikang Gujarati.
Gujarat | ||
|---|---|---|
Estado ng India | ||
 Pakanang ikot mula itaas: Mataas na Hukuman ng Gujarat, Dwarka, Laxmi Vilas, Kankaria, Gandhi Ashram, Salt Desert ng Kutch. | ||
| ||
.svg) Kinaroroonan ng Gujarat (kulay pula) sa India | ||
 Mapa ng Gujarat | ||
| Mga koordinado (Gandhinagar): 23°13′N 72°41′E / 23.217°N 72.683°E | ||
| Bansa |  India | |
| Itinatag | Mayo 1, 1960 | |
| Kabisera | Gandhinagar | |
| Distrito | 33 | |
| Pamahalaan | ||
| • Gobernador | Om Prakash Kohli | |
| • Pangunahing Ministro | Anandiben Patel | |
| • Lehislatura | Unicameral (182 puwesto) | |
| • Parliamentary constituency | 26 (SC-2,ST-4) | |
| • Mataas ng Hukuman | Gujarat High Court | |
| Lawak | ||
| • Kabuuan | 196,024 km2 (75,685 milya kuwadrado) | |
| Ranggo sa lawak | ika-6 | |
| Populasyon (2011) | ||
| • Kabuuan | 60,439,692 | |
| • Ranggo | ika-9 | |
| • Kapal | 310/km2 (800/milya kuwadrado) | |
| Demonym | Gujarati | |
| Wika | ||
| • Wikang opisyal | Gujarati & Sindhi | |
| • Mga wikang sinasalita (Alpabetikong pagkakasunod) | Ingles, Hindi, Kutchi, Marathi, Marwari, Sindhi, Urdu | |
| Sona ng oras | UTC+05:30 (IST) | |
| Kodigo ng ISO 3166 | IN-GJ | |
| HDI |  0.527 (medium) | |
| Ranggo ng HDI | ika-11 (2011) | |
| Literacy | 80.18% | |
| Websayt | gujaratindia.com | |
Nasasakupan ng estado ang mga pangunahing pook ng sinaunang Kabihasnan ng Lambak ng Indus, gaya ng Lothal at Dholavira. Pinaniniwalaang isa sa unang pantalan sa buong daigdig ang Lothal. Ang mga lungsod sa baybayin ng Gujarat, lalo na ang Bharuch at Khambhat, ay nagsilbing pantalan at sentro ng kalakalan noong imperyo ng Maurya at Gupta, at noong paghalili ng dinastiyang Saka noong simula ng panahon ng Western Satraps, kung saan sakop ng teritoryo nito ang Saurashtra at Malwa: na ngayo'y mga estado na ng Gujarat, South Sindh, Rajasthan, Maharashtra at Madhya Pradesh.
Kilalá ang Gujarat ng mga Sinaunang Griyego, ang iba't-ibang Imperyong Persiano, Republikang Romano at pamilyar dito ang ibang sentro ng Kanluraning kabihasnan hanggang sa pagtatapos ng Gitnang Panahon sa Europa. Ang pinakamatandang talâ ng panunulat patungkol sa 2,000 taong kasaysayang pandagat ng Gujarat ay dokumentado sa Griyegong aklat na 'The Periplus of the Erythraean Sea: Travel and Trade in the Indian Ocean by a Merchant of the First Century'.
Si Mahatma Gandhi, na nanguna sa kilusan para sa kalayaan ng India laban sa pananakop ng mga Briton, ay taga-Gujarat. Si Muhammad Ali Jinnah, na ipinagpipitagan sa Pakistan bilang Quaid-i-Azam (Dakilang Pinuno), Baba-i-Qaum (Ama ng Bayan), at unang gobernador-heneral ng Pakistan ay mula sa Muslim na pamilya sa Rajikot sa Gujarat. Si Sardar Vallabhbhai Pate, ang tinaguriang "Iron Man ng India", na unang diputadong Punong Ministro ng malayang India ay mula sa Karamsad, Gujarat. Nagmula rin sa Gujarat ang dalawang naging punong ministro ng India Morarji Desai (1977–1979) at ang kasalukuyang si Narendra Modi.
Mga sanggunian
This article uses material from the Wikipedia Tagalog article Gujarat, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Maaaring gamitin ang nilalaman sa ilalim ng CC BY-SA 4.0 maliban kung nabanggit. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tagalog (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.