Александри II Николаевич (29 апрели 1818, Москва – 13 марти 1881, Санкт-Петербург) — императори Умумироссиягӣ бо лақаби «Озодибахш» (барои бекор кардани ҳуқуқи крепостнойӣ), шоҳи Полша ва князи бузурги Финляндия (1855 – 81) аз сулолаи Романовҳо.
Александри II пас аз марги падараш 18 феврали 1855 ба тахти салтанат нишаст. 3 марти 1861 Александри II дар Петербург Манифест дар бораи бекор кардани ҳуқуқи крепостнойӣ ва Дастуруламал дар бораи деҳқонони аз ҳуқуқи крепостнойӣ озодгардидаро имзо кард. Александри II дар таърихи Русия ҳамчун ҷорикунандаи ислоҳотҳои васеъ маҳсуб мешавад. 1 явнари 1864 ислоҳоти ҳокимиятҳои маҳаллӣ (земство), судӣ (1864), худидоракунии шаҳрӣ (1870), ҳарбӣ ва аслиҳа (1860 – 1870), маориф (1860 – 1870) гузаронда шуданд.Дар сиёсати беруна Александри II сиёсати анъанавии империявиро давом дод.
Дар солҳои аввали ҳокимияташ Русия дар ҷанги Кавказ ғолиб омад. Дар Осиёи Миёна (1865 – 1881) ҷангҳои бисёре ба вуқӯъ пайваста, қисми зиёди он ба Русия ҳамроҳ карда шуданд. Аз ҷумла, дар шаҳру ноҳияҳои Тоҷикистони имрӯза Хуҷанд (24. 5. 1866), Нов (28. 5. 1866) Ӯротеппа (2. 10. 1866), Панҷакент, Фалғару Мастчоҳ (1870) ҷангҳои шадид ба амал омаданд. Солҳои 1877 – 1878 Русия бо Туркия ҷангида, пас аз хотимаи он Александри II унвони генерал-фелдмаршалро соҳиб шуд (30. 4. 1878). Соли 1867 Аляскаро (Америкаи Русӣ) ба ИМА фурӯхт. Дар давраи ҳукмронии Александри II соли 1881 амири Бухоро Музаффар аввалин ордени тоҷикӣ – «Нишони дору-с-салтанаи Бухорои Шариф»-ро таъсис дод ва яке аз аввалин мукофотонидашудагон Александри II буд.
Дар натиҷаи сӯиқасди 13 марти 1881 ба қатл расид. Ба ифтихори Александри II минерали александрит номгузорӣ шудааст.
This article uses material from the Wikipedia Тоҷикӣ article Александри II, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Муҳтаво таҳти иҷозатномаи CC BY-SA 4.0 ва ё дигар дастрас аст. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Тоҷикӣ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.