ఉత్పరివర్తనము

జన్యువులలో అకస్మాత్తుగా సంభవించే, అనువంశికంగా తరువాత తరాలకు సంభవించే మార్పులు ఉత్పరివర్తనాలు (Mutations).

ఉత్పరివర్తనము
Illustrations of five types of chromosomal mutations.

అనువంశకం కాగల హటాత్తుగా సంభవించు వైవిధ్యాలను ఉత్పరివర్తనలు అంటారు.1900 సంవత్సరంలో హ్యుగ్రో డెవ్రోస్, ఈనోధిరా లామార్కియానా అను మొక్కలో వీటిని గమనించారు. ఉత్పరివర్తనలు జన్యు లేక క్రోమోజోము సంబంధమైనవి కావచ్చును.జీవశాస్త్రంలో, ఉత్పరివర్తనం అనేది జన్యు పదార్థంలో మార్పు. అంటే డిఎన్ఎకు లేదా డిఎన్ఎను తీసుకెళ్లే క్రోమోజోమ్ లకు మార్పులు.ప్రాణాంతకప్రభావాలు కలిగి ఉంటే తప్ప ఈ మార్పులు వారసత్వమైనవి.ఉత్పరివర్తనలు అనేక కారణాల వల్ల జరగవచ్చు. మియోసిస్ గామేట్స్ (గుడ్లు & స్పెర్మ్) ను ఉత్పత్తి చేసేటప్పుడు లోపాల వల్ల ఇది జరుగుతుంది. రేడియేషన్ ద్వారా లేదా కొన్ని రసాయనాల ద్వారా నష్టం ఉత్పరివర్తనాలకు కారణం కావచ్చు. ఉత్పరివర్తనలు యాదృచ్ఛికంగా జరుగుతాయి.

జన్యు ఉత్పరివర్తనలు

ఉత్పరివర్తనలు దృశ్యరూపకంగా పెద్దమార్వును, అనగా జనక జీవుల నుండి సంతానాన్ని వేరుచేయ గలిగినంత మార్వును, కలిగించవచ్చు. ఉదాహరణకు చుంచుల్లో చర్మపు రంగు. వీటిలో నలుపు, ఆల్బినో రంగు చుంచులు పూర్వ ఉత్పరివర్తన వలన ఆదిమ ఎగౌటి చుంచులుగా మారతాయి.

క్రోమోజోముల ఉత్పరివర్తనలు

క్రోమోజోముల సంఖ్యలో గానీ, నిర్మాణంలోగానీ వచ్చే మార్పులను క్రోమోజోముల ఉత్పరివర్తనలు అంటారు .

తొలగింపు: క్రోమోజోమ్ యొక్క భాగాన్ని కోల్పోతారు, దానిపై ఉన్న ఏదైనా జన్యువులతో పాటు.

నకిలీ: క్రోమోజోమ్ యొక్క భాగం పునరావృతమవుతుంది

విలోమం: క్రోమోజోమ్ యొక్క భాగం ముగింపు నుండి చివరి వరకు తిరగబడుతుంది

చొప్పించడం: పొడవైన క్రోమోజోమ్‌లో చిన్న క్రోమోజోమ్ జోడించబడుతుంది

ట్రాన్స్‌లోకేషన్: క్రోమోజోమ్ యొక్క భాగం మరొక క్రోమోజోమ్‌లోకి మారుతుంది

బిందు (DNA) ఉత్పరివర్తనలు

DNA కాపీ చేసినప్పుడు పొరపాట్లు కొన్నిసార్లు జరుగుతాయి - వీటిని DNA ఉత్పరివర్తనలు అంటారు. ఉత్పరివర్తనాలలో నాలుగు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి:

తొలగింపు, ఇక్కడ ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ DNA స్థావరాలు వదిలివేయబడతాయి.

చొప్పించడం, ఇక్కడ ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ అదనపు స్థావరం ఉంచబడుతుంది.

ప్రత్యామ్నాయం, ఇక్కడ ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ స్థావరాలు మరొక స్థావరంకోసం మార్చబడతాయి.

నకిలీ, ఇక్కడ మొత్తం జన్యువులు కాపీ చేయబడతాయి.

ఉత్పరివర్తనలు రేటు

ఉత్పరివర్తన రేట్లు జాతుల మధ్య గణనీయంగా మారవచ్చు,, సాధారణంగా ఉత్పరివర్తనాన్ని నిర్ణయించే పరిణామాత్మక శక్తులు ప్రస్తుతం జరుగుతున్న పరిశోధనకు ప్రధాన అంశంగా ఉంటాయి.RNA వైరస్ల యొక్క జన్యువు DNA కంటే RNA పై ఆధారపడి ఉంటుంది. RNA వైరల్ జన్యువు డబుల్ స్ట్రాండెడ్ (DNA లో ఉన్నట్లు) లేదా సింగిల్-స్ట్రాండ్డ్ కావచ్చు

హానికరమైన ఉత్పరివర్తనలు

ఉత్పరివర్తనాలు జీవికి చెడ్డవి కావచ్చు, లేదా తటస్థంగా ఉండవచ్చు లేదా జీవికి ప్రయోజనం కలిగించవచ్చు. కొన్నిసార్లు ఉత్పరివర్తనాలు జీవులకు ప్రాణాంతకంగా ఉంటాయి - 'కొత్త' DNA ద్వారా తయారు చేయబడ్డ ప్రోటీన్ ఏమాత్రం పనిచేయదు,, పిండం చనిపోవడానికి కారణం అవుతుంది.

మూలాలు

Tags:

ఉత్పరివర్తనము జన్యు ఉత్పరివర్తనలుఉత్పరివర్తనము క్రోమోజోముల ఉత్పరివర్తనలుఉత్పరివర్తనము బిందు (DNA) ఉత్పరివర్తనలుఉత్పరివర్తనము ఉత్పరివర్తనలు రేటుఉత్పరివర్తనము హానికరమైన ఉత్పరివర్తనలుఉత్పరివర్తనము మూలాలుఉత్పరివర్తనముజన్యువు

🔥 Trending searches on Wiki తెలుగు:

2023 తెలంగాణ శాసనసభ ఎన్నికలుదానం నాగేందర్జీమెయిల్జార్ఖండ్స్వాతి నక్షత్రమురష్మి గౌతమ్భారత రాజ్యాంగం - ప్రాథమిక హక్కులుమాధవీ లతదశావతారములుమూర్ఛలు (ఫిట్స్)దెందులూరు శాసనసభ నియోజకవర్గంవసంత ఋతువురౌద్రం రణం రుధిరంగరుడ పురాణందేవదాసి2024 ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ ఎన్నికలుమహేశ్వరి (నటి)అతిసారంవాసిరెడ్డి పద్మచిరుధాన్యంకేతిరెడ్డి వెంకటరామిరెడ్డిదాశరథి కృష్ణమాచార్యకర్ణుడుశ్రీ కృష్ణదేవ రాయలుఅష్ట దిక్కులుక్షయగన్నేరు చెట్టుచే గువేరారాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్భీష్ముడుకౌరవులుభారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు-జాబితాభువనగిరి లోక్‌సభ నియోజకవర్గంతెనాలి రామకృష్ణుడుపెమ్మసాని నాయకులుతెలుగు కులాలుఅన్నమయ్యశోభన్ బాబుదీపావళిపల్లెల్లో కులవృత్తులువెల్లలచెరువు రజినీకాంత్పేరుకె.బాపయ్యనల్లమిల్లి రామకృష్ణా రెడ్డిభారతదేశంలో అధికార హోదా ఉన్న భాషలుప్రపంచ మలేరియా దినోత్సవంవృషభరాశిన్యుమోనియాతిరుమలమలబద్దకంబోయింగ్ 747ఇంద్రుడుకూరరాజమహల్గంటా శ్రీనివాసరావు20వ శతాబ్దం ముందు తెలుగు పల్లెల్లో జీవనశైలిసింధు లోయ నాగరికతఉప రాష్ట్రపతిబాలకాండనీరుకర్కాటకరాశిపాండవులుగురజాడ అప్పారావురామసహాయం సురేందర్ రెడ్డిమాచెర్ల శాసనసభ నియోజకవర్గంకాలేయందగ్గుబాటి పురంధేశ్వరివిశ్వామిత్రుడుAమారేడుఛందస్సురావి చెట్టుసచిన్ టెండుల్కర్మహేంద్రసింగ్ ధోనికల్వకుంట్ల కవితప్రధాన సంఖ్యతమన్నా భాటియాహిందూధర్మం🡆 More