Diwali (Shqip: Divali; Deepavali ( IAST : dīpāvalī ) ose Divali ; ) është festivali hindu i dritave me variacionet e tij që festohet edhe në fetë e tjera indiane.
Simbolizon "fitoren shpirtërore të dritës mbi errësirën, të mirës mbi të keqen dhe dijes mbi injorancën". Divali festohet gjatë muajve hindu hënor të Ashvinit (sipas traditës amanta ) dhe Kartikës — rreth mesit të shtatorit dhe mesit të nëntorit. Në përgjithësi, festimet zgjasin pesë ose gjashtë ditë.
Divali | |
---|---|
Gjith. thiret | Deepavali |
Vëzhguar nga | Hindutë, Xhainët, Sikët, disa budistë (dukshëm Budistët Nevarianë) |
Tipi | Fetare, kulturore, stinore |
Festimet | Ndriçim Diya, puxha (adhurim dhe lutje), havan (ofrim i zjarrit), vrat (agjërim), dāna (bamirësi), melā (panaire/shfaqje), pastrimi i shtëpisë dhe zbukurime, fishekzjarre, dhurata dhe ëmbëlsira |
Fillmore | Ashwayuja 27 ose Ashwayuja 28 Kartika 12 or Kartika 13 |
Mbarimi | Kartika 2 Kartika 17 |
Data | Ashvin Krishna Trayodashi, Ashvin Krishna Chaturdashi, Ashvin Amavasya, Kartik Shukla Pratipada, Kartik Shukla DwitiyaStampa:Infobox holiday/wd |
2023 data | Nëntor
|
Frekenca | Vjetore |
E lidhje me | Diwali (xhainizëm), Bandi Chhor Divas, Tihar, Swanti, Sohrai, Bandna |
Divali është i lidhur me ngjarje të ndryshme fetare, hyjni dhe personalitete, të tilla si dita kur Rama u kthye në mbretërinë e tij në Ayodhya me gruan e tij Sita dhe vëllain e tij Lakshmana pasi mundi mbretin demon Ravana . Ai është gjithashtu i lidhur gjerësisht me Lakshmin, perëndeshën e begatisë dhe Ganeshën, perëndinë e mençurisë dhe heqësin e pengesave. Tradita të tjera rajonale e lidhin festën me Vishnun, Krishnën, Durgën, Shivën, Kalin, Hanumanin, Kuberën, Yamën, Yamin, Dhanvantarin ose Vishvakarmanin .
Kryesisht një festival hindu, variacionet e Divalit festohen gjithashtu nga adhuruesit e besimeve të tjera. Xhainët vëzhgojnë Divalin e tyre që shënon çlirimin përfundimtar të Mahavirës . Sikët festojnë festivalin Bandi Chhor Divas për të shënuar lirimin e Guru Hargobindit nga një burg Mughal . Budistët e Newarit, ndryshe nga budistët e tjerë, festojnë Divalin duke adhuruar Lakshmin, ndërsa hindutë e Indisë Lindore dhe Bangladeshit në përgjithësi festojnë Divalin duke adhuruar perëndeshën Kali .
Gjatë festës, festuesit ndriçojnë shtëpitë, tempujt dhe hapësirat e punës me dija (llamba vaji), qirinj dhe fenerë. Hindutë, në veçanti, bëjnë një banjë rituale me vaj në agim në çdo ditë të festës. Divali shënohet gjithashtu me fishekzjarre dhe dekorimin e dyshemeve me dizajne rangoli, dhe pjesë të tjera të shtëpisë me xhhalarë . Ushqimi ka një vëmëndje të veçantë me familjet që marrin pjesë në festa dhe shpërndajnë mithai . Festivali është një periudhë vjetore e kthimit në shtëpi dhe e lidhjes jo vetëm për familjet, por edhe për komunitetet dhe shoqatat, veçanërisht ato në zonat urbane, të cilat do të organizojnë aktivitete, ngjarje dhe tubime. Shumë qytete organizojnë parada dhe panaire të komunitetit me parada ose shfaqje muzikore dhe vallëzimi në parqe. Disa hindu, xhainë dhe sikë dërgojnë kartolina përshëndetëse Divali për familjen afër dhe larg gjatë sezonit festiv, herë pas here me kuti me ëmbëlsira indiane. Një aspekt tjetër i festivalit është kujtimi i paraardhësve.
Diwali është gjithashtu një ngjarje e madhe kulturore për diasporën hindu, sikhe dhe xhaine . Dita kryesore e festivalit të Divalit (dita e Lakshmi Puxhës) është një festë zyrtare në Fixhi, Guajanë, Indi, Malajzi, Mauricius, Mjanmar, Nepal, Pakistan, Singapor, Sri Lankë, Surinam dhe Trinidad dhe Tobago .
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Diwali, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.