Hysen bej Kryeziu ose Ceno begu, (gjak.) Cena begi (Gjakovë, 1895 - Pragë, 14 tetor 1927) ishte prijës popullor, zv/prefekt i Krumës, Ministër i Brendshëm, 1 shkurt 1925 – 23 tetor 1925 dhe diplomat shqiptar.
Leu në Gjakovë në oxhakun e bejlerëve Kryeziu, i biri i Riza begit dhe Gjylshahen e Osman begut të Gjakovës.
Gjatë Luftës së Parë Botërore luftoi malaziasit, përkrahu Esad pashë Toptanin dhe u emërua zv/prefekt në Krumë ku ishte komandant i trupave kufitare. Më 1915 arrestohet dhe burgoset prej austriakëve pas luftimeve që kishte zhvilluar kundër tyre. Internohet në Hungari, por me një ndërhyrje më 1915 ka qenë në Pragë te nënkoloneli Roter në Smihov i vendosur në rrugën Smetanova numër 15.
Në mbarim të Luftës Botërore u kthye në Gjakovë, ku u zgjodh kryebashkiak, prej marrëdhënieve shumë të mira që kishte me autoritet serbo-kroato-sllovene. Më 1922 u martua me Nafien, njërën nga motrat e Ahmet Zogollit, më vonë Mbreti Zog I. Çifti u trashëgua me një djalë më 23 dhjetor 1923, Tatin.
Me ngjarjet e Lëvizjes së qershorit 1924 largohet nga Shqipëria me Ahmet Zogun, në Tiranë dënohet me në mungesë, dënim që më vonë u shndërrua në dënim jetet. Sipas Ali Kolonjës, Ceno beu në Beograd ishte tejmase i dobishëm për nga kontakte prej anëtarësisë në Partinë Demokratike Nacionaliste Radikale të Pashiqit dhe mik personal i kryeministrit Davidoviq.
Kthehet po me Zogun, i cili i kishte dhënë gradën kolonel, në dhjetor të atij viti me Triumfin e Legalitetit. Përleshet me trupat e Bajram Currit në Malësi të Gjakovës, të cilin e ndoqi deri në marsin e 1925.
Emërohet ministër i Mbrendshëm më 1 prill të atij viti, gjë që e detyroi të hiqte dorë nga nënshtetësia jugosllave. Gjatë kësaj periudhe gjurmoi dhe dënoi pjesëmarrësit në Lëvizjen e qershorit. Më 1925 deri më 1927 qe ministër i Shqipërisë në Mbretërinë Jugosllave. Mirëpo në kundërshtim me detyrën e një diplomati, kishte dhënë deklarata të kundërta me ato zyrtare, duke detyruar Presidentin ta transferonte ministër të Shqipërisë në Pragë.
U vra më 14 tetor 1927 në Pragë nga Alqiviadh Bebi, sapo kishte shkuar si ministër i Shqipërisë atje. Legata e Pragës ishte krijuar vetëm pak ditë më parë, kur edhe qe shkrirë legata shqiptare në Bukuresht që drejtohej nga Selahudin Blloshmi. Trupi i tij u balsamos në kryeqytetin çek dhe i shoqëruar nga S. Blloshmi, Tahir Shtylla dhe Ç. Saraçi mbërriti në Durrës e më pas në Tiranë, ku u varros para Xhamisë së Vjetër.
Të përfshirë në këtë atentat kanë qenë Xhaferr bej Ypi, A. Beça dhe Shefqet bej Vërlaci, si dhe Zogu duke pasë qenë dhëndër i Vërlacit. Më pas, për hakmarrje, vëllezërit e Cenos organizuan një atentat më 6 dhjetor 1927 kundër Vërlacit e Beçës. Me këtë rast u arrestuan sejmenët e Ceno beut, Zeqir Rexhën dhe Sali Idrizi. Duke qenë se dyshimet e vrasjes së Cenos u ngritën deri në kupolën e shtetit, Hasani dhe Ganiu ndërmorën t'i bënin një atentat Zogut ditën e betimit për mbret, me zbulimin e të cilit, ikën jashtë shtetit më 17 gusht 1928.
para | Ceno bej Kryeziu | pas | |
Ministër i Punėve tė Brendshëme | |||
Ahmet Zogu | 1 prill 1925 | 23 shtator 1925 | Musa Juka |
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Ceno bej Kryeziu, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.