ପୀତ ଜ୍ୱର

ପୀତ ଜ୍ୱର
A TEM micrograph of the yellow fever virus (234,000X magnification)
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ସ୍ପେଶାଲିଟି	ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ[*]
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦	A95.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍	060
ରୋଗ ଡାଟାବେସ	14203
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ	001365
ଇ-ମେଡ଼ିସିନ	med/2432 emerg/645
MeSH	D015004
[ଉଇକିଡାଟାରେ ବଦଳ କରନ୍ତୁ]

ପୀତ ଜର ଭୁତାଣୁ ଏହି ରୋଗ କରାଏ ଓ ମାଈ ମଶା କାମୁଡ଼ିବାଦ୍ୱାରା ପ୍ୟାପେ । କେବଳ ମଣିଷ, ଅନେକ ପ୍ରାଇମେଟ ଓ ମଶାମାନେ ମଧ୍ୟ ଏ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ସ‌ହରମାନଙ୍କରେ ଏଡିସଇଜିପ୍‌ଟି ମଶାଦ୍ୱାରା ଏହା ବ୍ୟାପେ । ଏହି ଭୁତାଣୁ ଜେନସ୍ ଫ୍ଲାଭିଭାଇରସ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଆର.ଏନ.ଏ ଭୁତାଣୁ ଅଟେ । ପ୍ରାଥମିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଏହା ଅନ୍ୟ କେତେକ ରୋଗ ସ‌ହ ସମାନ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଉଥିବାରୁ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କଷ୍ଟକର ହୁଏ । ସନ୍ଦେହାତ୍ମକ କେଶ୍‌ରେ ରକ୍ତର ପଲିମରେଜ ଚେନ ରିଆକ୍‌ସନ୍ ପରୀକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।

ପୀର ଜର ନିମନ୍ତେ ଏକ ବିପଦମୁକ୍ତ ଓ ଫଳପ୍ରଦ ଟିକା ଅଛି ଯାହା କେତେକ ଦେଶରେ ଭ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ । ଅନ୍ୟ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ସଂଚାରକାରୀ ମଶା ସଂଖ୍ୟା କମେଇ ସଂକ୍ରମଣ ରୋକିବା ଆବଶ୍ୟକ । ପୀତ ଜର ପ୍ରବଣ ଇଲାକାରେ ଟିକା ଦିଆ ନ ଯାଉଥିଲେ ଶୀଘ୍ରାତିଶୀଘ୍ର ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରି ଗୋଟାଏ ବିରାଟ ଏରିଆର ଲୋକଙ୍କୁ ଟିକା ଦେଇ ସଂକ୍ରମଣ ରୋକିବା ଦରକାର । ରୋଗ ହୋଇଥିଲେ ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ, ଯେହେତୁ ଏହି ଭୁତାଣୁ ମାରିବା ନିମନ୍ତେ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସା ନାହିଁ । ରୋଗ ଉତ୍କଟ ଥିଲେ ବିନା ଚିକିତ୍ସାରେ ଅଧା ଲୋକ ମରିଯାଆନ୍ତି ।

ପ୍ରତି ବର୍ଷ ୨୦୦୦୦୦ ଲୋକ ପୀତ ରୋଗରେ ସଂକ୍ରମିତ ହୁଅନ୍ତି ଓ ୩୦୦୦୦ ହଜାର ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରନ୍ତି, ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୯୦% ଆଫ୍ରିକାର ଅଧିବାସୀ । ଏହି ରୋଗ ଥିବା ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାୟ ଏକ ବିଲିଅନ (ଆମେରିକା ହିସାବରେ ୧୦୦ କୋଟି) ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି । ଗ୍ରଷ୍ମମଣ୍ଡଳୀୟ ସ୍ଥାନ ଯଥା ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା, ଆଫ୍ରିକାରେ ଏହା ଅତି ସାଧାରଣ କିନ୍ତୁ ଏସିଆରେ ନୁହେଁ । ସନ ୧୯୮୦ ପରଠାରୁ ଏହି ରୋଗ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ବିଶ୍ୱସ କରାଯାଏ ଯେ ଅଳ୍ପ ଲୋକ ଇମ୍ମ୍ୟୁନ ଥିବାରୁ, ଅଧିକ ସ‌ହର ଅଧିବାସୀ ହୋଇଥିବାରୁ, ବାରମ୍ବାର ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଥିବାରୁ ଓ ଜଳବାୟୁ ବଦଳୁଥିବାରୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । ଆଫ୍ରିକାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଦାସ ବ୍ୟବସାୟ ଯୋଗୁ ଆମେରିକାକୁ ବ୍ୟାପିଗଲା । ସେହି ଶତାବ୍ଦୀଠାଅରୁ ଆମେରିକା, ଆଫ୍ରିକା ଓ ୟୁରୋପରେ ଅନେକ ପୀତ ଜର ମଡ଼କ ହେଲାଣି । ଅଷ୍ଟାଦଶ ଓ ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏହି ରୋଗକୁ ଏକ ଭୟଙ୍କର ସଂକ୍ରମଣକାରୀ ରୋଗ ହିସାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ପ୍ରଥମ ମାନବ ଭୁତାଣୁ ଭାବେ ଏହା ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ।