Ossetisk: Iransk språk

Språket har kring 550 000 brukarar, om lag 451 000 i Russland, hovudsakleg i Nord-Ossetia og rundt 100 000 i Sør-Ossetia i Georgia. Det er skule- og administrasjonsspråk i Nord- og Sør-Ossetia.

Ossetisk Ирон ӕвзаг Iron ævzag
Klassifisering	Indoeuropeisk  Indoiransk   Iransk    Austiransk     Nordaustiransk      Ossetisk
Bruk
Tala i	Russland  Georgia  Tyrkia
Ossetisktalande i alt	526 453
Skriftsystem	Det kyrilliske alfabetet
Språkkodar
ISO 639-1	os
ISO 639-2	oss
ISO 639-3	oss
Wiki på ossetisk

Ossetisk høyrer til den nordaustlege greina av dei iranske språka. Det stammar frå ein av de mange iranske dialektane som blei tala i Sør-Russland i oldtida og tidleg mellomalder.

Dei to hovuddialektene er den austlege ironske, som har flest talarar, og den vestlege digorske. Skriftspråket byggjer på ironsk og blir skrive med det kyrilliske alfabetet. Dette alfabetet blei tilpassa ossetisk av språkforskaren Andreas Sjögren i 1844, med ulike representasjonar av kvar språklyd med bokstavar og diakritiske teikn. Etter eit kortvarig forsøk med latinske bokstavar gjekk dei sovjetiske styresmakten tilbake til dette alfabetet i 1936, med digrafar i staden for dei fleste diakritiske teikna. I Sør-Ossetia blei det georgiske alfabetet teke i bruk, noko som førte til folkeleg oppstand i 1951 og avskaffing i 1954.

Ossetisk har ein rikhaldig folkloristisk tradisjon, noko av han med røter til den iranske oldtida. Det voks fram ein kristen litteratur frå byrjinga av 1800-talet. Den litterære aktiviteten voks også etter oktoberrevolusjonen i 1917. Kosta Khetagurov (1859–1906) er rekna som far til den nasjonale litteraturen.

• Ossetic Grammatical Studies ved ossetic-studies.org (engelsk)
• Ossetian ved omniglot.com (engelsk)

«ossetisk» i Store norske leksikon, snl.no.

Fotnotar