Ariel Sharon

Teraka tamin' ny 26 Febroary 1928 tao Kfar Malal (Palestina teo ambany fiahian' ny Britanika) sy nitondra ny anaran hoe Ariel Scheinermann, ary maty tamin' ny 11 Janoary 2014 tao Ramat Gan (Israely). Amin' ny teny hebreo izy dia אֲרִיאֵל שָׁרוֹן / Ariʼēl Sharōn; fantatra ihany koa amin' ny hoe אָרִיק / Arik‎.

Namiratra tao amin' ny tafika izy nandritra ny Ady Israeliana-Arabo (1948), ny Ady momba ny Lakandranon' i Suez (1956) ny Ady Enina Andro (1967) ary ny Ady nandritra ny Yom Kippur (1973).

Taorian' ny fisotroan-drononony ara-tafika dia nanomboka nanao pôlitika i Ariel Sharon tamin' ny fiandohan' ny taompolo 1970 tamin' ny alalan' ny fiarahany manorina ny antoko Likud (הליכוד / HaLikud "ny fanamafisana"). Avy eo izy dia nitana andraikitra amin' ny minisitera maromaro, hatramin' ny 1977 ka hatramin' ny 1992 ary hatramin' ny 1996 ka hatramin' ny 1999. Ny vaomiera Kahane dia nanatsoaka hevitra tamin' ny 1983 fa izy no tompon' andraikitra ankolaka tamin' ny famonoana an' i Sabra sy i Chatila, ka izany dia nanery azy hametra-pialana. Tao amin' ny governemanta i Ariel Sharon dia manome alalana ny fananganana tanàm-banjo israeliana any Jôrdania Andrefana sy ao amin' ny Salavantanin' i Gaza.

Mpitarika ny Likud nanomboka tamin' ny 1999 i Ariel Sharon izay lasa praiminisitra tamin' ny Marsa 2001, taorian' ny fipoahan' ny Intifada faharoa. Tafaverina indray izy taorian' ny fifidianana mpanao lalàna tamin' ny taona 2003 ka nampihatra ny fanapahan-kevitr' i Israely samirery momba ny fisintahan' ny Israeliana avy ao amin' ny Salavantanin' i Gaza tamin' ny taona 2004-2005. Avy eo izy dia nandao ny Likud, izay nizarazara noho izany fandraisana fanapahan-kevitra izany, ary namorona antoko afovoany, ny Kadima (קדימה / Kadima "mirosoa").

Tamin' ny Janoary 2006 izy, rehefa tsapa fa ho lany fanintelony amin' ny fifidianana solombavambahoaka tany am-boalohany, dia voan' ny fahatapahan' ny lalan-dra izy. Natao tsy mahatsiaro tena lalina izy, ka nesorina tamin’ ny maha praiminisitra azy tamin’ ny Avrily 2006. Maty tamn' ny Janoary 2014 izy rehefa tsy nahatsiaro tena nandritra ny valo taona.