Тозок

Тозок, дозок (иранча дузек — кыйноочу жай) — диний ишенимде тиги дүйнөдө өлгөн адамдардын күнөөлүүлөрүнүн жанын түбөлүк кыйноого алуучу жай. Сагымбай Орозбаковдун варианты боюнча Т. төмөнкүчө сүрөттөлөт:

Дозок деген оруну

Оттон экен болуму.

Оттон чаян, жылан бар

Оттон адам кылган бар,

Адам эмес бериште

Каар кылат ар ишке,

Башы миң кез жылан бар,

Башкача каар кылган бар,

Нардай, нардай чаян бар,

Аманат курган жаныңыз

Анда кантип жай алар.

Капыр бойдон сен өлсөң

Ошо болор жайыңыз (Сагымбай Орозбаков, КФ. 576-инв., 603-б.).

Т. кээде жалпы эле кыйноо, азап, жапа чегүү, кыйынчылык тартуу маанисинде да жолугат: "Тоодайым Манас эрим жок, Абыке, тозогуңа калбаймын!" (Саякбай Каралаев, "Семетей", 1. 11).

• "Манас" энциклопедиясы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Бишкек: Кыргыз энциклопедиясынын Башкы редакциясы, - 1995. 1-т. - 440 б. ISBN -5-89750-013-4