Fáni Albaníu

Rauði liturinn táknar hugrekki, styrk og hreysti en tvíhöfða örninn táknar fullvalda ríkið Albaníu. Fáninn var lýstur þjóðfáni Albaníu þegar landið hlaut sjálfstæði sitt frá Tyrkjaveldi árið 1912.

 

Í herförum Jóhanns Hunyadi í Niš árið 1443 svikust Skanderbeg og nokkur hundruð Albanir undan merkjum Tyrkjasoldáns og gengu til liðs við Ungverjana. Í 25 ár vann Skanderbeg frækna sigra gegn Tyrkjum. Hann tók upp tvíhöfða örn Býsansríkisins sem eigin einkennisfána og hlaut viðurnefnið Athleta Christi frá páfanum vegna hernaðarsigra sinna. Á miðöldum notuðu ýmsar albanskar aðalsættir örninn á skjaldarmerkjum sínum og örninn varð smám saman tákn Albana allra. Skjaldarmerki Kastrioti-ættarinnar, sem sýndi svartan tvíhöfða örn á rauðum fleti, varð frægt þegar Skanderbeg leiddi uppreisn gegn Tyrkjaveldi og vann sjálfstæði Albaníu frá 1443 til 1479. Þetta varð fáni Lezhë-bandalagsins, sem varð fyrsta sameinaða albanska ríkið á miðöldum og elsta þing heims sem enn varðveitir skjöl sín.

Á 18., 19. og 20. öld tóku albanskir þjóðernissinnar tvíhöfða örninn upp á ný sem einkennismerki sjálfstæðisbaráttu þeirra undan Tyrkjaveldi. Þann 28. nóvember 1912 var sjálfstæðisyfirlýsing Albaníu lesin upp í Vlora og fáninn, sem Ismael Qemali dró að húni, var tekinn upp sem þjóðfáni nýja ríkisins.

Albanska fánanum hefur verið breytt mörgum sinnum við stjórnarskipti í landinu. Á ríkisárum Zogs konungs (1928–1939) var kórónu bætt inn á fánann en við hernám Ítala í Albaníu var fasískur axarvöndur settur í staðinn. Eftir seinni heimsstyrjöldina setti kommúnistastjórnin fimmarma gullna stjörnu inn á fánann en hann var fjarlægður þann 7. apríl 1992 eftir hrun kommúnismans í Albaníu.

Skipsfánar Albaníu eru frábrugðnir hinum almenna þjóðfána. Kaupskipsfáninn samanstendur af þremur lóðréttum borðum í rauðum, svörtum og rauðum lit. Herskipsfáninn er svipaður þjóðfánanum nema hvað örninn er á hvítum fleti og rauð lína liggur yfir neðri hluta fánans. Örninn á albanska fánanum er sýndur á báðum hliðum albönsku fimm leka myntarinnar sem slegin var árin 1995 og 2000.

Frá árinu 1969 flögguðu albanskir íbúar í Kósovó gjarnan albanska fánanum. Fáninn var einkennismerki hins óviðurkennda Kósóvulýðveldis á tíunda áratuginum. Núverandi lýðveldið Kósovó notar annan fána sem var valinn til að forðast að hygla einu tilteknu þjóðarbroti líkt og fánar Bosníu og Hersegóvínu og Kýpur.

Heimildir

• Elsie, Robert (2010). Historical Dictionary of Albania. Lanham, MD: Scarecrow Press (The Rowman & Littlefield Publishing Group Incorporated). ISBN 0-8108-6188-7.
• Elsie, Robert (2001). A Dictionary of Albanian Religion, Mythology, and Folk Culture. New York, NY: New York University Press. ISBN 0-8147-2214-8.
• Grumeza, Ion (2010). The Roots of Balkanization: Eastern Europe C.E. 500–1500. Lanham, MD: University Press of America. ISBN 0-7618-5134-8.
• Malcolm, Noel (1998). Kosovo: A Short History. London: Macmillan. ISBN 0-333-66612-7.
• Matanov, Christo (2010). The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533403-6.
• Mucha, Ludvík; Crampton, William; Louda, Jiří (1985). Webster's Concise Encyclopedia of Flags & Coats of Arms. New York, NY: Crescent Books. ISBN 0-517-49951-7.
• Pickard, Rob; Çeliku, Florent (2008). Analysis and Reform of Cultural Heritage Policies in South-East Europe. Strasbourg: Council of Europe Publishing. ISBN 978-9-28-716265-6.
• Schmitt, Oliver Jens (2009). Skanderbeg: Der neue Alexander auf dem Balkan (þýska). Regensburg: Verlag Friedrich Pustet. ISBN 978-3-7917-2229-0.