Միոկարդիտ, հայտնի է նաև որպես բորբոքային կարդիոմիոպաթիա, սրտամկանի բորբոքում։ Ախտանիշերը ներառում են հևոց, ցավ կրծքավանդակում, ֆիզիկական ակտիվության սահմանափակում և սրտի անկանոն աշխատանք։ Գանգատները կարող են ձգվել մի քանի ժամից մինչև օրեր։ Բարդությունները ներառում են սրտային անբավարարություն, որպես հետևանք դիլատացիոն կարդիոմիոպաթիայի և սրտի կանգ։
Սրտամկանի բորբոքում | |
---|---|
Տեսակ | հիվանդության կարգ և ախտանիշ կամ նշան |
Բժշկական մասնագիտություն | սրտաբանություն |
Myocarditis Վիքիպահեստում |
Միոկարդիտների հիմնական պատճառային գործոնը վիրուսային վարակներն են։ Այլ պատճառներն են բակտերիալ վարակները, որոշ դեղամիջոցներ, տոքսիններ և մի շարք աուտոիմուն հիվանդություններ։ Ախտորոշումը հիմնվում է էլեկտրասրտագրության (ԷՍԳ), արյան մեջ տրոպոնինի բարձր մակարդակի, սրտի ՄՌՇ հետազոտության և երբեմն սրտամկանի բիոպսիայի արդյունքների վրա։ Էխոսրտագրության դերը կարևորվում է այլ պատճառային գործոնների, օրինակ՝ սրտի փականային հիվանդությունների բացառման մեջ։
Բուժումը կախված է հիվանդության ծանրությունից և պատճառային գործոնից։ Բուժման սխեմայում հիմնականում ներառված են ԱՓՖ պաշարիչներ, բետա պաշարիչներ և միզամուղներ։ Ապաքինման ընթացքում խորհուրդ է տրվում խուսափել ֆիզիկական ակտիվությունից։ Որոշ դեպքերում արդյունավետ են կորտիկոստերոիդների և ներերակային իմունոգլոբուլինների օգտագործումը։ Ծանր դեպքերում անհրաժեշտություն է առաջանում տեղադրել իմպլանտացվող սրտային դեֆիբրիլիատոր, կամ կատարել սրտի փոխպատվաստում։
2013 թվականին գրանցվել է սուր միոկարդիտի շուրջ 1.5 միլիոն դեպք։ Հիվանդությունը ախտահարում է բոլոր տարիքային խմբերը, բայց հիմնականում հանդիպում է երիտասարդների մոտ։ Առավել հաճախ հիվանդանում են տղամարդիկ։ Հիվանդությունը հիմնականում ընթանում է թեթև ձևով։ 2015 թվականին կարդիոմիոպաթիաներից, այդ թվում միոկարդիտներից մահացությունը աճել է կազմելով 354.000 ի համեմատ 1990թվականի 294.000 ցուցանիշի։ Հիվանդությունը առաջին անգամ նկարագրվել է 1800֊ական թվականներին։
Միոկարդիտի ժամանակ դիտվող կլինիկական նշանները տարբեր են և կախված են առկա բորբոքային պրոցեսից և դրա հետևանքով զարգացող սրտամկանի թուլությունից։ Դիտվող ախտանշաններն են․
Քանի որ միոկարդիտները հիմնականում վիրուսային ծագման են հիվանդները անամնեզում նկարագրում են նախորդող վիրուսային ինֆեկցիայի կլինիկան․ տենդ, ցան, փորլուծություն, հոդացավեր և շուտ հոգնածություն։ Միոկարդիտները հաճախ զուգակցվում են պերիկարդիտներով՝ դրսևորելով երկու հիվանդություններին բնորոշ կլինիկական նշաններ։
Նկարագրված են միոկարդիտ առաջացնող շարք գործոններ, բայց երբեմն հանդիպում են դեպքեր, որոնց պատճառը հայտնաբերել չի հաջողվում։ Եվրոպայում և Հյուսիսային Ամերիկայում հիվանդացության հիմնական պատճառը վիրուսներն են։ Համաշխարհային տվյալներով ամենահաճախ հանդիպող պատճառային գործոնը Չագասի հիվանդությունն է, այն էնդեմիկ հիվանդություն է Կենտրոնական և Հարավային Ամերիկաներում, հարուցիչը Trypanosoma cruzi տեսակի նախակենդանին է։ Հիմնական պատճառային գորրծոնները ներկայացված են ստորև․ մասնավորապես նախակենդանիներ, սնկեր, մակաբույծներ, ալերգիկ գործոններ,աուտոիմուն հիվանդություններ և դեղամիջոցներ( հիմնականում առաջացնում են էուզինոֆիլային միոկարդիտ)։
Բակտերիալ միոկարդիտները հիմնականում ախտահարում են իմունոդեֆիցիտ ունեցող անհատներին։
Էլեկտրական հոսանք, հիպերպիռեքսիա և ռադիացիա։
Միոկարդիտների հիմնական ձևերի դեպքում առկա է սրտամկանի ինֆիլտրացիա արյան պրո-բորբոքային բջիջների 1-ից ավելի տեսակներով, այդ թվում լիմֆոցիտներ, մակրոֆագեր, NK բջիջներ։ Էոզինոֆիլային միոկարդիտը հիվանդության տարատեսակ է, որի դեպքում սրտամկանը ինֆիլտրացվում է էոզինոֆիլներով։ Կարևոր է էոզինոֆիլային միոկարդիտների վաղ տարբերակումը, քանի որ դրանց պատճառագիտությունը և բուժումը ևս տարբերվում է։
Միոկարդիտներ բնորոշումը վերաբերում է այն պրոցեսներին որոնց հիմքում ընկած են սրտամկանի առաջնային բորբոքումը և վնասումը։ Այն դեպքերը, երբ սրտամկանի բորբոքումը հետևանք է այլ ախտաբանական պրոցեսի և զարգացել է երկրորդային մեխանիզմով (օր․՝ Սրտամկանի ինֆարկտ) չի դրվում միոկարդիտ ախտորոշումը։
Միոկարդի բորբոքային ախտահարում կարող ենք ենթադրել հիմնվելով էլեկտրոսրտագրության (ԷՍԳ) արդյունքների, բարձրացած C-ռեակտիվ սպիտակուցի և կամ Էրիթրոցիտների նստեցման արագության և շիճուկում IgM-ի բարձր մակարդակի վրա։ Սրտամկանի վնասման մարկերները (տրոպոնին,կրեատին կինազա) բարձրացած են։
Դիտվող ԷՍԳ փոփոխություններն են T ատամիկի դիֆուզ ինվերսիա, ST սեգմենտի թամբաձև բարձրացում (այս նշանները դիտվում են նաև պերիկարդիտների ժամանակ)։
Ախտորոշման ոսկե ստանդարտ է համարվում միոկարդի բիոպսիան, որը իրականացվում է անգիոգրաֆիայի հսկողության տակ։ Հետազոտության նպատակով միոկարդից և էնդոկարդից վերցվում են փոքր կտորներ, որոնք ուսումնասիրվում են պաթոլոգի կողմից լուսային մանրադիտակով․ անհրաժեշտության դեպքում իրականացվում է նաև իմունոքիմիական հետազոտություն և ներկման հատուկ մեթոդներ։ Միոկարդիտի հիստոպաթոլոգիկան բնորոշիչներն են սրտամկանի ինտերստիցիումի արտահայտված այտուցը և լիմֆոցիտներով և մակրոֆագերով հարուստ բորբոքային ինֆիլտրատի արկայությունը։ Միոցիտների քայքայումով է բացատրվում սրտամկանի կծկողականության անկումը։
Միոկարդիտների արդյունավետ ախտորոշիչ մեթոդ է սրտի մագնիսառեզոնանսային շերտագրումը (ՄՌՇ), որը վիզուալիզացնում է սրտում բորբոքային պրոցեսը։ Վերջերս լույս է տեսել ՄՌՇ հետազոտությամբ միոկարդիտներ ախտորոշելու հիմնական չափորոշիչները։
Միոկարդիտների մեծ մասի դեպքում բուժումը սիմպտոմատիկ է։ Սուր փուլում ցուցված է անկողնային ռեժիմ։
Արտահայտված ախտանիշների դեպքում կարող են նշանակվել դիգոքսին և դիուրետիկներ։ Սրտամկանի կծկողականության միջին և ծանր աստիճանի խանգարումների դեպքում օգտագործում ենք ինոտրոպ դեղամիջոցներ ինչպես օրինակ միլրինոն, որը օգտագործվում է սուր փուլում, իսկ հետագա բուժումը շարունակվում է ԱՓՖ պաշարիչներով։
Մի շարք կլինիկական դեպքերի ուսումնասիրումը և ռանդոմիզացված հետազոտությունների արդյունքները փաստում են համակարգային կորտիկոստերոիդների դրական ազդեցությունը միոկարդիտով հիվանդների մոտ։
Այն հիվանդների մոտ ովքեր չեն արձագանքում ստանդարտ բուժմանը, ցուցված է սրտի տրանսպլանտացիա։
Հետազոտությունները չեն հայտնաբերել որևէ դրական արդյունք միոկարդիտով հիվանդների մոտ բուսական դեղամիջոցներ օգտագործելու ժամանակ։
Միոկարդիտով հիվանդացության ճշգրիտ տվյալներ հայտնի չեն։ Սակայն դիահերձումների տվյալների վերլուծություններով 1-9% հերձվածների մոտ առկա է եղել սրտամկանի բորբոքում։ Երիտասարդների մոտ հանկարծամահությունների 20%֊ից ավելիի պատճառը միոկարդիտներն են։
Դարձյալ ըստ հերձումների տվյալների ՄԻԱՎ դրական հիվանդների մոտ միոկարդիտները ամենահաճախ հանդիպող սրտային պաթոլոգիան են, ավելի քան 50% հանդիպման հաճախությամբ։
Միոկարդիտի կլինիկական դեպքեր նկարագրվել են դեռևս 1600-ական թվականներին, բայց «միոկարդիտ» տերմինը և ենթադրությունը սրտամկանի բորբոքային ախտահարման վերաբերյալ առաջին անգամ ներկայացվել է գերմանացի բժիշկ Յոզեֆ Ֆրիդրիխ Սոբերնհայմի կողմից 1837 թվականին։ Չնայած միոկարդիտները կլինիկորեն և պաթոլոգիորեն ձևակերպված են որպես սրտամկանի բորբոքային ախտահարում, այնուամենայնիվ դրա սահմանումը, դասակարգումը, ախտորոշման և բուժման մեթոդները շարունակում են մնալ հակասությունների առարկա։ Էնդոմիոկարդիալ բիոպսիան օգնում է առավել հստակ ճշգրտել և հասկանալ միոկարդիտների առաջացման կլինիկոպաթոլոգիական մեխանիզմները և մշակել հետագա վարման պլան։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սրտամկանի բորբոքում» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Սրտամկանի բորբոքում, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.